۱۹۱.الإمام الرضا عليه السلام :الإِجهارُ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ في جَميعِ الصَّلَواتِ سُنَّةٌ ^۱ .

۱۹۲.رَجاءُ بنُ أبِي الضَّحّاكِـ في وَصفِ صَلاةِ الإِمام الرَّضا عليه السلام ـ: كان يَجهَرُ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فِي جَميعِ صَلاتِهِ بِاللَّيلِ والنَّهارِ ^۲ .

۱۹۳.الإمام العسكري عليه السلام :عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ : صَلاةُ الخَمسينَ ، و زيارَهُ الأَربَعينَ ، والتَّخَتُّمُ فِي اليَمينِ ، وتَعفيرُ الجَبينِ ، والجَهرُ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحي ^۳ .

راجع : الحديث 184 .

10 / 13

سُكونُ الأَطرافِ

۱۹۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مِن تَمامِ الصَّلاةِ سُكونُ الأَطرافِ ^۴ .

۱۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :إذا قامَ أحَدُكُم إلَى الصَّلاةِ فَليُسَكِّن أطرافَهُ ، لا يَتَمَيَّلُ تَمَيُّلَ اليَهودِ ، فَإِنَّ سُكونَ الأَطرافِ مِن تَمامِ الصَّلاةِ ^۵ .

۱۹۶.سالِمُ بنُ عَبدِاللّهِ :قالَ عُقبَةُ بنُ عَمرٍو : ألا اُصَلّي كَما رَأَيتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آلهيُصَلّي ، فَقُلنا : بَلى ، فَقامَ يُصَلّي ، فَلَمّا رَكَعَ وَضَعَ راحَتَيهِ عَلى رُكبَتَيهِ وجَعَلَ أصابِعَهُ مِن وَراءِ رُكبَتَيهِ وجافى إبطَيهِ حَتَّى استَقَرَّ كُلُّ شَيءٍ مِنهُ ، ثُمَّ رَفَعَ رَأسَهُ فَقامَ حَتَّى استَقَرَّ كُلُّ شَيءٍ مِنهُ ، ثُمَّ سَجَدَ فَجافى إبطَيهِ حَتَّى استَقَرَّ كُلُّ
شيءٍ مِنهُ ، ثُمَّ رَفَعَ رَأسَهُ فَقَعَدَ حَتَّى استَقَرَّ كلُّ شَيءٍ مِنهُ ، ثُمَّ صَنَعَ ذلِكَ أربَعَ رَكَعاتٍ ، ثُمَّ قالَ : هكَذا رَأَيتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله يُصَلّي ، وهكَذا كانَ يُصَلّي بِنا ^۶ .

۱۹۰.صفوان جمّال:چند روز پشت سر امام صادق عليه السلام نماز خواندم.«بسم اللّه الرحمن الرحيم» را در نمازهايى كه آشكارا خوانده نمى شود،آشكار مى كرد و اين را هم در هر دو سوره [ حمد و سوره پس از آن ]مى كرد.

۱۹۱.امام رضا عليه السلام :آشكار كردن «بسم اللّه الرحمن الرحيم» در همه نمازها، سنّت است.

۱۹۲.رجاء بن أبى ضحاكـ در وصف نماز امام رضا عليه السلام ـ: «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را آشكارا مى گفت.

۱۹۳.امام عسكرى عليه السلام :نشانه هاى مؤمن پنج چيز است: پنجاه ركعت نماز ^۷ ، زيارت اربعين، انگشتر در دست كردن،پيشانى بر خاك نهادن و آشكارا گفتن «بسم اللّه الرحمن الرحيم» .

10/13

آرامش تن

۱۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از كمالات نماز ، ساكن بودن اندام بدن است.

۱۹۵.هر كس از شما كه به نماز مى ايستد، اندام خود را ساكن سازد و مانند يهوديان كج نگردد كه ساكن بودن اندام از كمالات نماز است.

۱۹۶.سالم بن عبداللّه :عقبة بن عمرو گفت: آنگونه كه ديدم پيامبر نماز مى خواند، برايتان نماز نگزارم ؟ گفتيم: چرا، پس برخاست و نماز گزارد. هنگام ركوع، كف دستانش را بر زانوان و انگشتانش را در پشت زانوها نهاد و بازوهايش را از زير بغل دور ساخت تا تمام بدنش آرام گرفت. سپس سر بر داشت و ايستاد تا تنش آرام گرفت. سپس سجده كرد و بازوهايش را از زير بغل دور ساخت تا اينكه بدنش آرام گرفت. سپس سرش را بلند كرد و نشست تا بدنش آرام گرفت و چهار ركعت اينگونه خواند. سپس گفت: پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را ديدم اينگونه نماز مى خواند و همينگونه هم براى ما نماز مى گزارد.

۱۸۶.زيدُ بنُ عَليٍّ :دَخَلتُ عَلى أبي جَعفَرٍ عليه السلام فَذَكَرَ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَقالَ : تَدري ما نَزَلَ في بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ ؟ فَقُلتُ : لا ، فَقالَ : إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آلهكانَ أحسَنَ النّاسِ صَوتًا بِالقُرآنِ ، وكانَ يُصَلّي بِفِناءِ الكَعبَةِ فَرَفَعَ صَوتَهُ ، وكانَ عُتبَةُ بنُ رَبيعَةَ وشَيبَةُ بنُ رَبيعَةَ وأبو جَهلٍ بنُ هِشامٍ وجَماعَةٌ مِنهُم يَستَمِعونَ قِراءَتَهُ . وكانَ يُكثِرُ قِراءَةَ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَيَرفَعُ بِها صَوتَهُ . فَيَقولونَ : إنَّ مُحَمَّدًا لَيُرَدِّدُ اسمَ رَبِّهِ تَردادًا ، إنَّهُ لَيُحِبُّهُ ، فَيَأمُرونَ مَن يَقومُ فَيَستَمِعُ عَلَيهِ ، ويَقُولُونَ : إِذا جَازَ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَأَعلِمنَا حَتّى نَقُومَ فَنَستمِعُ قِرائَتَهُ فَأَنزَلَ اللّهُ في ذلِكَ : «وإذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِي القُرآنِ وَحدَهُ» بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ «وَلَّوا عَلى أدبارِهِم نُفورًا»^۱۲ .

۱۸۷.الإمام الصادق عليه السلام :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله إذا صَلّى بِالنّاسِ جَهَرَ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ فَيَخلِفُ مَن خَلفَهُ مِنَ المُنافِقينَ عَنِ الصُّفوفِ ، فَإِذا جازَها فِي السّورَةِ عادوا إلى مَواضِعِهِم ، وقالَ بَعضُهُم لِبَعضٍ : إنَّهُ لَيُرَدِّدُ اسمَ رَبِّهِ تَردادًا ، إنَّهُ لَيُحِبُّ رَبَّهُ فَأَنزَلَ اللّهُ : «وإذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِي القُرآنِ وَحدَهُ وَلَّوا عَلى أدبارِهِم نُفورًا»^۳ .

۱۸۸.عنه عليه السلام :بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ أحَقُّ ما جُهِرَ بِهِ فِي الصَّلاةِ ، لِقَولِ اللّهِ عز و جل : «وإذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِي القُرآنِ وَحدَهُ وَلَّوا عَلى أدبارِهِم نُفورًا»^۴ .

۱۸۹.عنه عليه السلام :اجتَمَعَ آلُ مُحَمَّدٍ عليهم السلام عَلَى الجَهرِ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحي ^۵ .

۱۹۰.صَفوانُ الجَمّالُ :صَلَّيتُ خَلفَ أبيعَبدِاللّهِ عليه السلام أيّامًا ، فَكانَ إذا كانَت صَلاةً
لايُجهَرُ فيها جَهَرَ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ ، وكانَ يَجهَرُ في السّورَتَينِ جَميعًا ^۶ .

۱۸۶.زيد بن على:بر امام باقر عليه السلام وارد شدم. «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را ياد كرد و گفت: مى دانى در باره «بسم اللّه الرحمن الرحيم» چه نازل شده است؟ گفتم: نه. فرمود: همانا پيامبر خدا صلى الله عليه و آله خوش صداترين مردم در خواندن قرآن بود. در صحن كعبه ^۷ با صداى بلند نماز مى خواند و عتبة بن ربيعه و شيبة بن ربيعه و ابو جهل بن هشام و گروهى از آنان به قرائت او گوش مى دادند. و حضرت «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را فراوان قرائت و صداى خود را به آن بلند مى كرد. پس آن ها مى گفتند: همانا محمّد نام پروردگارش را تكرار مى كند ، آن هم چه تكرار كردنى. بى گمان خدايش را دوست دارد. پس به كسى فرمان مى دادند كه بايستد و به حضرت گوش بسپارد تا پس از خواندن بسم اللّه آن ها را براى شنيدن بقيه قرائت حضرت خبر كند. پس خداوند در اين باره نازل كرد «و چون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى» [ يعنى چون ] بسم اللّه الرحمن الرحيم، مى گويى «با نفرت پشت مى كنند» .

۱۸۷.امام صادق عليه السلام :پيامبرخدا صلى الله عليه و آله هنگامى كه با مردم نماز مى گزارد، «بسم اللّه الرحمن الرحيم» را آشكارامى گفت. پس منافقانى كه در پشت سر حضرت بودند، صفهاى نماز را ترك مى كردند و هنگامى كه پيامبر از بسم اللّه سوره مى گذشت، به جايگاهشان باز مى گشتند و به يكديگر مى گفتند: محمّد نام پروردگارش را تكرار مى كند ، آن هم چه تكرار كردنى. بى گمان پروردگارش را دوست دارد. پس خداوند در اين باره نازل كرد: «و چون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى، با نفرت پشت مى كنند» .

۱۸۸.«بسم اللّه الرحمن الرحيم» سزاوارترين جزء نماز به آشكار كردن است. به سبب گفته خداوند عز و جل : «و چون در نماز پروردگارت را به يگانگى ياد مى كنى، با نفرت پشت كنند» .

۱۸۹. خاندان حضرت محمّد صلى الله عليه و آله بر آشكارا گفتن «بسم اللّه الرحمن الرحيم»،
اجماع كرده اند.