مبانى فقه‏ الحديثى آية الله ميرزا مهدى اصفهانى (4) - صفحه 12

ساخت. ولى البته هر دو گروه نقطه ضعف‏ها و مزايايى نيز دارند.
مثلاً يكى از نقطه ضعف‏هاى اصوليان، آن است كه برخى آنان از فهم و درك متون و نصوص دينى فاصله گرفته و به مسائل عقل نظرى و مسائل ظنى تمايل پيدا كرده‏اند. همچنين يكى از نقطه ضعف‏هاى اخباريان، آن است كه براساس حجيّت و صحّت تمامى روايات صادره از امامان عليهم ‏السلام در كتب حديثى، همگى آنها را به ديده قبول نگريسته‏اند.
مزيّت اصوليان، آن است كه به درايت و فهم روايات توجه دارند و مى‏خواهند از روايات، قواعد اصلى و كلّى‏اى به دست آورند تا به فهم صحيح و استنباط درستى از متون دينى دست يابند. و مزيّت اخباريان نيز آن است كه در مقابل متون دينى و احاديث صادره از امامان معصوم عليهم ‏السلام انقياد و تسليم داشته و به نكته‏هايى كه در روايات شيعه به عنوان مختصات شيعه بيان شده، التزام و پاى‏بندى بيشترى نشان داده‏اند.
خلاصه به نظر مرحوم آيت الله اصفهانى، «فقاهت» يعنى: به دست آوردن احكام شرعى كه معمولاً از ادلّه اجمالى به دست مى‏آيد و معمولاً از ظواهر كتاب و سنت استخراج مى‏گردد. اما «اجتهاد» عبارت است از : دستيابى به ظنّ و گمان راجح به احكام واقعى و ظاهرى كه از ادلّه تفصيلى حاصل مى‏شود، و استخراج قواعدى كه آماده گشته و انشعاب و تفريع فروع از اصول است.
6 ـ هريك از اين دو گروه ـ «اصوليان» و «اخباريان» ـ در شيعه، افرادى مقبول، موجّه، فقيه، آگاه به دين و مورد توجه امامان بزرگوار مخصوصا امام عصر (عج) بوده‏اند. حتى در مواردى برخى از آنان ـ از هر دو گروه اخبارى و اصولى ـ به شرفِ ديدار و ملاقات و نامه‏نگارى حضرتش موفق گشته‏اند، كه نمونه‏هاى آن در تاريخ تشيع فراوان و در حدّ تواتر است و نيازى به استدلال ندارد.
البته قابل ذكر است كه خود مرحوم ميرزا (ره) صد در صد روش اين دو گروه را تأييد نمى‏كند و به عقيده او، هريك از اين دو گروه، نقطه ضعف‏هايى دارند. درنتيجه، روش ايشان در مشى علمى، با هر دو گروه متفاوت است.
نكته قابل ذكر در اين تقسيم مرحوم ميرزا (ره)، آن است كه در هر دو گروه اخبارى و

صفحه از 24