ترجمه و شرح قصيده‏ى « وسيلة الفوز و الأمان فى مدح مولانا صاحب الزّمان » - صفحه 176

قسمت شريطه يا دعا

1ـ ابتدا شاعر از حضرت درخواست مى‏كند كه در ظهور خود شتاب كند. (و عَجِّل فداك.... بيت 54ـ 55)
2ـ سپس دعا مى‏كند كه افرادى از قبيله‏ى او جزء ياران آن امام همام باشند. (بهم من بنى‏همدان.... بيت 56 تا 58)
استاد سعيد نفيسى معتقد است:
«شيخ به دليل خوض و تدقيق در مسائل علمى و كشف معضلات رياضى نتوانسته آن لطافت و حساسيت لازمه را در شعر حفظ كند.» ۱
بايد گفت كه اين يكى از نقاط قوت شاعر است، چرا كه شيخ در قصيده‏ى خود تبحّرش را در علوم زير نشان مى‏دهد:
1ـ در رياضى و شناخت اعداد گنگ و اصم و تعريف جذر اين اعداد (بيت 35):




وَ مقتدرٍ لَوْ كَلَّفَ الصُمَّ نطقهابأجذارها فاهَبَ إليه باَجذارِ

2ـ در فلسفه و تسلّط بر آراء فلاسفه‏ى غرب و استعاره‏اى زيبا در ميان لفظ «اشراق» كه در آن اشاره‏هايى است به تفكّرات افلاطون و حكمت اشراقى (بيت 39):




باشراقِها كُلُّ العوالِمِ اَشْرَقَتْلِما لاحَ في الكونَيْنِ مِنْ نُورِها الساري

3ـ آشنايى به فلسفه و عرفان اسلامى، به اعتبار كاربرد عقول عشر (بيت 42):




و مِنهُ العُقولُ العَشْرُ تبغي كَمالَهاوَ لَيْسَ عَلَيها في التَّعَلُّمِ مِن عارِ

4ـ شناخت او نسبت به هيأت و علم نجوم، آن‏جا كه به هفت آسمان، برج‏ها، حركت افلاك و سيارات اشاره مى‏كند. (همامٌ لو السبع.... بيت 43 تا 46)

1.كليّات و آثار شيخ بهايى (مقدمه، ص ب).

صفحه از 179