مىرسد كه ناديدهانگاشتن تفاوت ميان وحى تنزيلىـ يعنى قرآنى كه توسّط جبرئيل بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلمنازل شدهـ و وحى بيانى ـ كه جنبهى توضيح و تفسير آيات را بر عهده داشته استـ باعث پذيرش اعتقاد به تحريف پارهاى از واژگان و آيات قرآن شده است.
تطبيق آيات قرآن بر ائمّه عليهم السلام بحث ديگرى است كه به اعتقاد برخى، ردّپايى از باورهاى غلات را مىتوان در آن مشاهده كرد. بايد توضيح داد كه اين باور نه تنها ريشه در افكار غاليان نداشته، بلكه در جاى خود سنجيده و قابل طرح و دفاع مىباشد. و مستند آن انبوه بىشمار رواياتى است كه توسّط صاحبان اصلى شريعت بيان شده و به ما رسيده است. به نظر مىرسد كه طرح انتساب اين عقيده به غلات، خود زمينهساز كمرنگشدن و بىاهمّيّت انگاشتن بسيارى از رواياتى خواهد شد كه به وضوح، بيانگر تطبيق آيات فراوانى از قرآن بر امامان معصوم مىباشد.
نگارندهى مقالهـ بر اساس نصوص معتبر فراوانـ بر آن است كه امام عليه السلام قرآن ناطق و به عبارتى، عينيّت و تجسّم بىچون و چراى قرآن صامتى است كه بر رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلمنازل شده است. به همين دليل، بسيارى از آيات آن با محوريّت پذيرش ولايت تفسير و تأويل مىشود؛ چرا كه به فرمودهى حضرت صادق عليه السلام ولايت قطب قرآن ۱ است و مؤلّفههاى آن، معرفت و محبّت و اطاعت مىباشد. البتّه شرح و تفسير اين بخش از سخن نيز از حوصلهى بحث ما خارج است. ۲
علل و انگيزههاى پيدايش و رواج غلو و غالىگرى
ضعف عقول، حبّ مفرط، انگيزههاى مالى و نيز لاابالىگرى و ترك واجبات، از جمله عوامل مؤثّر در شكلگيرى تفكّرات مبالغهآميز غلات بوده است. در ذيل به توضيح مختصر پيرامون هر يك اكتفا مىكنيم:
1.قال الصّادق عليه السلام : إنَّ اللّهَ جَعَلَ وِلايَتَنا أهلَ البيت قُطبَ القُرآنِ. (تفسير عيّاشى ۱ / ۱۶)
2.علاقمندان را براى مطالعهى هرچهبيشتر پيرامون موضوع مورد بحث (تطبيق آيات بر امامان عليهم السلام ) به كتابهايى چون تأويل الآيات الظاهره/ استرآبادى، بصائر الدّرجات / حسن صفّار، كنز الفوائد / كراجكى، مرآة الانوار/ ابوالحسن عاملى و غالب تفاسير روايى ـ شيعى ارجاع مىدهيم.
