1. ضعف عقول
در حديثى كه از امام رضا عليه السلام منقول است، آن بزرگوار ضمن برائت و اظهار مخالفت با اين فرقهى ضالّه، علّت اصلى گرايشهاى مبالغهآميز ايشان را، ضعف عقول و نقصان خرد و انديشه و نيز پيروى از هواى نفس عنوان كردهاند. ۱
2. حبّ مفرط
حضرت سجّاد عليه السلام در حديثى خطاب به ابوخالد كابلى چنين مىفرمايند:
يهود و نصارى، به خاطر حبّ مفرطى كه به عزير و مسيح عليهماالسلامداشتند آن دو را فرزندان خدا دانستند. اين سنّت دربارهى ما نيز جريان يافته است و برخى از افراد را به سوى گرايشهاى مبالغهآميز در مورد ما سوق داده است. پس بدان كه نه آنان از ما هستند و نه ما از آنان. ۲
در سخن گوهربار اميرمؤمنان على عليه السلام نيز به هلاكت دو گروه: محبّان غلوكننده و دشمنان كينهتوز در شأن ايشان اشارهاى پرمعنى شده است:
هلكَ فيَّ رجلان: محبٌّ غالٍ وَ مبغضٌ قالٍ ۳
دو گروه در مورد من هلاك شدند: دوستدارى كه غلو مىكند و دشمنى كه بغض مىورزد.
3. ارتزاق و كسب درآمد
انگيزههاى مالى و كسب درآمد و ارتزاق، از جمله عوامل مؤثّر در شكلگيرى پديدهى غلو بوده است. همچنين ترويج بىبندوبارى و وضع احاديث جعلى، از جمله حربههايى است كه غلات را براى جذب هرچه بيشتر مردم و رسيدن به مال و ثروت، يارى داده است.
امام حسن عسكرى عليه السلام در مورد دو تن از غلات به نامهاى محمّدبن نصير
1.احتجاج ۲ / ۴۸۹.
2.اختيار الرّجال / ۷۹ ؛ بحارالانوار ۲۵ / ۲۸۸.
3.نهجالبلاغه، حكمت ۱۱۳.