پژوهشى پيرامون پديده‏ ى غلو و جريان غالى‏ گرى در شيعه - صفحه 55

نمونه، به دو مورد از مخالفت‏هاى ائمّه عليهم ‏السلام اشاره مى‏كنيم.
1. امام صادق عليه ‏السلام خطاب به صالح‏بن سهل مى‏فرمايد:
يا صالحُ! إنّا و اللّه‏ِ عبيدٌ مَخلوقونَ، لَنا رَبٌّ نَعبدُهُ وَ إنْ لَمْ نَعبدْهُ عَذَّبَنا.۱اى صالح! به خدا سوگند كه ما بنده و مخلوق خداييم. ما خداوندگارى داريم كه عبادتش مى‏كنيم. و هرگاه از عبادت وى سرباز زنيم، مورد مؤاخذه و عذاب وى قرار خواهيم گرفت.
2. حضرت رضا عليه ‏السلام خطاب به اسحاق‏بن عبّاس‏ـ كه به باورهاى غلوآميز پاى‏بند گشته بودـ چنين مى‏فرمايد:
يا اسحاقُ! بَلَغَني أ نّكُم تَقُولونَ: أنّ النّاسَ عَبيدٌ لَنا... و أمّا أنا وَ ما قُلتُهُ قَطُّ وَ لا سَمِعْتُهُ مِنْ أحَدٍ مِنْ آبائي وَ لابَلَغني عَنْ أحدٍ مِنهُم قالَهُ. لكنّا نقُولُ: النّاسُ عَبيدٌ لَنا فِي الطّاعَةِ، مُوالٍ لَنا فِي الدّينِ، فَلْيُبلغِ الشّاهِدُ الغائِبَ.۲اى اسحاق! به من خبر رسيده كه مى‏گوييد: مردم بندگان ما هستند... اين در حالى است كه من، هرگز نه چنين سخنى را گفته‏ام و نه از يكى از پدرانم شنيده‏ام و از هيچ‏يك از آن‏ها چنين مطلبى به من نرسيده است. امّا آن‏چه ما مى‏گوييم آن است كه مردم بندگان ما در لزوم اطاعت از ما مى‏باشند و نيز دوستداران و ولايت پذيران ما در امر دين. پس بايد كه اين سخن را حاضران به گوش غايبان برسانند.
بايد بدانيم احاديث جعلى معمولاًـ و نه هميشه‏ـ ريشه در اصل و حقيقتى دارند كه از آن نشأت گرفته‏اند. در مورد فوق نيز حديث صحيح «النّاسُ عَبيدٌ لَنا فِي الطّاعَة» به عبارت «عَبيدٌ لَنا» تحريف و جعل شده است. اين جعل و نظاير آن، نقش تعيين‏كننده‏اى در ورود چنين تفكّرات باطلى در حريم دين ايفا كرده‏اند.

2. غلات و نسبت‏دادن نبوّت به ائمّه‏ى اطهار عليهم ‏السلام

دستاويز قرار دادن الوهيّت ائمّه عليهم ‏السلام و نيز سوءاستفاده از نام و موقعيّت آن‏ها، سبب شد كه برخى از غلات، به منظور دستيابى به امكانات دنيوى و رسيدن به مال

1.اختيار معرفة الرّجال / ۲۱۸.

2.بحارالانوار ۲۵ / ۲۷۹.

صفحه از 65