پژوهشى پيرامون پديده‏ ى غلو و جريان غالى‏ گرى در شيعه - صفحه 57

3. علم غيب مطلق و ذاتى امام عليه ‏السلام

از جمله باورهاى باطل غلات، اعتقاد به علم غيب مطلق و ذاتى امام عليه ‏السلام مى‏باشد. امامان عليهم ‏السلام صراحتا و به طور آشكار، با چنين طرز تفكّرى برخورد كرده‏اند؛ امّا از طرف ديگر، براى پنهان نماندن حقيقت، به تبيين موضوع و شناساندن مفهوم واقعى امامت و ويژگى‏ها و خصايص منحصر به فرد آن كوشيده‏اند، تا در اين مسير پرخطر، يار و مددرسان شيعيان خود باشند. حضرات معصومين عليهم ‏السلام از سويى الوهيّت و ربوبيّت و علم غيب ذاتى را از خود نفى كرده و خود را بنده‏ى بى‏چون و چراى حضرت حق شناسانده‏اند و از سويى ديگر، تلاش كرده‏اند كه اوصاف و فضايل آنان مورد غفلت و تجاهل و احيانا انكار و تكذيب قرار نگيرد. در اين مقام، براى نمونه، به چند مورد اشاره‏اى گذرا خواهيم داشت و سپس بحث خود را در بطلان عقايد غلات، پى مى‏گيريم.
از اميرمؤمنان عليه ‏السلام منقول است كه:
لا تَرفَعُوا البِناءَ فَوقَ طاقَتِهِ، اجعَلونا مَخلوقين وَ قُولُوا فينا ما شِئتُم فَلَنْ تَبلُغوا. 1 ساختمان را بيش از حدّ تحمّل آن بالا مبريد (كه باعث ويرانى آن خواهد شد.) ما را آفريده‏ى پروردگار قرار دهيد، آن‏گاه درباره‏ى كمالات ما، آن‏چه مى‏خواهيد بگوييد. و بدانيد كه به نهايت آن نخواهيد رسيد.
نيز از آن‏حضرت چنين روايت شده است:
لا تتجاوَزوا بِنا العُبوديَّةِ، ثمَّ قُولوا ما شِئتُم وَ لَنْ تَبلغُوا. 2 ما را از مرحله‏ى عبوديّت فراتر ندانيد؛ آن‏گاه آن‏چه مى‏خواهيد در فضل و مقام ما بگوييد و البتّه به كنه عظمت ما نخواهيد رسيد.
حضرت صادق عليه ‏السلام خطاب به كامل تمّار فرمود:
يا كاملُ! اجعَلُوا لَنا ربّا نَؤُوبُ إليه وَ قُولُوا فينا ما شِئتُم. وَ ما خَرَجَ إليكُم مِنْ

1.بصائرالدّرجات / ۲۴۱؛ بحارالانوار ۲۵ / ۲۷۹؛ الخرائج ۲ / ۶۳۸.

2.تفسير امام حسن عسكرى عليه ‏السلام / ۵۰؛ خصال ۲ / ۶۱۴؛ مرآة الانوار / ۱۱۱.

صفحه از 65