رساله‏ نامه شيخ كلينى - صفحه 161

در اين ميان، از برجستگى ويژه‏اى برخوردار است. دو اثر او به نامهاى «تهذيب الأحكام» و « الاستبصار فيما اختلف فيه من الأخبار» از كتب معتمد شيعه است. روزگارى كه شيخ در آن مى‏زيسته، در تاريخ اسلام، روزگارى است شگفت، و بغداد شهرى است سرشار از جريانات فكرى مختلف. چنان برمى‏آيد كه فضاى فكرى آن روزگار بر چگونگى تدوين كتابهاى شيخ، به ويژه در زمينه حديث، تأثير شايان توجّهى داشته است؛ به طورى كه با بررسى آثار حديثى او اين نكته استنباط مى‏شود كه عمده تلاش شيخ در زمينه حديث، در جهت بررسى احاديث مختلف و متعارض است كه نتيجه عواملى است همچون: سوء فهم احاديث و تفسير نامناسب آنها، تعميم روايات خاص به طور كلّى و تقطيع روايات، عدم كتابت حديث و بيان تدريجى احكام توسّط ائمه عليهم ‏السلام و تقيّه ائمّه اطهار عليهم ‏السلام به دليل سلطه طاغوتهاى زمان. شيخ با توجيه و ارائه راه‏حل تعارض احاديث مختلف، از راه تأويل صحيح و كيفيّت جمع شمارى از آنها يا طرد پاره‏اى ديگر با بيان وجه فساد آنها، به علم حديث خدمت شايانى كرده است.
اين رساله در سه فصل تنظيم شده است. فصل اوّل به سير تدوين حديث از آغاز تا كتب اريعه از جمله كتاب الكافى پرداخته است.
محلّ نگهدارى و شماره بازيابى: كتابخانه دانشكده علوم انسانى دانشگاه تربيت مدرّس؛ 2596، كتابخانه پژوهشگاه اطّلاعات و مدارك علمى ايران.
14. سير تدوين حديث (فارسى)؛ كامران ايزدى‏مباركه؛ كارشناسى ارشد؛ دانشگاه امام صادق عليه ‏السلام ، 1368.
اين رساله شامل پنج فصل است. در فصل اوّل از معناى لغوى و اصطلاحى حديث و واژهايى كه با آن قريب المعنى هستند، چون خبر، روايت، اثر و سنّت بحث مى‏شود. در فصل دوم، رأى علماى فريقين درباره شروع تدوين حديث، مواضع اختلاف و اوّلين مدوّن حديث و كتب روايى تدوين شده در زمان حضرت رسول صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله مورد بحث قرار مى گيرد. در اين مبحث، سير تدوين حديث در زمان

صفحه از 168