جواب 2) كتاب شريف و تأليف مُنيف «الكافي» از ديرباز نزد علما و فقهاى شيعه پايگاهى والا و رفيع داشته است؛ زيرا:
اوّلاً قديمترين كتاب حديث شيعه است كه با نظمى منطقى و تبويبى عالمانه، احاديث و مرويّات معصومين مخصوصا امام محمّدباقر و امام جعفر صادق عليهماالسلامرا گرد آورده؛ يعنى آنچه از اصول اربعمائه به دستش رسيده (كه همانند يادداشتهاى روزانه دانشجويان از تقريرات استاد است) منظّم و مرتّب كرده و به صورت كتابى كلان درآورده تا از حوادث زمانه محفوظ ماند.
ثانيا جامعيّت آن اثر ديرينه سال است كه شامل اصول و فروع اسلام مىباشد. و در بخش اصول (جلد دوم) اخبار مربوط به اخلاق و رفتار را آورده (كتاب الإيمان و الكفر، كتاب العشرة) است. يعنى به احاديث اعتقادى يا مباحث فقهى بسنده نكرده است.
ثالثا: حُسن سليقه مؤلّف دانشمند در تبويب مطالب و تنظيم احاديث، به اين معنى كه اصول كافى با «كتاب العقل و الجهل» (ص 10) و كتاب «فضل العلم» (ص 30) آغاز مىشود، سپس به «كتاب التوحيد» (از ص 72) مىرسد ۱ و اثبات صانع و يكتايىاش و ساير مباحث مربوط را مىآورد. اين شيوه تنظيم احاديث، اهمّيّت و قِداست عقل و علم را در فرهنگ شيعه و انديشه آن عالم شيعى مىرساند، و امروز براى ما مايه افتخار است؛ هم در برابر اشاعره و هم در بحث با عقلگرايان و فيلسوف نماها يا غربزدگان.
رابعا: عصر زندگى ثقهالاسلام محمّدبن يعقوب كلينى كه مصادف با عصر غيبت صغرى و وجود نايبان خاص ولىّ عصر حجّهبن الحسن ـ عجّل اللّه فرجه ـ مىباشد. اين تقارن زمانى بىترديد، راهگشاى مشكلات علمى و دينى آن بزرگ مىشده؛
1.نك: محمّدبن يعقوب الكلينيّ الرازيّ، الأُصول مِن الكافي، الجزءُ الأوّل، عنى بنشره الشيخ محمّد الآخونديّ مؤسس دارالكتب الإسلاميّة، طهران، مطبعة الحيدريّ، بىتا.
