نظرخواهى راجع به كتاب كافى و ثقة الاسلام كلينى - صفحه 28

نيست براى پى بردن به اهمّيّت كتاب كافى به عرض خوانندگان برسانم:
در سال 55ـ1354 كه از طرف دانشگاه مشهد براى استفاده از فرصت مطالعاتى به پاريس رفته بودم، با جوانى فرانسوى ـ كه به ظنّ قوى با كليسا در ارتباط بود ـ آشنا شدم كه پايان‏نامه تحصيلى‏اش ترجمه اصول كافى به زبان فرانسه بود. مقصود اين است كه آنان، از آن زمان و بلكه سالها جلوتر به اهميّت «الأصول من الكافي» پى برده و در صدد ترجمه آن بر آمده بودند، و چه ارزان و راحت با منابع حديث و عقايد و باورهاى ما آشنا مى‏شوند. و بنده اطمينان دارم بسيارى از دانش‏آموختگان ما در مقطع ليسانس، حتّى در رشته‏هاى علوم انسانى (غير از دانشجويان دانشكده‏هاى الهيّات) كتاب كافى را نمى‏شناسند؛ تا چه رسد به اينكه از آن بهره‏مند شوند و مثلاً بدانند كه كلينى اثر گران‏سنگ خود را با ارزش‏گذارى و معرّفى عقل و علم آغاز مى‏كند و بعد به كتاب «توحيد» مى‏رسد (و ادلّه‏اى عقلى بر اثبات صانع مى‏آورد)، و پس از آن به جاى عنوان شرايط امام و امامت، روايات اين باب را عنوان «كتاب الحجّة» مى‏دهد، تا همان‏طور كه در بسيارى از احاديث آمده، امام را حجّت خداوند معرّفى كند، كه با در نظر آوردن معنى اصلى آن، يعنى الدَّلالةُ المُبيِّنَةُ للمَحَجَّة؛ أي: ألمَقصدِ المُستقيم ۱ اهمّيّت و حُسن انتخاب اين نام‏گذارى معلوم مى‏شود، و امام در چهره راهنماى روشنگر راه مستقيم نمودار مى‏گردد. بنا بر آنچه گفتيم، ضرورت ترويج كتاب كافى روشن و مبرهن شد.
جواب 5) كارهاى پژوهشى بايسته و لازم نسبت به متون كهن دينى و حديثى را اهلش نيك مى‏دانند: انتخاب قديم‏ترين نسخه خطى و مقابله با ساير نُسَخ، ذكر نسخه بدلها و تحشيه و توضيح مشكلات متن و غير اينها. اين گونه تحقيقاتِ عالمانه نسبت به «الكافي» انجام گرفته، اگر باز هم بشود تا اين اثر كهن سال ـ چنان‏كه ريخته

1.نك: ابوالقاسم الحسين‏بن محمّد المعروف بالراغب الإصفهانيّ، المفردات في غريب القرآن، تحقيق و ضبط: محمّد سيّد كيلانى، عُنيت بنشره المكتبة المرتضويّه، طهران، بى‏تا.

صفحه از 33