نظرخواهى راجع به كتاب كافى و ثقة الاسلام كلينى - صفحه 31

درست است، عاجز و درمانده است و نيز كتابى جامع ـ كه شامل اصول و فروع و مواعظ... باشد ـ وجود ندارد تا بدان مراجعه كند. بنابراين، مرحوم كلينى به درخواست وى كتابى جامع در اصول دين و فروع دين و مواعظ و در حدّ امكان فارغ از نقل روايات متعارض فراهم مى‏كند؛ امّا در نهايت اشاره مى‏كند در مواردى چاره‏اى از نقل روايات متعارض وجود ندارد و راه اساسى اين است كه با وجود قرائن خارجيّه ـ همانند موافقت عامّه با يكى از دو حديث متعارض يا شهرت يكى از دو حديث متعارض ـ حديث مخالف با عامّه يا حديث مشهور را اخذ و حديث ديگر را طرح نمايد و اگر اين هم ممكن نبود، از باب تسليم، در عمل به هر يك از دو حديث متعارض مخيّر است. از اين رو، هدف نهايى مرحوم كلينى نگارش كتابى جامع در جميع فنون و دانشهاى اسلامى بوده است كه در آن مشكل تعارض احاديث تا حدّ زيادى كمرنگ شده است و با دستورى كه در مقدّمه مبنى بر جستجوى قرائن خارجيّه و تخيير در صورت نبود قرائن داده، سعى كرده است كه مشكل را كاملاً حل نمايد.
در مورد شيوه مرحوم كلينى نيز عرض مى‏شود كه وى سعى كرده است كتابها و ابواب كتاب كافى را با نظر به اهمّيّت و ابتلا و ترتيب كتابهاى فقهى مرتّب نمايد. بنابراين، ابتدا براى كافى دو بخش اصول و فروع در نظر گرفته است و بخش اصول را مقدّم بر بخش فروع كرده است. در بخش اصول نيز كتاب عقل و جهل را نظر به اهمّيّت آن، مقدّم كرده است و بعد كتاب فضل علم و بعد كتاب توحيد و... . در فروع نيز مانند كتابهاى فقهى و نيز با نظر به اهمّيّت و ابتلاى مردم، با كتاب طهارت شروع كرده و بعد كتاب حيض و بعد كتاب جنائز و بعد كتاب صلاة و... آمده است.
جواب 3) با شناخت احاديث صحيح و معتبر و ترويج آنها مى‏توان فرهنگ زيباى دين را به نمايش گذاشت. بايد يك به يك خرافات و وصله‏هاى بى‏اساسى را كه به نام دين رواج يافته است، شناسايى و در مقابل آنها آداب صحيح دين را ـ كه

صفحه از 33