تفاوت زیرک و فرصت‌طلب

امام علی علیه السلام:

لَقد أصبَحنا فِي زَمانٍ قَدِ اتَّخَذَ أكثَرُ أهلِهِ الغَدرَ كَيساً وَنَسَبَهُم أهلُ الجَهلِ فيهِ إلى حُسنِ الحيلَةِ. مالَهُم قاتَلَهُمُ اللّهُ ؟ قَد يَرَى الحُوَّلُ القُلَّبُ وَجهَ الحيلَةِ وَدونَها مانِعٌ مِن أمرِ اللّهِ ونَهيِهِ فَيَدَعُها رَأيَ عَينٍ بَعدَ القُدرَةِ عَلَيها ويَنتَهِزُ فُرصَتَها مَن لاحَريجَةَ لَه فِي الدّينِ؛

ما در روزگارى به سر مى‌بريم كه بيشتر مردم آن بى‌وفايى را زيركى مى‌دانند و نادانان، آنان را سياستمدار مى‌خوانند. آنان را چه مى شود؟ خدا آنها را بكشد! شخص زيرك، از نيرنگ در كار، آگاه است؛ امّا امر و نهى خدا ، مانع اوست و با اينكه قدرت دارد، آن را به كار نمى‌بندد. امّا آن كه پرواى دين ندارد، فرصت طلبى مى‌كند و سودجويى مى‌نمايد.

نهج البلاغه، خطبه ٤١