خارج است آن را در مقالهاى ديگر پى خواهيم گرفت.
ارجوزهى مرحوم آيهاللّه العظمى خويى از نوع رجز سالم مسدّس مىباشد بر وزن (مستفعلن مستفعلن مستفعلن) كه نمونهى بسيار مشهور آن، الفيّهى ابنمالك در نحو است با مطلع:
قال محمّد هو ابنمالكأحمد ربّي اللّه خير مالك
به احتمال بسيار، مرحوم خويى در انتخاب وزن ارجوزه، نظر به الفيّهى ابنمالك داشته است و حتّى در صلوات بر پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمبه بيت او نظر داشته است. ابنمالك مىگويد:
مصلّيا على النّبي المصطفىو آله المستكملين الشرفا
و مرحوم خويى مىفرمايد:
مصليّا على النّبي المؤتمنو آله المطهّرين مِن دَرَن
متن ارجوزهى مرحوم خويى 166 بيت است كه به بيان فضايل اميرالمؤمنين علىّبن ابىطالب عليه السلام پرداخته است. ناظم ارجوزه در پايان، تأكيد مىكند كه شاعر نيست و تنها علاقه به خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله وسلماو را به سرودن اين ابيات وا داشته است.
ابتدا مىخواستيم همراه با ترجمهى ابيات، همهى مآخذ و مصادر احاديث را از كتاب «على امام البررة»ـ كه شرح عالمانهى شاگرد دانشمند مرحوم آيهاللّه العظمى خويى، آيهاللّه سيّد محمّدمهدىبن سيّدحسن الخرسان بر ارجوزه است، استخراج و در ذيل هر بيت بياوريم؛ امّا حجم كار بسيار مىشد و از مقصود خود كه ايجاز بود دور مىافتاديم، لذا به ترجمهى ابيات، اكتفا شد.
در بارهى اين ارجوزه
ارجوزه در فضايل و مناقب امام اميرالمؤمنين عليه السلام ، از آخرين آثار مكتوب مرحوم آيهاللّه العظمى خويى است كه در سال 1410 (در سنّ 93 سالگى، 3 سال قبل از ارتحال خود) سرودن آن را به پايان برده و از همان زمان، كار علمى بر روى ارجوزه را آغاز كرده، كه تا چند ساعت قبل از رحلت، ادامه داشته است. مسؤوليّت
