شاخصه‌های فقه الحدیثی‌ امام‌ رضا‌ (ع)

نشریه : پژوهش‌نامه علوم حدیث تطبیقی

نویسنده : پديدآورنده : محمود کریمی
پديدآورنده : رامین اژدری
پديدآورنده : سید محمد هادی موسوی بیوکی

چکیده :

فقه‌الحدیث در آموزه‌های اهل‌بیت(ع) از جایگاه رفیعی برخوردار است؛ به‌طوری ‌که فهم یک حدیث را بر نقل هزار حدیث برتر دانسته‌‌اند. نگاهی به تاریخ فقه‌الحدیث نشان می‌دهد که بحث از فهم و مقصود واقعی کلام معصومان از عصر حضور مورد توجه بوده و ضرورت تمسک به سنت و حدیث، ایجاب می‌کرده که ضوابطی برای فهم درست آن ایجاد گردد. از روایات اهل‌بیت(ع) به‌ویژه احادیث امام رضا(ع) چنین برمی‌آید که آن بزرگواران در صدد تعلیم اصول و روش‌های صحیح فهم حدیث به پیروان خود بوده‌ تا در زمان غیبت نیز بتوانند با بهره‌گیری از این مبانی و روش فهم صحیح از روایات بهره برده، راه هدایت را از آن در هر زمان و شرایطی بیابند. آنچه از واکاوی روایات امام رضا(ع) به‌دست می‌آید عبارت‌اند از: گونه‌های روش‌شناختی فهم حدیث، عدم مخالفت با نصوص قرآن، تبیین دلالت متن، توجه به سوءبرداشت و تفسیر نابه‌جا از حدیث امام، توجه ‌‌‌‌‌به‌وجود احادیث متشابه و شیوۀ ارجاع به محکمات، توجه به اختلاف افهام مخاطبان، تقطیع حدیث، توسعه در معانی کلمات حدیث، معنا شناخت واژگان، فهم حدیث در پرتو سبب صدور، توجه به پدیده جعل و رد اصل حدیث منسوب به ائمه(ع).