نقش مساجد در تضمین و تقویت دینداری، اخلاق و پایبندی بیشتر جامعه بر اصول و ارزشهای انقلابی

معاون فرهنگي، ارتباطات و امور بین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث با بيان اينكه مساجد حافظ ديانت جامعه است گفت: مسئولان بايد توجه بيشتري به وضعيت مساجد داشته باشند. وی در ادامه گفت: متأسفانه به ميزان رشد جمعيت و افزايش ساخت وسازها در كشورمان، به تعداد مناسب مسجد نساخته‌ايم لذا امروز به جهاد مسجدسازي نیازمندیم. جهاد مدرسه سازی در دو بخش، شامل ساخت مسجد در محله ها و شهرک های جدید و تعمیر مسجد و یا تجدید بنا در محله های قدیمی. حجت الاسلام و المسلمين محمدتقي سبحاني‌نيا، افزود: بيش از 30 سال است که از انقلاب اسلامي مي‌گذرد ولي متاسفانه نسبت به مسجد كم لطفي شده و یا به بیان صحیح تر به قدر کفاف به آن توجه نشده است. وی تصریح کرد: ما از تاثير شگرف مسجد در پيشبرد اهداف نظام مقدس جمهوري اسلامي غافل شده و توجه ويژه‌اي به اين موضوع نكرده ايم؛ در حالي كه رسالت ديني و مسئولیت انقلابی مسوولان نظام ما اقتضا‌ مي‌كند كه بيش از این به مسجد توجه كنند. حجت الاسلام سبحانی نیا با اشاره به آيه 18سوره توبه كه در آن مومنان را به ايمان به خدا و روز قيامت و اقامه نماز دعوت كرده و همچنين عمران و آباداني مساجد را در گرو حضور پرشور نمازگزاران دانسته، اظهار داشت: به عقيده من اگر بخواهيم براي گسترش دين‌مداري در جامعه که مهمترین وظایف و بلکه اهداف نظام و انقلاب است دلسوز باشيم بايد اهميت بيشتري براي مساجد قائل شويم. وی خاطر نشان کرد: گرچه نمازگزاران ركن اصلي مساجد هستند نه ساختمان و ظاهر مسجد، اما حقیقت این است که حضور حد اکثری نمازگزاران و مؤمنان بویژه جوانان در مسجد به عمران و آبادانی ظاهر مسجد و در دسترس بودن آن بستگی دارد. اگر مسجد فرسوده و قدیمی بوده و امکانات و تجهیزاتش نیز عتیقه شده باشد چگونه باید انتظار داشت بتوان جوانان را جذب آن کرد؟ و اگر مسجد دور از دسترس بوده فاصله زیادی تا محل اسکان داشته باشد بی شک انگیزه شرکت در جماعات از بسیاری از مردم گرفته و بر فرض حضور هم کمبود فضا بسیاری را از تداوم حضور در مسجد سلب خواهد کرد. حجت الاسلام سبحاني‌نيا بیان داشت: آيه 114 در سوره بقره اين سوال را مطرح مي‌كند كه (چه كسي ظالم‌تر از فردي است كه مانع از عبادت بندگان در مساجد شده و در جهت تخريب مساجد گام بر مي‌دارد؟) با توجه به اين آيه مي‌توان چنين برداشت كرد كه كسي كه مانع حضور نمازگزاران در مسجد مي‌شود مثل اين است كه از آباد كردن مساجد جلوگيري كرده مسجد را خراب کرده است اگر چه در ظاهر آسیبی به ساختمان آن نزده است. مجلسی در بحارالانوار به نقل از امام صادق(ع) آورده است که يكي از شکایت کنندگان در روز محشر مسجد خرابي دانسته است كه اهلش در آن نماز نمي‌خوانند.( بحار الانوار: ج80 ص385 ح63.) در روايات بسياري از امام باقر(ع) و امام صادق(ع)( جامع أحاديث الشيعة آیت الله بروجردي - ج 4 - ص 441 ح1403 و 1405.) نيز رونق و آبادی مساجد در زيادي نمازگزاران و خرابي آنها، در خالي ماندن آن از عبادت كنندگان عنوان شده است. و همانگونه که بیان شد پاکیزگی و بنای جدید و مناسب با سلیقه و نیاز روز لازمه جذب جامعه برای حضور در مسجد است. معاون فرهنگي مؤسسه دارالحدیث با اشاره به سخني از رسول اكرم (ص) مبني بر اينكه « اگر ديدي فردي در رفتن به مسجد استمرار دارد، شهادت بدهيد كه او انسان با ايماني است، زيرا عمران و آباداني مساجد به وسيله كساني است كه به خدا ايمان دارند»( جامع أحاديث الشيعة آیت الله بروجردي - ج 4 - ص 440 ح1398)، خاطرنشان كرد: پيامبر اكرم(ص) نيز عمران مساجد را معادل رفتن به مسجد دانسته و افرادي كه در چنين مكان‌هايي حضور پپدا مي‌كنند را مومن ناميده‌اند. ما نيز به طور قطع مي‌توانيم به اين روايات استناد كرده و مقصود از عمران و آباداني مسجد را تعداد نمازگزاران آن بدانيم. البته اين مطلب به طور عيني هم ديده شده به گونه‌اي كه هر وقت وارد مسجدي مي‌شويم كه خلوت و ساكت است ما نيز احساس شادابي نمي‌كنيم در حالي كه اگر مسجدرا پر رفت و آمد وپرجنب وجوش ببينم، ما هم اشتياق بيشتري براي رفت و آمد به اين مكان پيدامي‌كنيم و آن مسجد را سرزنده و شاداب می دانیم. وی در ادامه گفت: اگر آبادانی مسجد از منظر متون دینی در افزایش آمد و شد مؤمنان به مسجد است، و اگر دینداری جامعه و پایبندی آنان به اصول انقلاب نیز در گرو آبادانی مساجد است باید برای تقویت دینداری و افزایش پایبندی جامعه به اصول انقلاب اسلامی که بر اساس احکام دین مقدس بنا شده، هم بر ساخت مسجد به اندازه نیاز جامعه همت گماشت و هم اقدامات اولیه را برای آباد کردن مسجد به معنایی که گذشت انجام داد. اما در خصوص تعداد مساجد مورد نیاز باید گفت که متأسفانه در مناطق جدید شهرها که در چند دهه پس از انقلاب ساخته شده است مسجد بسیار کم است و در موارد فراوانی مشاهده می شود که در شهرک های چند هزار خانواری مسجدی وجود ندارد! سؤال من از مسئولان کشور این است که آیا در محله هایی که کودکان از سنین کودکی تا نوجوانی و از نوجوانی تا جوانی حتی یک بار گذرشان به مسجد نمی افتد می توان اعتقادات مذهبی را ریشه دواند ؟! آیا مسئولیت بنای مسجد برای دولتمردان کمتر مسئولیت ساخت مدرسه است؟ آیا آموزش های ضروری همچون قرآن و احکام و عقاید دینی در مسجد انجام نمی شود؟ اگر در حدیث شریف نبوی حریم مسجد 40 خانه است نمی توان فهمید که باید فاصله دو مسجد با هم بیش از80 خانه نباشد تا هیچ یک از افراد جامعه اسلامی خارج از همسایگی مسجد نباشد؟ آیا در شهرهای ما فاصله مساجد با هم این اندازه است؟ سبحانی نیا گفت: قرآن کريم کوهها را به ميخ‌هاي زمين تشبيه کرده است؛ به نظر من مساجد که به عنوان خانه های خدا بر روی زمین است میخ های دینانت جامعه اند. و اگر بخواهیم دینداری جامعه تضمین شود باید مسجد در دسترس مردم باشد ، در تمام محله ها و خیابان در منظر و مرءآی مردم باشد تا آحاد جامعه از سنین کودکی با مسجد آشنا شوند و اوقات بیکاری خود را نیز در مسجد و با مسجدی ها سپری کنند . همین عامل آنها را با مسجد و آنچه به مسجد ارتباط دارد آشتی می دهد. وی در ادامه افزود: علاوه بر لزوم ساخت مسجد بر اساس یک الگوی مناسب شهر سازی و مسئولیت پذیری دولت و دولتمردان در جهت برطرف کردن این نیاز که متضمن تقویت پایه ای نظام جمهوری اسلامی نیز خواهد شد، باید اقدامات دیگری در جهت آبادانی مساجد انجام داد. از جمله این اقدامات تمیزی، سادگی، نظم و نوسازی امکانات مورد نیاز هر مسجد فراهم و مدیریت شود. این امر اگر چه می تواند به دست مردم باشد اما مدیریت آن باید از جایگاهی فراتر از مردم و سلایق مردمی باشد. یکسان سازی، نظام مند سازی و برنامه محوری در مسجد با مدیریت واحد، قدرتمند و کلان نیاز دارد. مدیریتی که بتواند ضمن استفاده از حمایتهای مردمی آن را جهت داده و کمبودها را از محل حمایتهای دولتی در مدتی کوتاه برطرف سازد. تنها در این صورت است که مساجد آباد می شود و ملت عزیز ایران ارتباط وثیقی با مسجد پیدا خواهد کرد و جوانان به مساجد جذب خواهند شد. وی در ادامه برای استناد به اهمیت نقش مسجد در حرکتهای دینی و انقلابی مسجد به جملاتی از امام خمینی(ره) استناد کرده و گفت : امام راحل نيز فرموده‌اند« در صدر اسلام مسجد مركز حركات و مركز جنبش‌ها بوده است شما كه از اهالي و علماي مسجد هستيد بايد از پيغمبر اسلام و اصحابشان پيروي كرده و مساجد را براي تبليغ اسلام وقطع ايادي شرك و كفر و تاييد مستضعفين در قبال مستكبرين قرار دهيم». (صحيفه نور جلد 1 صفحه 15) امام راحل در جای دیگری فرموده اند «مسيحيان خيال نكنند كه مسجد هم مثل كليسا است وقتي در مسجد نماز برگزار مي‌شد تكليف معين مي‌كرده‌اند، شالوده جنگ‌ها و تدبير ممالك از آنجا ريخته مي‌شده است، لذا مسجد مثل كليسا نيست كه تنها يك رابطه فردي بين بنده و خداوند باشد، چنانچه مسجد مسلمين در زمان رسول خدا(ص) و خلفا مركز سياست اسلام بوده و روز جمعه با خطبه نمازجمعه مطالب مربوط به جنگ‌ها و سياست مدن همراه بوده است». وی به بخشي دیگری از سخنان امام(ره) استناد كرد و گفت امام (ره) فرموده اند « شنيده‌ام مساجد خلوت شده‌اند و اين جاي تاسف دارد زيرا اين مكان‌ها مهيا هستند براي ارائه خدمت، مساجد را خالي نكنيم. امروز ما در يك مقطع از عصر واقع شديم كه استثنايي است. ما با نمازكه ذكر و ياد خدا است پيش رفتيم». وي افزود: امام(ره) خاطر نشان كرده‌اند كه « نماز بالاترين ياد خدا بوده و اگر درآن كوتاهي شود و هر كس فقط خود را در نظر گرفته و بگويد نمازم را تنها در خانه مي‌خوانم درست نيست زيرا بايد نماز را به جماعت برگزار شود تا مساجد را پر كنيم. دشمنان از مساجد مي‌ترسند، آنها مي‌خواهند نماز را بشكنند به همين دليل به مساجد رفته و اجازه نمي‌دهند مسلمانان درست نماز بخوانند بنابر اين حفظ مساجد تكليفي براي همه مسلمانان بوده وچه در رمضان و چه غير از اين ماه بايد مساجد را آباد كنيم » ، «همانطور كه در روز جمعه به نماز جماعت مي‌ايستيد همين كار را در ساير ايام هفته هم انجام داده و مساجد را پر كنيد. اگر اين مسجد و مركز ستاد اسلام قوي باشد ترس از سلاح‌هاي دشمن آمريكا و شوروي نداريم. آن روز بايد بترسيم كه به اسلام و مساجد پشت كنيم». سبحانی نیا ادامه داد: آیا ما به انتظار امام رحمت الله علیه را در مورد مسجد و نقش آن در جامعه اسلامی توجه کرده و جامه عمل پوشانده ایم؟ اسلام در كلام امام(ره) در كنار مساجد آمده و پشت كردن به مساجد معادل پشت كردن به اسلام قرار گرفته است. اگر رونق مساجد ما از بين برود، يعني دين مداري و دين محوري جامعه ضعيف مي‌شود. همچنين وقتي محوريت دين از بين برود آمريكا اسراييل و اذناب آنها راحت بر ما مسلط مي‌شوند. به طور كلي باید مسئولان را متوجه اين نكته كنيم كه نظام جمهوري اسلامي در قبال دين مداري جامعه مسئول است . البته تلاش‌هاي فرهنگي زيادي در جهت رونق و ترويج معارف ديني صورت مي گيرد، ولي گاهي اوقات در اختصاص بودجه و هزینه های فرهنگی به درستی عمل نشده و اولویتها مورد توجه قرار نگرفته است. من بر این باورم که یکی از شاکیان از ما اعم از ملت و دولتمردان و مسئولان در روز قیامت مسجد است زیرا حق مسجد را ادا نکرده ایم و بسیاری از شهرها و محلات ما همانند یک شهر یا محله مسلمان نشین نیست. اگر جوانان در این موضوع از مسئولان خود شکایت کنند شکایتشان بجا خواهد بود. بنابراین اگر فکر می کنیم باید پایبندی به آموزه های دینی در ملت بیشتر شود باید لوازم آن را شناخت و آنها را در جامعه ایجاد کرد. به نظر می رسد رمز آن در توجه به ساخت و آبادانی مساجد است. و بیش از همه دولت و دولتمردان در این جهت مسئولند. امیدوارم ریاست محترم جمهوری افتتاح مجتمع های مسکونی مهر را در مسجد هر یک از این مجتمع ها قرار دهد و اگر تاکنون در این مجتمع ها مسجد ساخته نشده دستور ساخت آن و اعتبار لازم برای آن پیش از آنکه دیر شده و فرصت از دست برود صادر شود . نه اینکه مجتمع ساخته شود خانواده های جوان در آن اسکان داده شود اما از مسجد خبری نباشد. حوزه های علمیه نیز مسئولند. باید برای تربیت روحانیون متخصص در امر مسجد برنامه ریزی شود . این موضوع مسئله کم اهمیتی نیست که برای آن برنامه ریزی دقیق و اساسی صورت نگیرد و به صورت تخصصی به آن نگاه نشود. سبحاني‌نيا با تاكيد بر اينكه بايد مثل زماني كه جهاد مدرسه‌سازي در كشور راه انداختيم، جهاد مسجد سازي راه بياندازيم، گفت: در سالهاي اول انقلاب مدارس ما 3 شيفته كار مي‌كردند، اما به نظر می رسد امروز به خاطر موفق بودن در جهاد مدرسه سازي ديگر شاهد چنين مدارسي نيستم، آن قدر فضاي تحصيلي زياد شد كه ديگر نياز زيادي براي ساخت مدارس جديد مثل سابق احساس نمي‌شود. معاون فرهنگي دانشكده علوم حديث تصريح كرد: متاسفانه بعد از 30 سال بايد طرح جهادمسجد سازی را مطرح كنيم زيرا مسجد در دسترس جامعه جوان امروز نيست. بویژه در مناطق نوساز و جدید شهرها. به امید روزی که تمام مناطق شهری و روستایی کشور عزیزمان از مسجدی باشکوه و پر رونق و آباد برخوردار بوده جلوه های دینداری از تمام محله ها مشهود باشد و جوانان و نوجوانان ما با مسجد بیگانه نباشند.