تحلیل مضمونی کنش‌های سیاسی حکمرانان در نهج‌البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : حسین معین آبادی بیدگلی

چکیده :

کنش‌های نخبگان حاکم بر ساختار رسمی قدرت از موضوعات مهم در دانش سیاسی است و یافته‌های دانش نظری علوم سیاسی بر وجوه چهارگانه دولت شامل وجه عمومی، خصوصی، ایدئولوژیک و وجه سرکوب یا اجرای قوانین حکایت دارد. مسئله موردنظر این مقاله شناسایی کنش‌های سیاسی حاکمان در اندیشه اسلامی و تشیع است. گفتمان اسلامی دولت و کنش‌های سیاسی نخبگان حاکم از تجربه زیست سیاسی امام علی(ع) و مدون شدن آن در کتاب نهج‌البلاغه قابل بازیابی است. شناخت کارکردهای نخبگان سیاسی در چارچوب دولت اسلامی از اهداف این مقاله است و سؤال اصلی پژوهش شناسایی انواع کنش‌های سیاسی حکمرانان از دیدگاه نهج‌البلاغه است. روش تحلیل مضمون کیفی برای بررسی متن مورداستفاده قرار گرفت و یافته‌های پژوهش نشان داد امام علی(ع) پنج مضمون فراگیر کنش سیاسی نخبگان حاکم را در سیاست‌گذاری اقتصادی، استفاده از روش‌های صلح‌آمیز حل‌وفصل اختلافات، حفظ امنیت امت اسلامی، رایزنی و مشورت با دیگران و اشراف اطلاعاتی نسبت به اوضاع کشور و کنش‌های سیاسی در چارچوب اخلاق دینی مدنظر دارد.