مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : تَسمیةُ مَن قُتلَ مع الحسین(ع) من وُلدِهِ و إخوَتِهِ و أهلِ بیتِهِ و شیعتِهِ
ناشر : در مجله تراثنا
تاریخ انتشار : 1406ق
تعداد جلد : 1
تعداد صفحه : 33
زبان : عربی
جستجو در Lib.ir

تَسمیةُ مَن قُتلَ مع الحسین(ع) من وُلدِهِ و إخوَتِهِ و أهلِ بیتِهِ و شیعتِهِ

نخستین منبع موجود مستقل در باره حماسه سازان عاشورا

اگر مقتل بی بدیل ابو مِخنَف لوط بن یحیی (م ۱۵۷ ق) را به دلیل یافت نشدن نسخه ای از آن و دسترس مستقیم نداشتن به آن،[۱]کنار بگذاریم، می توانیم رساله کم برگ تسمیة من قتل مع الحسین(ع) من ولده و إخوته و أهل بیته و شیعته، اثر فضیل بن زبیر بن عمر کوفی اسدی را با اطمینان، نخستین منبع موجود مستقل در باره حماسه سازان عاشورا بدانیم.

مؤلّف این کتاب، از عالمان شیعی قرن دوم و از یاران امام باقر(ع) و امام صادق(ع) است.[۲]او در این نوشته کوتاه، صد و شش تن از شهیدان نهضت حسینی و قاتلان آنها را نام برده و اطّلاعات اندکی در باره نَسَب و قبیله آنها و گاه فرجام ناخوش قاتلان، ارائه داده است. وی ابتدا، نام شهیدان اهل بیت و سپس شهیدان هر قبیله را دسته بندی کرده و آورده است. او ماجرای اسارت خاندان پیامبر(ص) و وارد شدن آنها بر یزید و سخنان امام زین العابدین(ع) را با یزید، گزارش کرده است.

این رساله پیش تر، همراه الأمالی الخمیسیـة، اثر یحیی بن حسین شجری (م ۴۷۹ ق)[۳]و بار دیگر به همراه الحدائق الوردیة[۴]و سپس به صورت مستقل، در دومین شماره مجلّه تُراثنا به چاپ رسیده است. محقق اثر، سید محمّدرضا حسینی، در مقدّمه رساله، شرح حال و اعتبار مآخذ روایی مؤلّف را آورده است.[۵]


[۱]. گفتنى است مقتل ابو مخنف، در روزگار ما، بارها گردآورى و بازسازى شده است: يك بار توسّط محمّد باقر محمودى و با عنوانِ: مقتل الحسين عليه السلام برواية هشام الكلبى عن أبى مخنف (كه هم چاپ مستقل دارد و هم در عَبَرات المصطفَين آمده است) و بار ديگر، توسّط محمّد هادى يوسفى غروى و با عنوان: وقعة الطفّ و بار سوم، توسّط حَسَن غفّارى و با عنوان: مقتل الحسين عليه السلام و بار چهارم، توسّط سيّد الجميلى و با عنوان: استشهاد الحسين عليه السلام و... (ر. ك: كتاب شناسى تاريخى امام حسين عليه السلام: ص ۴۷ و ۷۴).

[۲]. رجال البرقى: ص ۱۱ و ۳۴، رجال الطوسى: ص ۱۴۳ ش ۱۵۴۶ وص ۲۶۹ ش ۳۸۷۵، رجال الكشّى: ج ۲ ص ۶۲۸ ش ۶۲۱. نيز، ر. ك: تاريخ نگارى در اسلام: ص ۵۹ ـ ۶۰ و ۱۱۳.

[۳]. الأمالى، شجرى: ج۱ ص ۱۷۰ .

[۴]. الحدائق الورديّة: ج ۱ ص ۱۲۰ .

[۵]. تراثنا: ش ۲ ص ۱۲۷، كتاب شناسى تاريخى امام حسين عليه السلام: ص ۵۷ ش ۱ .