تحلیل گونه‌‏شناختی روایات غسل امام

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد عافی خراسانی

چکیده :

شماری از احادیث امامیه به این مطلب اشاره دارند که غسل امام پیشین را فقط امام پس از او باید انجام دهد. از گام ‏های مهم برای پژوهش درباره این احادیث، دسته‏ بندی و گونه ‏شناسی آن‏هاست تا نقاط ضعف و قوت آن‏ها را بهتر بشناسیم و ارزیابی دقیق‏تری نسبت به آن‏ها انجام دهیم. در این مقاله، این روایات از سه جهت تقسیم‏ بندی شده‏ اند: اضطراب ذکر غسل در آن‏ها، داشتن نشانه ‏های جعل و اشاره به بقیه اعمال تجهیز غیر از غسل. با دقت در این تقسیم ‏بندی‏ها آشکار شد که قرینه‏ های مهمی برای عدم اعتماد ما به روایات غسل وجود دارد؛ چرا که احتمال جعلی بودنِ شماری از آن‏ها بسیار بالاست و شماری نیز دارای دو نقل متفاوت هستند که اشاره به مسأله غسل تنها در یکی از این دو نقل وجود دارد. همچنین در تعداد فراوانی از این روایات، برخی از امور دیگرِ تجهیز، مانند تکفین یا نماز میت و... نیز الزاماً توسط امام (ع) دانسته شده است که آشکارا با واقع تاریخی تجهیز معصومان: مخالفت دارد.