مسلمان براى ميهمانش تهيّه مى كند ؛ ولى ميهمان ، احتمال مى دهد كه از مال حرام باشد .
نوع دوم : غذاهايى كه در ظاهر ، حرام شمرده مى شوند ، مثل : غذايى كه از مال مخلوط به حرام تهيّه مى شود ، به گونه اى كه جدا كردن حلال و حرام آن ، ممكن نيست .
نكته قابل توجّه در اين زمينه ، آن است كه اسلام براى استفاده از اين گونه غذاها ، راه حل دارد و براى رهايى از پيامدهاى آن ، تدبيرى انديشيده است ، مانند پرداخت خمس مال شبهه ناك . از اين راه ، روزه دار مى تواند از مشكل غذاهاى شبهه ناكى كه بخصوص در ميهمانى ها مى خورد و يا به ميهمانان خود مى دهد ، برهد ، تا روزه ماه رمضان پاك و داراى آثار معنوى بيشترى باشد .

انگيزه هاى خوردن و آشاميدن

انگيزه اى كه روزه دار در خوردن و آشاميدن در وقت افطار و سحر دارد ، تأثير مهمّى در بهره ورى كامل از بركات روزه دارد . در يكى از توصيه هاى پيامبر صلى الله عليه و آله به ابو ذر غفارى ، چنين آماده است :

۰.« يا أبا ذَرٍّ! لِيَكُن لَكَ فى كُلِّ شَى ءٍ نِيَّةٌ صالِحَةٌ حَتَّى الأَكلِ وَ النَّومِ ؛ ^۱

۰.اى ابو ذر! براى هر چيزى نيّت خوب داشته باش ، حتّى براى خوردن و خوابيدن .

ميان روزه دارى كه سحرى و افطار را تنها براى رفع گرسنگى و تشنگى مى خورد ، با كسى كه آنها را به قصد قربت و كسب رضاى الهى مى خورد ، فرق بسيار است . نورانيّت روزه اى كه روزه دار با قصد قربت غذا مى خورد ، هرگز با روزه اى كه روزه دار با انگيزه حيوانى و خواسته نفْس غذا مى خورد و نيرو مى گيرد ، برابر نيست .

انواع خوردنى ها و آشاميدنى هاى حرام

خوردنى ها و آشاميدنى هاى حرام ، چند قسم اند :
1 . آنچه حرمت ذاتى دارد ، مثل : گوشت حيوانات حرام گوشت ، تخم پرندگان حرام گوشت ، بعضى از اعضاى حيوانات حلال گوشت (مانند : نرينه ، بچه دان ، دُنبلان ، مثانه ، غدّه هاى بدن ، كيسه صفرا ، نخاع) ، اعيان نجس (مانند : مُردار ، خون ، گوشت خوك ، شراب و هر مايع مست كننده ديگر) . ^۱
2 . آنچه حرمت عَرَضى دارد ، مانند : غذاهايى كه به سبب برخورد با عين نجس ، متنجّس شده اند ، يا براى جسم و جان انسان ، زيان عمده دارند .
3 . آنچه با مال حرام تهيّه مى شود ، مثل : سفره هاى افطارى اى كه بدون اجازه قانونى ، هزينه شان از بيت المال ، پرداخت مى شود .
4 . آنچه از مال مخلوط به حرام ، تهيّه مى شود .
5 . آنچه از مالى تهيّه مى شود كه حقوق شرعى آن (مانند : خمس و زكات) پرداخت نشده است .
6 . آنچه با مال حلال فراهم مى شود ؛ ولى در كيفيّت و مقدار آن ، اسراف مى گردد .

پرهيز از غذاهاى شبهه ناك

اگر روزه دار بخواهد از روزه اش بهره ببرد ، سزاوار است كه نه تنها از غذاهايى كه حرمتشان قطعى است ، بلكه از غذاهاى شبهه ناك هم پرهيز كند . غذاهاى شبهه ناك دو گونه اند :
نوع اوّل : غذاهايى كه در ظاهر ، حلال شمرده مى شوند ، مثل : غذايى كه ميزبانِ