آشنایی با منابع کلامی امامیه

آشنایی با منابع کلامی امامیه؛ دفتر اول: تا پایان مدرسه بغداد (قرن پنجم)

تحقیق در حوزه کلام امامیه، و کلام اسلامی،‌ همانند سایر علوم، وابسته به آشنایی کامل با منابع آن است؛ در حقیقت،‌گام نخست و پنجره‌ی ورود به هر علم،‌ آشنایی با منابع آن علم است.هرچند کلام از علوم عقلی - نقلی است و پژوهش‌های کلامی ممکن است بدون توجه به آثار متکلمان پیشین و با بررسی مسائل کلامی و پاسخ به آن‌ها با تکیه بر ادله‌ی عقلی یا نقلی به سرانجام برسد.

تطورات علم کلام در طول قرون متمادی و اخذ و اقتباس‌هایی که در این دوره‌ها داشته، گاه منجر به تحولاتی در ادبیات، مفاهیم و حتی واژگان این علم شده است. این تغییرات سبب شده است که فهم منابع کلامی امامیه در سده‌های نخستین برای پژوهشگران و دانشجویان این علم دشوار باشد.

مؤلف در این کتاب به معرفی مهم‌ترین منابع کلامی امامیه در پنج قرن نخست پرداخته و سعی کرده تا حد امکان خوانندگان را با ویژگی‌ها، ساختار و ادبیات هر اثر آشنا کند.

این کتاب در دو بخش «کلامی - حدیثی» و «کلامی - عقلی» تدوین شده و منابع کلامی را تا نیمه‌ی قرن پنجم معرفی می‌کند.

برشی از مقدمه کتاب:

بخش درخور توجهی از منابع کلامی و اعتقادی امامیه به جریان محدثان اختصاص دارد و در حقیقت روایات یکی از منابع مهم تفکر کلامی بوده‌اند؛ گذشته از آن در بین عالمان امامیه از همان آغاز دو جریان فکری وجود داشته است. تا قرن پنجم آثار کلامی حدیثی بسیاری در امامیه تالیف شده است با این حال در این کتاب – به سبب محدودیت – امکان معرفی همه این منابع وجود ندارد به همین دلیل صرفا به مهم‌ترین آنها پرداخته شده است.