جستارهایی در مدرسه کلامی حله

مجموعه مقالاتی در معرفی و بررسی جریان ها و اندیشه های کلامی مدرسه کلامی حله، در بستر بازشناسی اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حله، جریان‏های فکری و اندیشه‌‏های کلامی اندیشمندان این مدرسه

کتاب "جستارهایی در مدرسه کلامی حله" با ارائه مجموعه‌ای از پژوهش‌ها، به معرفی و بررسی جریان‌ها و اندیشه‌های کلامی این مدرسه در بستر اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پرداخته که راه را برای فهم دقیق تر تاریخ کلام امامیه هموارتر می سازد. این کتاب دربردارنده ۲۶ مقاله برای بازشناسی اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حله، جریان‏های فکری و اندیشه‌‏های کلامی اندیشمندان این مدرسه کلامی است.

بخشی از مقدمه کتاب:

شهر حله را در اوایل قرن ششم مزیدیان، که گرایش‏هایی شیعی داشتند، بنا کردند. حکومت مزیدیان بیش از نیم قرن دوام نیاورد و از نیمه‌‏های قرن ششم، حله بین عباسیان و سلاجقه دست به دست می‌‏شد، ولی مردم آن همچنان بر تشیع خود پافشاری می‏‌کردند. در اواسط قرن هفتم که هلاکو به شهر بغداد لشکر کشید، حله با درایت برخی از عالمان امامیه از حمله مغولان در امان ماند. امیران مغول در دوره‌‏های بعد نیز با مردم حله به خوبی رفتار کردند. البته این وضعیت با ورود سپاهیان تیمور و فتح حله در سال ۷۹۵ هجری قمری پایان یافت و این شهر تا اوایل سده نهم بارها بین خاندان تیمور و جلایریان دست به دست شد و آرامش خود را از دست داد. در سده نهم نیز این شهر محل تاخت و تاز و درگیری بین قراقویونلوها، آق‏قویونلوها و مشعشعیان شد تا جایی که بسیاری از عالمان حله به شهرهای دیگر، به‏‌خصوص نجف، نقل مکان کردند...

این حوزه علمی نقشی جدی در تثبیت و تکمیل دانش های مختلف در تاریخ اندیشه امامیه داشته است. در حوزه دانش کلام، متکلمان حله مانند علامه حلی و شاگردانش با پیروی از خواجه طوسی و با بهره گیری از ادبیات فلسفه مشاء و پذیرش علم منطق در عین پافشاری بر اندیشه های اصلی متکلمان امامیه در مقابل فلاسفه، سبک و سیاقی جدید به مباحث کلامی دادند. تحولات کلام امامیه در این دوره در روش و همچنین ادبیات علمی چنان است که می توان مدرسه کلامی حله را از مدارس پیشین متمایز کرد.