استاد مؤسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه تفاوت بین تواضع عقلی و اخلاقی وجود دارد، گفت: مواجهه پیامبر(ص) با مسیحیان نجران اوج تواضع عقلانی پیامبر(ص) بود.
پرفسور محمد لگنهاوزن، استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۴ اسفندماه در دومین کمیسیون تخصصی همایش بینالمللی «مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت» با اشاره به تفاوت میان تواضع عقلی و تواضع اخلاقی، گفت: چند فضیلت مشهور یعنی شجاعت، تواضع، عدالت، حکمت داریم که از بین این مجموعه، شجاعت و تواضع را اخلاقی میدانند لذا این تواضع از نوع اخلاقی است ولی تواضع عقلی هم داریم.
وی افزود: برخی فلاسفه و روانشناسان میگویند تواضع عقلی آن است که ارزشیابی که ما در مورد توان عقل خود داریم، نباید بیش از حد باشد یعنی سنجش درستی در مورد توان عقل خود داشته باشیم و تصور کنیم افکار ما بیشتر از دیگران مهم است.
لگنهاوزن ادامه داد: دیدگاه بنده در این باره آن است که اگر ما میخواهیم از تقابل عقلی پرهیز کنیم، باید حتی در موقعی که فکر میکنیم حرف ما درست است و طرف مقابل ما اشتباه میکند، باز نباید عقل او را زیر سؤال ببریم یعنی اذعان کنیم که شما عاقل هستی ولی به نتیجهای مخالف من رسیدهای.
استاد مؤسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: من برای تبیین تواضع عقلی به مباهله مثال میزنم؛ آنطور که ما شیعیان از آیه مباهله استفاده میکنیم و هر سال هم آن را جشن میگیریم، پر از تقابل است یعنی آن را روز پیروزی اسلام بر مسیحیان میدانیم و میگوییم ما در این میدان پیروز شدیم و مسیحیان ترسیدند و اینکه البته آنها میدانستند که دروغ گفتهاند.
لگنهاوزن تصریح کرد: بنده معتقدم که این راه خطاست بلکه راه درست این است که بگوییم مسیحیان نجران نمیدانستند پیامبر(ص) واقعاً پیامبر است و راست میگوید لذا او را آزمایش کردند و به پیامبری ایشان معترف شدند ولی در نهایت اسلام نیاوردند.
وی افزود: مسیحیان شاید فکر کردند پیامبر(ص) شارلاتان است و دروغ میگوید ولی وقتی دیدند حضرت محمد(ص) همراه با ۵ تن آمدند و این ۵ تن جزء عزیزترین افراد خانواده او هستند، مسیحیان مطمئن شدند که پیامبر(ص) دروغ نمیگوید یعنی صداقت دارد گرچه قانع نشدند لذا از مباهله عقب کشیدند و پیشنهاد مذاکره و توافق و پیماننامه دادند.
استاد مؤسسه امام خمینی(ره) بیان کرد: طبق برخی روایات نتیجه این بحث آن شد که پیامبر(ص) فرمودند من شخصاً حیات و مال و دین شما را تضمین میکنم یعنی کسی نمیتواند به مال و جان و کلیساهای شما تعرضی داشته باشد و آن ر ا تخریب کند.
پرفسور لگنهاوزن تصریح کرد: این خیلی استثنایی است و من قصد دارم از این مسئله از دو جهت استفاده کنم؛ اول اینکه ما باید این حادثه را بر مبنای تواضع عقلی تحلیل کنیم و نگوییم ما همه چیز را میدانیم و آنها نمیدانستند و بدجنس و ترسو بودند و دوم اینکه باید عبرت بگیریم از پیامبر اسلام(ص) که ایشان در حالی که میدانست خودش پیامبر(ص) است و طرف مقابل اشتباه کرده است، باز به آنان حق داد و اجازه نداد به حقوقشان تجاوز شود و آنان را مجبور نکرد تا رسالت پیامبر(ص) را بپذیرند.
استاد مؤسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: این اوج تواضع عقلی است؛ ایشان فکر نکرد این مسئله مهم نیست و یا عقل مخاطبانشان کم است ولی حاضر بود به طرف مقابل خود حق بدهد.