کتاب «مکتبهای حدیثی» اثر حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی، محقق و مدرس خارج فقه حوزه علمیه مشهد و عضو هیات علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی، در یازده فصل و ۳۹۲ صفحه، به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
روایات و احادیثی که از رسول خدا(ص) و اهل بیت ایشان(ع) برای ما باقی مانده، میراثی بس گرانقدر است که بر کتابت و حفظ آن تأکید فراوان داشتهاند. در دوره پس از ائمه(ع) نیز عالمان دینی در ضبط و نقل آن کوشیدهاند، به گونهای که در حفظ و نشر حدیث، هر شهر و منطقهای روشی خاص برگزید و زمینه تحقیقات مهم روی احادیث را فراهم آورد.
کتاب پیش رو درصدد بررسی کلی از احوال حدیث نگاری، حدیث پژوهی و تحقیق روی احادیث و شخصیتهای حدیث پژوه بوده و در پی به دست آوردن روشها و متدهای علمی آنان است.
ساختار اثر: این کتاب در ۱۱ فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «مکتب حدیثی مدینه» به بررسی نگارش اصول، اصول الروایه و اصول اربعمائه پرداخته و ویژگیهای مکتب حدیثی مدینه و محدثان مدینه از شیعه را شرح داده است.
فصل دوم با عنوان «مکتب حدیثی کوفه» رشد حدیث در دوران امام باقر و امام صادق(ع)، ویژگیهای مکتب حدیثی کوفه و نمونههایی از مقایسه آراء قمّیها و کوفیها را به نگارش درآورده است.
نویسنده در فصل سوم با عنوان «مکتب حدیثی بغداد» توجه به احادیث فقهی، ویژگیهای مدرسه بغداد و بزرگان مدرسه بغداد را مورد تأکید قرار داده است.
«مکتب حدیثی قم» عنوان چهارمین فصل از کتاب حاضر است که در آن جایگاه قم و ورود راویان به قم، ویژگیهای حدیثی قم، بزرگان مکتب حدیثی قم و ویژگیها و تمایزهای مهم مکتب کوفه و قم تبیین شده است.
فصل پنجم با عنوان «مکتب حدیثی حلّه» به بیان غلبه فقه بر حدیث، ویژگیهای برجسته مکتب حدیثی حلّه و بزرگان حلّه اختصاص دارد.
ششمین فصل از این کتاب با عنوان «مکتب حدیثی جبل عامل» به بررسی مکتبی از نقل به نقد، ویژگیهای مکتب جبل عامل و بزرگان مکتب حدیثی جبل عامل میپردازد.
فصل هفتم با عنوان «مکتب حدیثی اصفهان» ویژگیهای مکتب حدیثی اصفهان و بزرگان مکتب حدیثی اصفهان را مورد تأکید قرار داده است.
نویسنده در فصل هشتم با عنوان «مکتب حدیثی نجف در دوره اخیر» شیخ طوسی مؤسس حوزه نجف، ویژگیها و بزرگان مکتب حدیثی نجف را شرح داده است.
«مکتب حدیثی مشهد» عنوان نهمین فصل از کتاب مذکور است که در آن جایگاه شهر مشهد در جهان اسلام و بزرگان مدرسه حدیثی خراسان را به رشته تحریر درآورده است.
فصل دهم با عنوان «مکتب حدیثی قم در دوره اخیر» از ورود آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری تا آیتالله بروجردی و ویژگیهای مکتب حدیثی معاصر قم را شرح داده است.
نویسنده در یازدهمین و آخرین فصل از این کتاب با عنوان «مکتب حدیثی بحرین» به بررسی جغرافیای بحرین، ویژگیهای مکتب حدیثی بحرین و بزرگان مدرسه حدیثی بحرین میپردازد.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.