در پیش‌همایش حدیثی یکصدمین سال باز تاسیس حوزه علمیه قم، از ترجمه فارسی کتاب الکافی، جدیدترین اثر پژوهشگاه قرآن و حدیث در سالن علامه مجلسی دارالحدیث رونمایی شد.
در پیش‌همایش حدیثی یکصدمین سال باز تاسیس حوزه علمیه قم با حضور رئیس موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث و رئیس دانشگاه قرآن و حدیث و سایر شخصیت‌های علمی از ترجمه فارسی کتاب الکافی از جدیدترین اثر پژوهشگاه قرآن و حدیث در سالن علامه مجلسی دارالحدیث رونمایی شد.
در این مراسم که با حضور آیت الله استادی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و حجت الاسلام و المسلمین سیدعلی قاضی عسکر، تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام و رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در سالن علامه مجلسی دارالحدیث برگزار شد حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار، رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث، ضمن خیر مقدم و خوش آمدگویی در ارائه گزارشی از فعالیت های حدیثی و قرآنی در پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت:
پژوهشگاه قرآن و حدیث دارای ۴ پژوهشکده با عناوین علوم و معارف حدیث، تفسیر اهل بیت علیهم السلام، کلام اهل بیت علیهم السلام وپژوهشکده اخلاق و روان‌شناسی اسلامی است که در زمینه معارف قرآن و حدیث فعالیت دارد.
وی افزود: مهمترین محور فعالیت‌های حدیثی این پژوهشگاه شامل دانشنامه‌های حدیثی و موسوعه‌های تخصصی مانند موسوعه امام حسین علیه السلام، موسوعه امیرالمؤمنین علیه السلام و موسوعه امام مهدی علیه السلام است.
ایشان با بیان اینکه یکی از اهداف مهم تاسیس مؤسسه دارالحدیث تالیف و توسعه دانشنامه‌های حدیثی و قرآنی بوده است افزود: تاکنون ۲۱ جلد از دانشنامه قرآن و حدیث منتشر شده است و مجلدات دیگری نیز آماده و بزودی منتشر خواهد شد و سایر مجلدات نیز در دست اقدام است. تالیف این دانشنامه‌ها بر اساس اجتهاد و پژوهش انجام می‌شود و صرفا جمع‌آوری روایات و آیات نیست.
دکتر برنجکار ادامه داد: محور دیگر فعالیت‌های این پژوهشگاه، تصحیح کتب مانند الکافی و ترجمه برخی کتب است زیرا از مقطعی به بعد سراغ ترجمه این آثار رفتیم و امروز هم ترجمه کتاب کافی با همکاری چند تن از پژوهشگران انجام شده و امروز رونمایی خواهد شد.
قرآن و حدیث؛ محور فعالیت‌های پژوهشی
ایشان با بیان اینکه تجلیل از محدثان دانشمند و فقیه مانند کلینی، شیخ صدوق و رازی و ... از دیگر محور فعالیت‌ها است، تاکید کرد: همچنین کار دیگر ما قراردادن قرآن و حدیث به عنوان محور در پژوهش‌های کلامی، اخلاقی و روان‌شناسی است؛ از جمله روان‌شناسی مثبت‌گرا مطالب زیادی در احادیث و آیات قرآن دارد لذا رشته مرتبط با این مسئله هم تاسیس شده است.
وی با بیان اینکه بخش روش‌شناسی از دیگر محورهای فعالیت است و کارهایی در کلام و روان‌شناسی در این زمینه انجام شده است، اظهار داشت: محور دیگر فعالیت ما مباحث تاریخی حدیثی است همچنین بحث تفسیر هم از کارهای مهم دیگر محسوب می‌شود.
رئیس پژوهشگاه قرآن و حدیث تاکید کرد: آیت‌الله ری شهری تفسیر قرآن کریم را بر اساس احادیث دنبال کردند که سوره مبارکه حمد آن در یک جلد به چاپ رسید.
💠 کافی مرامنامه شیعه است
در ادامه این مراسم، دکتر محمد مرادی، عضو هیات علمی دانشگاه قرآن و حدیث طی سخنانی با بیان اینکه ترجمه بر حسب نیاز مناسبات انسانی شاید از زبان بدن آغاز شده باشد، گفت:
انسانها به تدریج دریافتند که می‌شود از زبان برای ترجمه استفاده کنند و از این رو، ترجمه رواج پیدا کرد و تا جایی پیش رفت که به یک دانش و رشته تخصصی تبدیل شده است.
این رشته در حال پیشرفت در جهان است و برایش رشتۀ دنشگاهی در مقاطع مختلف تأسیس شده، و بعلاوه، در مورد آن نظریه‌پردازی می‌شود. تبلیغ دین، هر چند در درجۀ نخست، به صورت خطابه و سخنرانی و گفتگو بوده است، اما نیازهای روزگار، پای ترجمه را هم حوزۀ تبلیغ دین باز کرد. به ویژه برای ما ایرانیان که فارسزبان بودیم و بیش از هر ملتی نیاز به ترجمه داشتیم. نخستینه های ترجمه، از قرآن و حدیث آغاز شده است.
بنا به گزارش‌های تاریخی و تراث موجود، دوره صفویه است که گزارشاتی از ترجمه قرآن و عمدتا احادیث داریم. در این دوران، شخصیت‌هایی مانند علامۀ مجلسی هم آثاری را را به فارسی ترجمه کرده اند.
وی با اشاره به ترجمه کافی بیان کرد: باور بنده این است که کافی، مرامنامه تمام عیار شیعی و دارای یک دوره معارف شیعه است؛ در دهه اخیر بیش از ۱۰ ترجمه از اصول کافی داریم و از قرن ششم هم ترجمه این کتاب گزارش شده است.
وی افزود: در بین ترجمه‌های کهن ترجمه مرحوم مصطفوی و کمره‌ای برجسته است ولی ترجمه نحوی اردکانی در دوره قاجار از بهترین ترجمه‌های علمی است که البته با ادبیات آن دوره نوشته شده است و مشکلات تقریبی هم دارد.
مرادی اضافه کرد: کافی در دوره صفویه و قاجار و بعد از مشروطه و بعد از انقلاب به فراوانی ترجمه شده است ولی ترجمه الکافی در دارالحدیث ترجمه جمعی با حضور تعدادی از دانشوران حوزه علمیه و متخصص در این عرصه است. این کار بعدا توسط چند نفر بررسی و ویراست شد و به نظر بنده کاری بی‌نظیر یا کم‌نظیر کنترل شده است. مترجمان هم به نسبت مترجمان دیگر از احاطه علمی بالایی برخوردار بودند و ترجمه شایسته‌ای از الکافی انجام شد.
مسئول گروه ترجمه الکافی ادامه داد: این ترجمه شامل همه کافی اعم از اصول و فروع و روضه است در حالی که در گذشته بخش‌هایی از کافی ترجمه می‌شد. این ترجمه براساس نسخه مصحح انجام و مکررا بازبینی و غلط‌گیری شده است و ترجمه روزآمد و خوانا و روان است.
