کارشناس دین ضمن تأکید بر پیوند عاشورا و مهدویت، تصریح کرد: دهه اول محرم یک دوره فشرده معرفتی است که انسان را در مسیر قرب الهی قرار میدهد و حضور عزادار سیدالشهدا در یک مجلس باید او را مرحله به مرحله به مرتبه یاری امام زمان(عج) برساند.
ماه محرم فرصت مغتنمی برای بازسازی پیوندهای معنوی انسان با پروردگار و اولیای الهی است. پیام امام حسین(ع) بازگشت به فطرت انسانی و آزادگی در مسیر قرب الهی بود و این پیام در اختیار ما قرار گرفته است و توجه به آن میتواند ماه محرم خوبی را برای علاقهمندان به آن حضرت رقم بزند و آغازگر تحولی وجودی در جان محبان ایشان باشد.
خبرنگار ایکنا در گفتوگو با حجتالاسلام و المسلمین ناصر شهیدی، مدرس حوزه و دانشگاه، چگونگی استفاده بیشتر از ایام ماه محرم را بررسی کرده است که حاصل این گفتوگو را در ادامه میخوانیم؛
بزرگان دین گفتهاند ماه محرم علاوه بر فرصت مهم معرفتی، زمان مناسبی برای استفاده معنوی است. به نظر شما توجه به چه نکاتی زمینه بهرهمندی بهتر از ظرفیتهای معنوی این ماه را فراهم میکند؟
در برنامهها و مراسم ماه محرم باید ارتباط با جریان عاشورا و انتظار حضرت مهدی(عج) هدف عزاداران باشد. شاخصه مهم برای مجلس عزاداری این است که هدفگیری آن در شب اول محرم این باشد، زیرا اگر در شب عاشورا امام زمان(عج) ظهور کند، عزادار به این نقطه رسیده باشد که یار امام عصر(عج) باشد. یعنی حضور عزادار سیدالشهدا در یک مجلس باید او را مرحله به مرحله به مرتبه یاری امام زمان(عج) برساند. از این نظر شب عاشورا میتواند نقطه عطفی برای هر عزادار باشد.
انتخاب مجلس سوگواری مورد مهم دیگر است. باید جایی را برای عزاداری انتخاب کنیم که معرفتمان را نسبت به امام در این دهه افزایش دهد و ما را به این مرحله برساند که شب دهم شب یاری امام زمانم است. در طول سال، دهه محرم یک دوره فشرده معرفتی و همراه با شور و حرارت است و انسان را در مسیر قرب الهی قرار میدهد. رسیدن به مسیر قرب الهی امکانپذیر نیست، مگر از طریق یاری و ارادت به امام، کمااینکه در زیارت جامعه کبیره میخوانیم: «مَنْ أَرَادَ اللَّهَ بَدَأَ بِكُمْ وَ مَنْ وَحَّدَهُ قَبِلَ عَنْكُمْ وَ مَنْ قَصَدَهُ تَوَجَّهَ بِكُم». دهه اول محرم برای قرب الهی است و انسان میتواند ره صدساله را یکشبه طی کند.
بحث مهم دیگری که در مسیر یاری امام باید مورد نظر انسان منتظر قرار بگیرد این است که اگر به عنوان منتظر امام زمان(عج) در مراسمی شرکت میکنیم، آن مراسم باید ویژگیهای لازم را داشته باشد. انتظار ما پویا، فعال و واقعی باشد، زیرا دیدگاه منتظر واقعی امام زمان(عج) مبتنی بر خودسازی، جامعهسازی و تمدنسازی است. نگاه امام زمانی ما باید تمدنساز و مبتنی بر سه مرحله یعنی خودسازی، جامعهسازی و تمدنسازی باشد و اینگونه نباشد که صرفا در یک مراسم عزاداری شرکت کنیم و اشک بریزیم. اشک و ناله ما باید در مسیر انتظار حقیقی یعنی تمدنسازی قبل از ظهور باشد. در دهه اول محرم وجود انسان منتظر شکل میگیرد. بنابراین، در شاکله مراسم، فرمایش خطیب و عزاداری مداح باید توجه به این نکته مد نظر قرار گیرد تا شب دهم محرم شب یاری امام توسط عزادار باشد.
با توجه به اینکه در محرم برخی هیئات سبکهایی از عزاداری را ارائه میکنند که شاید مناسب شأن اهل بیت نباشد و از عزاداری سنتی فاصله میگیرند. به نظر شما مداحان، سخنرانان و مدیران هیئات باید به چه نکاتی توجه کنند؟
برخی اشکالات و انحرافات در جریان عزاداری اتفاق میافتد و فضا را آلوده کرده است. مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان این نکته را به خطبا و مداحان در هنگام بیان سخنان و اشعار تذکر دادهاند. در چندین جلسه شعرای آیینی با ایشان، رهبری به شاعران تذکر دادند که اشعارشان با روح حرکت سیدالشهدا منافات نداشته باشد. هرچند شعر، شعر است و روایت و سخنی از امام نیست، ولی این شعر باید در جلسات عزاداری ذهن مخاطبان را به سوی هدف اصلی سوق دهد. بدین منظور باید مداحان دوباره روضه خودشان را گوش کنند. شنیدم یکی از مداحان اهل بیت(ع) عمده مراسمش را دوباره گوش میدهد تا بیشتر دقت کند. بهترین استاد خودمان هستیم و میتوانیم جلسات را گوش دهیم تا اشکالاتمان را متوجه شویم، زیرا محتوا مهمترین موضوع است.
اگر سبک نوحهخوانی با بعضی از ترانههای امروز سنخیت داشته باشد صحیح نیست. برخی تصور میکنند با این سبکها برای جوانان جذابیت ایجاد میشود، در حالی که به اصل جریان ضربه میزند. لذا مقام معظم رهبری بر سبکهای سنتی تأکید میکنند تا این آسیبها کمتر شود.
پیام واقعه عاشورا و سخن امام حسین(ع) برای نسل امروز چیست؟
باید در کنار امامشناسی، بحث زمانشناسی را مورد توجه قرار دهیم. در دوران غیبت امام عصر(عج) زندگی میکنیم و دوران حیرت و سرگردانی مردم است و با نزدیک شدن به ظهور امام بر میزان آن افزوده میشود. امام رضا(ع) میفرمایند: «یخرج بعد غیبه و حیره لایثبت فیها على دینه الا المخلصون»؛ بعد از دوران غیبت و حیرت کسی بر دین خود استوار نمیماند مگر مخلصان. در این دوران سخت، ابلیس با تمام قوا فعال است و به مؤمنان و پیوندهای مقدس آنها حملهور میشود.
پیام امام حسین(ع) برای این است که در این دوران حیرت و سرگردانی، ثابت قدم بمانیم و در هیچ شرایطی از یاری امام دست برنداریم. سیدالشهدا ندای هل من ناصر ینصرنی را بیان کردند و امروز این ندا شنیده میشود و باید به آن لبیک بگوییم و یاری رساندن به ایشان را، که در گرو یاری این نظام مقدس و نایب امام زمان(عج) است، محقق کنیم تا یار واقعی امام زمان(عج) باشیم.