استاد دانشگاه ادیان و مذاهب ضمن اینکه کار ویژه امام عسکری(ع) را انتقال امامت به امام مهدی(عج) دانست گفت: نباید رسالت امام را به یک کارکرد منحصر کنیم ولی انتقال امامت کارکرد ویژه امام عسکری(ع) و مورد اهتمام ایشان بوده است.
محمدتقی ذاکری، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۸ شهریور ماه در نشست علمی «اقدامات امام حسن عسکری(ع) برای زمینه‌سازی امامت امام زمان(عج)» با بیان اینکه خیلی از فعالیت‌های اهل بیت(ع) به دلایل مختلف گزارش نشده است، گفت: مثلا در دوره امام سجاد(ع) و بعد از شهادت امام حسین(ع) فرصتی برای وحدت امت اسلامی باقی نماند که امام سجاد(ع) بخواهند این فرایند را دنبال کنند.
وی افزود: امام سجاد(ع) از این فرصت بهره برده و در قالب دعا به هویت‌بخشی تشیع پرداختند؛ در این دوره امکانی برای وحدت، وجود نداشت زیرا دولت اموی این فرصت را با شهادت امام حسین(ع) از بین برده بود لذا در این دوره تشیع اعتقادی به صورت کامل در حال تحقق بود و کسانی دور و بر امام و از یاران او بودند که واقعا به تشیع اعتقاد داشتند.
ذاکری با بیان اینکه اگر بخواهیم کار ویژه امام عسکری(ع) را تعریف کنیم بحث انتقال امامت به امام مهدی(عج) است، تصریح کرد: البته نباید رسالت امام را به یک کارکرد منحصر کنیم ولی این کارکرد ویژه امام و مورد اهتمام ایشان بوده است؛ امام عسکری(ع) چنین فعالیتی را انجام دادند و شرایط را طوری تدبیر کردند که انتقال امامت هزینه چندانی برای شیعه نداشته باشد و اگر افتراقی هم رخ دهد ماندگار نباشد لذا با کمترین هزینه امامت را انتقال دادند و فرقه‌سازی چندانی ایجاد نشد.
استاد دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: امام عسکری(ع) در دوره امامتشان طیفی را شناسایی کردند که شخصیت‌های مطرح امامی بودند و اقداماتی انجام دادند که هزینه‌های انتقال امامت را بسیار پایین آورد لذا عموم مردم و افراد خاص از بحث تولد آگاهی پیدا کردند.
وی ادامه داد: یکی از کارهای امام عسکری(ع) فرهنگسازی زیارت اربعین بود که در روایت معروفشان بیان شده است؛ ذهنیت امام در این مقطع، نمادسازی است لذا اربعین به عنوان یک نماد بزرگ در این روایت بیان شد. ایشان فرمودند از نشانه‌های مؤمن این ۵ کار است؛ انگشتر به دست راست‌کردن، جهر ببسم الله، سجده بر خاک، زیارت اربعین و ...؛ این روایت و روایات مشابه نشان می‌دهد که امام، ذهنیت نمادسازانه دارند.
ذاکری تصریح کرد: امام عسکری(ع) اقدامات مهمی انجام دادند که در دوره غیبت صغری چالش‌های شیعه امامیه به حداقل رسید. امام عسکری(ع) امام یازدهم است و در آن موقع اینکه امامت چیست، آیا به نصب است و نیاز علم و عصمت دارد، نیازمند تبیین بود و ایشان در این کار موفق شدند.
وی در ادامه بیان کرد: انکاری که برای امامت امام رضا(ع) شکل گرفت خیلی بیشتر از دوران‌های دیگر بود زیرا حتی نسبت امام جواد(ع) به امام رضا(ع) را منکر شدند. این افراد متاسفانه جزء یاران ظاهری امام، اهل عبادت و علم و اهل تالیف و کتاب و جزء مشایخ حدیث هم بودند. در دوره امام عسکری(ع) هم کمابیش این مسائل وجود دارد و امام هم آنان را مذمت کرده است.
استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه امام عسکری(ع) وکلای خود را از بین شخصیت‌های تراز اول عملی انتخاب کرده بود، گفت: کسی مانند عثمان بن سعید از کودکی در منزل امام بزرگ و تربیت و در این دوره تبدیل به وکیل اول و سرپرست وکلا شده بود؛ در عصر غیبت چهار وکیل امام زمان(عج) تربیت‌شده امام عسکری(ع) بودند.
ذاکری با اشاره به وجود برخی از شخصیت‌های منحرف، گفت: این افراد عمدتا مدعی علم ویژه و مقام و موقعیت خاص بودند و اینکه حتی صاحب کرامت هستند یعنی هر چیزی که امام متصف به آن بود به خودشان نسبت دادند؛ حتی در دوره امام هادی(ع) کسانی ادعای بابیت امام عسکری را داشتند و البته مورد لعن شدید امام قرار گرفتند.
استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه همه ائمه فقیه بودند ولی این لقب مختص امام عسکری(ع) است، افزود: این مسئله به دلیل آن است که اشکالات علمی بر آن امام می‌گرفتند تا امامت ایشان را زیر سؤال ببرند لذا چالش اصلی امامیه همین افراد منحرف از وکلا از جمله غلات بودند.
