103
فصلنامه علوم حديث 1

زيارت حسين ـ ع ـ رفته بودم. فرمود: «اگر قبر عبدالعظيم را كه نزد شماست زيارت مى كردى، چون كسى بودى كه قبر حسين ـ ع ـ را زيارت كرده است» ۱

نظر دانشمندان شيعه درباره او

سده چهارم هجرى ۲

1) صدوق، محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه (م 381 هـ .ق.) كتابى درباره اين بزرگوار به نام «اخبار عبدالعظيم» ۳ رد كه در آن خبرهاى روايت شده از او را آورده است. وى درباره عبدالعظيم نوشته است: عابد، پارسا و مرضى بود. ۴
2) صاحب، اسماعيل بن عبّاد، اديب و دانشمند معروف (متوفاى 385 هـ .ق.)، وزير مؤيدالدوله و فخرالدوله ديلمى، مشهور به صاحب بن عبّاد، به تقاضاى شخصى، رساله اى در نسب اين بزرگوار نوشته و در ضمن آن چنين آورده است:
پارسا و دين دار و عابد و شناخته به امانت و صدق لهجت بود، و عالم به امور دين، و قائل به توحيد و عدل، و روايت بسيار از او نقل است. از ابوجعفر محمد بن على بن موسى [ع] و پدرش ابوالحسن صاحب عسكر [ع] روايت كند و آن دو امام را براى او نامه هاست. ۵
3) ابونصر [سهل بن عبدالله] بخارى مؤلف كتاب «سرالانساب» كه به نقل مؤلف الذريعه از دانشمندان سده چهارم هجرى است، او را به زهد و علم ستوده و گويد در رى، در مسجد شجره مدفون است. ۶

سده پنجم هجرى

1) علم الهدى و التّقى سيد مرتضى (م 436 هـ .ق.) وى را با صفتهاى «سيد پارسا، عالم، زاهد، بلند مرتبت، بزرگ منزلت» ستوده و نويسد:
از امامان، امام جواد، امام هادى و امام عسكرى ـ عليهم السلام ـ را درك كرد و شيعه از حديثها و روايتهاى او تاكنون بهره برده است. ۷
2) دانشمند رجالى مشهور ابوالعباس احمد بن على بن احمد بن عباس معروف به نجاشى (م ـ 450 هـ .ق.) در كتاب رجال

1.روضات، ج ۴ ص ۲۱۱ به نقل از ثواب الاعمال، ص ۴۶۰. قاموس الرجال، ج ۵، ص ۳۴۶

2.ترتيب قرن بر حسب درگذشت نويسنده است.

3.ريحانة الادب، محمدعلى مدرّس تبريزى.

4.جنة النعيم.

5.روضات، ج ۴، ص ۲۰۸

6.سرالانساب، ص ۱۰ به نقل رى باستان، ج ۱، ص ۳۸۹

7.جنة النعيم، ص ۴۷۹؛ رى باستان، ج ۱، ص ۳۸۷


فصلنامه علوم حديث 1
102

در طول زمان او را به جلالت قدر ستوده اند. و روايتها از او در كتابهاى علماى شيعه آمده است؛ از جمله، روايتى كه از ابوبصير از امام صادق ـ ع ـ در بيان (الذين يستمعون القول فيتَّبعُون أحسنه) در كافى است. ۱

مقام او نزد ائمه اطهار

آنچه جلالت قدر اين بزرگوار و امامزاده عالى مقدار را هر چه بيشتر آشكار مى سازد، و عظمت مقام او را نشان مى دهد، فرموده امام عصر اوست درباره اش و همين سخنان است كه دانشمندان علم رجال را به تكريم او واداشته است.

سخن امام هادى ـ ع ـ درباره وى

ابوتراب رويانى از ابوحماد رازى آرد كه بر على بن محمد ـ ع ـ در «سُرّ مَنْ رأى» درآمدم، و او را از مسائل حلال و حرام پرسيدم و مرا پاسخ گفت. چون او را وداع گفتم فرمود:
«حماد! اگر براى تو مشكلى در دين پيش آيد، از عبدالعظيم بن عبدالله حسنى بپرس و سلام مرا به او برسان». ۲
همچنين اين امام بزرگوار درباره او دعا كرده و دين او را درست خواند. صدوق به اسناد خود از وى نويسد:
بر امام خويش على بن محمد بن على بن موسى بن جعفر بن محمد بن على بن الحسين بن على بن ابى طالب ـ ع ـ درآمدم. چون مرا ديد فرمود: «مرحبا بر تو اى ابوالقاسم! تو به حق دوست مايى». گفتم: «پسر رسول خدا! مى خواهم دين خود را بر تو عرضه كنم تا اگر پسنديده است بر آن ثابت بمانم تا خدا را ديدار كنم». فرمود: «بگو!» و چون عقيدت خويش عرضه كردم امام فرمود: «ابوالقاسم؛ به خدا اين دين خداست كه آن را براى بندگانش پسنديده است. بر آن پايدار باش. خدايت در دنيا و آخرت بر آن پايدار بدارد» ۳
نيز صدوق آورده است كه مردى بر ابوالحسن على بن محمدهادى ـ ع ـ درآمد. امام ـ ع ـ از او پرسيد كجا بودى؟ گفت به   103

1.اصول كافى ج ۱ ص ۳۹۲. براى اطلاع از مجموع روايتهاى رسيده از وى به «معجم رجال الحديث» مراجعه شود.

2.رساله صاحب بن عباد به نقل رى باستان، حسين كريمان، ج ۱، ص ۳۵۶. روضات، ج ۴، ص ۲۰۸ حضرت آية الله خوئى نوشته اند اين روايت لااقل از جهت مرسل بودن ضعيف است (معجم رجال الحديث، ج ۱۰، ص ۴۹).

3.توحيد، ص ۸۱ ـ ۸۲. روضات، ج ۴ ص ۲۰۷ و ۲۰۸

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث 1
    تاريخ انتشار :
    پاييز 1375
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12875
صفحه از 188
پرینت  ارسال به