سده هفتم
در كتاب «الشجرة المباركة فى الانساب الطالبية» كه آن را از امام فخر رازى ۱ نسته اند آمده است:
عبدالعظيم در رى كشته شد و مزار او بدان جا معروف و مشهور است. ۲
آنچه در باب كشته شدن حضرت عبدالعظيم در اين كتاب (منسوب به امام فخر) آمده، در كتابهاى ديگر نيست. تنها مؤلف «جنة النعيم» نويسد:
بناءً على هذا استبعادى نمى رود كه حضرت عبدالعظيم به امر سلطان جائر و خليفه معاصر مقتول شده باشد و اين بعد از اجتماع شيعيان و محبين و نشر احوال و فضايل و مآثر شريفش بوده است. ۳
ولى آيا كتاب «الشجرة المباركة» از فخر رازى است؟ چنانكه مصحح محترم در مقدمه كتاب نوشته اند، هيچ كس از تذكره نويسان، چنين كتاب را در شمار تأليفات فخر رازى نياورده است.
سده هشتم
1) تقى الدين، حسن بن على بن داود حلّى؛ [مرحوم سيد جلال الدين محدث نويسد:
وى ظاهراً متوفى در نيمه اول سده هشتم هجرى است چه كتاب خود را در هفتصد و هفت به پايان رسانيده است.]
تقى الدين درباره او نويسد:
ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبدالله بن على بن حسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب، عابدى پارسا و پسنديده بود. ۴
2) حسن بن يوسف بن على بن مطهّر معروف به علامه حلى (م 726 هـ .ق.) در كتاب «خلاصه» درباره او گويد:
عالم، عابد و پارسا بود و او را حكايتى است كه دلالت بر حسن حال او كند و ما آن حكايت را در كتاب كبير آورده ايم.
مؤلف «روضات» نويسد:
شايد مقصود از حكايت، داستان عرض دين است بر امام عصر خويش. ۵
سده نهم
1) مؤلف كتاب «عمدة الطالب»، سيد احمد بن على داودى حسنى (م 828 هـ .ق.) نويسد:
از عبدالله بن على شديد، عبدالعظيم متولد شد. سيدى زاهد كه در مسجد شجره رى مدفون است و قبر او را زيارت كنند و فرزند او محمد است و محمد را اولادى نبود. ۶
و هم اين مؤلف در كتابى ديگر نويسد:
و نسل على الشديد بن الحسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب ـ عليه السلام ـ از عبدالله بن على است و نسل عبدالله از احمد بن عبدالله و عبدالعظيم و حسن... و عبدالعظيم زاهدى بزرگ بود و پسر او محمد نيز. ۷
سده يازدهم
1) محمد باقر بن محمد استرآبادى مشهور به ميرداماد (م 1041)؛ وى در «الرواشح السماوية» گفته است:
از سخنان ذايع شايع اين است كه طريق روايت از جهت ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبدالله حسنى، مدفون
1.امام فخر رازى (م ۶۰۶ هـ )، از دانشمندان اهل سنّت است.
2.الشجرة المباركة، ص ۶۴، منشورات كتابخانه آية الله مرعشى.
3.جنة النعيم، ص ۴۰۱
4.كتاب الرجال، چاپ مرحوم محدث، ص ۲۲۶
5.روضات، ج ۴ ص ۲۱۰
6.عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب، ص ۷۵
7.الفصول الفخرية، چاپ مرحوم محدث، ص ۱۰۷
