چهارمين علم مرتبط با بحث غلوّ، علم «دراية الحديث» مى باشد.
در اين علم كه عهده دار بحث از صفات حديث مى باشد، بايد اين نكات روشن شود كه:
اولاً: آيا غلوّ باعث از دست رفتنِ وِثاقت راوى مى شود يا خير؟ كه اين بحث يكى از صغريات بحث اعتبار يا عدم اعتبار صحّت عقيده در راوى مى باشد.
ثانياً: آيا در اين جهت، فرقى بين غلوّ در ذات و غلوّ در صفات مى باشد يا خير؟
ثالثاً: اگر راوى قبل از گرايش به غلوّ، داراى صفت استقامت (يعنى عقيده درست داشتن) بود، آيا احاديث حال الاستقامه او مقبول است يا خير؟ احاديثى كه شك داريم آيا در حال استقامت روايت كرده يا بعد از آن، چطور؟
رابعاً: اگر شخص غالى توبه نموده، آيا احاديث او كه بعد از توبه روايت مى كند، مقبول است يا خير؟
خامساً: به الفاظى كه در هنگام وارد آوردن اتهام به غلوّ از سوى اتهام وارد كنندگان ابراز مى شود، دقت شود و مقدار دلالت آنها مشخص گردد؛ مثلاً بايد بحث شود كه آيا لفظ غالى با لفظ مرتفع در يك مرتبه است يا خير؟
پنجمين علم كه ارتباط تنگاتنگ و مستقيمى با بحث غلوّ دارد، علم «رجال» شيعه مى باشد.
اين ارتباط وقتى ملموس تر مى شود كه دريابيم در موسوعات رجالى شيعه، به نام بيش از 150 نفر برخورد مى نماييم كه از سوى افراد و گروههاى مختلف متهم به غلوّ شده اند. ^۱
در اين علم، اوّلاً بايد از مقدار كارآيى اين اتّهام بحث شود كه آيا باعث تضعيف راوى مى گردد يا خير؟
ثانياً: مقدار اعتبار اين اتهام از جهت افراد و گروههاى مختلف وارد كننده آن مشخص گردد. فى المثل، بايد بحث شود كه آيا اتهام قمى ها يا ابن غضائرى به يك راوى، با اتهام

اصولاً وجود خارجى رهبر آن ثابت نشده است و بلكه نبود وى ثابت گرديده است ^۱ .
همچنين بسا كه از عقيده منتسب به يك شخص، فرقه اى به نام او ساخته اند، بدون آنكه هوادارانى براى آن ذكر نمايند. به نظر مى رسد، علّت همه اين اشتباهات، ريشه در منبع اين علم داشته باشد كه همان زبان مردم و شايعات رايج در ميان آنان بوده است ^۲ .
علم سوّم، علم «كلام و عقايد اسلامى» است كه بحث غلوّ در محورهاى زير با آن ارتباط پيدا مى كند:
اوّلاً از آنجا كه بخشى از بحث غلوّ درباره صفات و فضايل و كرامات ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ مى باشد، اين علم موظّف است با استفاده از دلايل محكم و متقن و قطعى، حد و حدود قطعى اين ويژگيها را مشخص نمايد تا بتواند معتقد به فراتر از آن را غالى بنامد. بخش دوّم بحث غلوّ كه درباره ذات معصومين ـ عليهم السلام ـ و رساندن آنها به حدّ خدايى و نيز اعتقاد به حلول و تناسخ است نيز بحثى كلامى است. و از اينجا روشن مى شود كه تعريف دقيق معناى غلوّ تنها در علم كلام امكان پذير است.
ثانياً عقايد كلام شيعه را مى توان با توجّه به مستند آنها به سه قسم تقسيم نمود:
بخشى از اين عقايد مانند اصل اثبات توحيد، از راه عقل ثابت مى گردد.
بخش دوّم مانند اعتقاد به كيفيت معاد، وجود فرشتگان و... از راه نقل قطعى مانند قرآن كريم و روايات قطعى اثبات مى گردد.
و بخش سوّم اين عقايد، از راه خبر واحد عرضه مى شود. و از آنجا كه در اين نوع خبر، ممكن است افراد متهم به غلوّ وجود داشته باشند، از اين رو اثبات يا ردّ اين اتّهام، در پذيرفتن يك عقيده يا ردّ آن بسيار مؤثر مى باشد.
براى يادآور شدن اهميّت اين بحث، ذكر اين نكته كافى است كه با استقصايى كه به وسيله نگارنده در ميان سلسله سند حدود 250 حديث وارد در كتاب «الحجة» كافى صورت گرفت، اين نتيجه به دست آمد كه حدود 20 درصد اسناد اين روايات يعنى حدود 50 روايت مشتمل بر افراد متهم به غلوّ مى باشد.