اينك، ترجمه بخشى از آن كتاب نفيس عرفانى:

قسمتى از دعاى «عرفه» و ترجمه شرح آن

۰.بسم الله الّرحمن الّرحيم اِلهى تَرَدُّددي فىِ الْآثارِ يُوجِبُ بُعْدَ الْمزَارِ، فَاْجْمَعْنى عَلَيكَ بِخِدمَةٍ تُوصِلُنى اِلَيْكَ. كَيْفَ يُسْتَدَلُّ عَلَيْكَ بِما هُوَ فى وُجُودِه مُفْتَقِرٌ اِلَيْكَ. أَيَكُونُ لِغَيْرِكَ مِنَ الظُّهورِ ما لَيْسَ لَكَ حَتّى يَكُونَ هُوَ الْمُظْهِرُ لَكَ؟ مَتى غِبْتَ حَتّى تَحتاجَ اِلى دَليلٍ يَدُلُّ عَلَيْكَ؟ وَمَتى يَعُدْتَ حَتّى تَكُونَ الْآثارُ هِىَ الَّتي تُوصِلُ اِلَيْكَ؟ عَمِيَتْ عَيْنٌ لا تَراكَ عَلَيْها رَقيباً، وَخَسِرَتْ صَفْقَةُ عَبْدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِنْ حُبِكَ نَصيباً!
اِلهى اَمَرْتَ بِالرُّجُوعِ اِلَى الْاثارِ، فَاْرجِعْنى اليك بِكِسوَةِ الْاَنْوارِ وَهِدايَةِ الْاِسْتبْصارِ حَتّى اَرْجعَ اِلَيْكَ مِنْها، كَما دَخَلْتُ اِلَيْكَ مِنْها مَصُونَ السِّرِّعَنِ النَّظَرِ اِلَيْها وَمَرْفُوعَ الْهِمَّةِ عَنِ الْاِعْتِمادِ عَلَيْها، اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْ ءٍ قَديرُ.
اِلهى! هذا ذُلّى ظاهِرٌ بَيْنَ يَدَيْكَ، وَهذا لايَخْفى عَلَيْكَ؛ مِنكَ اَطْلُب الْوُصُولَ اِلَيْكَ، وَبِكَ اَسْتَدِلُّ عَلَيْكَ، فَاهْدِنى بُنُورِكَ اِلَيْكَ، وَاَقِمْنى بِصِدْقِ الْعُبوُدِيَّة بَيْنَ يَدَيْكَ.

مرورى بر پاره اى از لغات:

مَزار، عبارت از مكانى است كه از آن ديدار به عمل مى آيد.
خدمة، كارى است كه خادم در مقام طاعت از مولى و سرور خود انجام مى دهد.
صَفقه: [«الصفقة الخاسرة»، معامله اى است كه فرد از رهگذر چنين معامله اى از لحاظ خريد و فروش، زيان مى بيند.] هر معامله اى را ـ كه به عنوان خريد و فروش انجام مى گيرد ـ «صفقه: كف زدن و دست به هم كوبيدن» مى نامند؛ چون خريدار دست خود را به دست فروشنده مى زند و يا دستها را به يكديگر مى كوبند. و اصولاً هر چيزى كه نواخته مى شود و صدايى از آن به گوش مى رسد از آن به «صفْقَه» تعبير مى شود...
المصون، يعنى محفوظ از نقص و تغيّر.

مرحوم خوانسارى ^۱ (رضوان الله عليه) در معرّفى مؤلف كتاب مى نويسد:
«السيد الأصيل والفاضل النّبيل، خلف بن السيد عبدالمطّلب بن السيد حيدر بن السيد محسن بن السيد محمد الملقّب بالمهدى بن فلاح الموسوى الحويزى المشعشعى...» و سپس اضافه مى كند كه وى، از معاصران شيخ بهايى و ميرزا محمد استرآبادى است و كتابهاى متعدّد و سودمندى در حديث و كلام و منطق و نحو و امثال آن دارد و در اين شمار، از كتابى با عنوان «مظهر العجائب» يا «مظهر الغرائب» در شرح دعاى «عرفه» ياد مى كند.
در كتاب «رياض العلماء» ^۲ ، در شرح احوال وى آمده است:
«سيّد خلف، زاهدى مرتاض بود كه غذايش بس ساده و لباسش خشن، و از نظر عبادت نيز ضرب المثل بود. و تا وقتى كه بينايى خود را از دست نداده بود، در تمام ايام سال روزه دار بود و نمازهاى نافله اش ترك نمى شد و در ايام هفته تا هر شب جمعه قرآن را ختم مى كرد، و مع هذا از شجاعترين و پرمهابت ترين مردم عصر خود به شمار مى رفت و داراى عزمى قاطع و قلبى نيرومند بود».
سيد خلف در مقدمه اين كتاب، درباره سبب تصنيف آن مى نويسد:
اطلاع يافتم كه مولاى ما امام حسين (عليه السلام) را دعايى است كه در عرفات خوانده مى شود؛ لذا در صدد به دست آوردن آن برآمدم و سعى و كوشش خود را براى يافتن آن به كار گرفتم تا آنكه خداوند متعال مرا به حج موفق ساخت و چنان موقفى را درك كردم و در زير چادرى به سر مى بردم كه در مقابل چادر عالم ربانى علامه عصر... ميرزا محمد استرآبادى قرار داشت و با هم همين دعاى عرفه را زمزمه مى كرديم تا خواندن آن را به پايان رسانديم. آنگاه وى (استرآبادى) به من گفت: «بجاست اين دعا، شرح و گزارش شود؛ پس تو آن را شرح كن.» و چون امتثال امر او را فرض و واجب برمى شمردم، به شرح آن آغاز كردم، و سرانجام به اتمام آن موفق شدم.