143
فصلنامه علوم حديث 1

۰.«اِلهى اَمَرْتَنى بِالرُّجُوع اِلَى الْآثارِ فَاْرجِعْنى اِلَيْكَ بِكِسْوَةِ الْاَنْوار وَهِدايَةِ الْاسْتِبْصارِ»...

۰.خدايا! تو مرا فرمان دادى كه براى كسب عبرت، به آثار تو باز گردم و آنها را مورد مطالعه قرار دهم، پس مرا با جامه اى از انوار و همراه با هدايتى كه به عبرت و استبصار بارور است، به خود بازگردان.

هدف حضرت سيدالشهدا (عليه السلام) از اين سخن در آيات زير نيز منعكس است كه خداوند مردم را به مطالعه آثار دعوت مى كند. آنجا كه مى فرمايد:
«فَاعْتَبِرُوا ىا اُولىِ الْاَبْصارِ»۱...اى اهل بصيرت و خداوندگاران عقل و بينش، عبرت آموزيد و پند گيريد!«اِنَّ فى خَلْقِ السّمواتِ وَالْاَرْضِ وَاْختِلافِ الَّليْلِ وَالنَّهارِ لآىاتٌ لِاُولىِ الْاَلْبابِ»۲...تحقيقاً در آفرينش آسمانها و زمين و گردش و پى آمدنِ شب و روز، آيات و نشانه هايى بيانگر حق، براى صاحبان فكر و انديشه وجود دارد.
و آياتى از اين قبيل كه مردم را به مطالعه در آثار ـ به منظور راه بردن به مؤثر ـ دعوت مى كند. حتى رسول خدا (صلى الله عليه و آله وسلم) آنگاه كه آيه اخير تلاوت مى شد مى فرمود:

۰.«وَيْلٌ لِمَنْ لا كَها بَيْنَ لَحْيَيْهِ وَلَمْ يَتَدَبَّرْها»...

۰.واى بر كسى كه اين سخن را ميان دو فك خود بجود و اين گفتار را بشنود، لكن در آن تدبر نكند.

حضرت سيدالشهدا (عليه السلام) با اين جمله «الهى اَمَرتَنى...» مى خواهد حالت امتثال و اطاعت خود را در برابر اَوامر الهى اظهار كند كه... تو مرا به رجوع در آثار فرمان دادى و من نيز سر به فرمان تو مى نهم و در بدايع و شگفتيهاى اين آثار مى انديشم و از رهگذر فكر و انديشيدن، به عظمت صانع و پديد آورنده آنها پى مى برم. به همين جهت در روايات آمده است:

۰.«تَفَكُّرُ ساعَةٍ خَيْر مِنْ عِبادَةِ الْعابِدِ سَبْعينَ عامَاً»...

۰.يك لحظه تفكر بهتر از عبادت عابد به مدت هفتاد سال است.

1.حشر /۲

2.آل عمران /۱۹۰


فصلنامه علوم حديث 1
142

فرزندان تو بيعت و پيمانى مى بندم مبنى بر اينكه فقط مرا پرستش كنند و شريك و انبازى برايم نگيرند. سپس از آنها گواهى خواست كه در تأييد اين بيعت سخن گويند و اقرار نمايند، لذا، فرمود: آيا من پروردگار شما نيستم؟ آنها در مقام گواهى و تأييد گفتند: آرى، تو پروردگار ما هستى و ما آن را گواهى و تأييد مى كنيم. ظ
آنگاه اين بيعت و ميثاق، به وسيله رسولان خدا با بشر تجديد شد. و خداوند متعال اين تجديد عهد و بيعت را چنين ياد مى كند:
«اِن الّذينَ يُبايِعُونكَ اِنما يبايعون الله يَدُ اللهِ فوقَ اَيْديهم، فَمَنْ نَكَثَ فَاِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِه وَمَنْ اَوْفى بما عاهَدَ عَلَيْهُ اللهَ فَسَيُونيهِ اجراً عَظيماً» 1 ... آنها كه با تو بيعت مى كنند، در حقيقت با خدا پيمان مى بندند. و دست خدا بالاى دست آنهاست. بنا بر اين اگر كسى پيمان شكنى كند اين كار به زيان خود او منجر خواهد شد؛ چون به ضرر خود، پيمان شكسته است. اما آنكه در عهد و پيمان و بيعت خود وفادار بماند، خداوند متعال، مزد و پاداشى عظيم بدو ارمغان خواهد داد.
وفادارى نسبت به بيعت وقتى است كه انسان به داعيه و انگيزه محبت خدا در قراردادش با او، راسخ و پايدار بماند؛ زيرا يك مُحِبّ و دوستدار، در برابر كسى كه او را دوست مى دارد مطيع است؛ يعنى در برابر محبوب، ذليل و رام است، و دلخواه محبوب را بر دلخواه خويش ترجيح مى دهد و قهراً به كارهايى گرايش مى يابد كه رضاى محبوب او را فراهم مى آورد. اما اگر از محبت، نصيبى نبرده باشد، سزاست كه در سراشيب پيمان شكنى و خُلْف وعده بلغزد، و همانگونه كه سيدالشهدا (عليه السلام) اشاره فرمود، بايد زيان و خسران را به جان خريدارى كند.
سيدالشهدا (عليه السلام) پس از آنكه احوال و مقاماتِ شكوهمند و با ارزش را يادآور شد، خواست علت بلامانع بودن مطالعه در عالم ملكوت و عالم پايين تر از آن، يعنى عالم غيب و شهادت را ـ كه در جهت عبرت اندوزى و كسب بينش نسبت به حقايق انجام مى گيرد ـ بيان كند؛ زيرا اقامت و خوش نشين شدن بر حالتِ نخست، يعنى مداومت بر مطالعه در آثار و توقف در آن، خصوصاً بر كسانى كه موظف به تبليغ و هدايت هستند، خود به خود غير ممكن مى باشد. علاوه بر اين، سنت و راه و رسم و قوانينى كه اينگونه افراد ارائه مى كنند بايد خط مشى بيرون آنها را سامان دهد. لذا به خدا عرض مى كند:

1.فتح /۱۰

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث 1
    تاريخ انتشار :
    پاييز 1375
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12913
صفحه از 188
پرینت  ارسال به