19
فصلنامه علوم حديث 1

او ـ ص ـ است ۱ .

۰.و به سندش آن را از ابى عبدالله الصادق ـ ع ـ نقل كرده كه:اگر ما از پيش خود و از سر هوا و هوس براى مردم فتوا دهيم، در زمره هلاك شوندگانيم، ولى اين گفته ها از رسول خدا ـ ص ـ است. سرچشمه دانشى است كه هر يك از ما آن را از ديگرى به ارث مى بريم. و همان گونه كه مردم زر و سيم خود را نهان مى سازند، ما آن [علوم] را ذخيره مى كنيم ۲

۰.مانند اين روايت به سه سند از امام باقر ـ ع ـ در اين كتاب آمده است۳. و مؤلف، به سند خود از ابى جعفر امام باقر ـ ع ـ روايت كرده كه فرمود:مانند اين روايت به سه سند از امام باقر ـ ع ـ در اين كتاب آمده است ۴ . و مؤلف، به سند خود از ابى جعفر امام باقر ـ ع ـ روايت كرده كه فرمود:
ما اگر از پيش خود سخن بگوييم، مانند كسانى كه قبل از ما به گمراهى كشيده شدند گمراه خواهيم شد؛ ولى ما با حجّتى از ناحيه پروردگار خود سخن مى گوييم كه آن را براى پيامبرش تبيين كرده، و پيامبر آن را براى ما روشن ساخته است ۵ .

۰.و به سند خود آن را از امام جعفر صادق ـ ع ـ روايت كرده كه آن حضرت فرمود:حجّتى است از ناحيه پروردگارمان كه آن را براى پيامبر خود تبيين نموده، و پيامبرش آن را براى ما روشن ساخته است. اگر چنين نبود، ما هم مانند اين مردم بوديم.

۰.و نيز به سند خود آن را از ابى عبدالله الصادق ـ ع ـ آورده است كه فرمود:به خدا سوگند ما با هوا و هوس و از پيش خود چيزى نقل نمى كنيم و جز آنچه را كه پروردگارمان فرموده است

1.بصائر الدرجات ص ۳۰۱ ح: ۱ و در نسخه ما «آنچه مى گوييم، در كتاب خدا و سنت نبى اوست» مى باشد. ولى اشتباه را روشن ساخته و جمله صحيح از پاسخ امام ـ ع ـ كه فرمود: «و سنت نبى او» مشخص مى شود.

2.بصائر الدرجات ص: ۲۹۹.

3.بصائر الدرجات ص: ۲۹۹ ح: ۱ و ص ۳۰۰ ح: ۴ و ۶.

4.بصائر الدرجات ص: ۲۹۹ ح: ۲.


فصلنامه علوم حديث 1
18

مراجعه مى كنند و مؤلفان اين كتب، روايات را از اصول گرفته اند، و اصل ۱ ، در اصطلاح محدثان مكتب اهل بيت، عبارت است از تأليفى كه مؤلفِ اصلى، رواياتِ متن آن را مستقيماً از اهل بيت و يا از كسى شنيده باشد كه او مستقيماً آنها را از امام فرا گرفته است؛ و ائمه اهل بيت تصريح كرده اند كه آنچه روايت مى كنند و يا در آن فتوا مى دهند، از سخنان رسول خدا ـ ص ـ است.

۰.امام ابو عبدالله صادق ـ ع ـ به پرسش فردى كه از او مسأله اى پرسيد، همين گونه پاسخ داد؛ آن شخص پرسيد:اگر چنين و چنان شود به نظر شما درباره آن چه بايد گفت؟
حضرت فرمود: آرام باش؛ آنچه كه من به تو پاسخ مى دهم، از سخنان رسول خدا ـ ص ـ است و ما با «چه بايد گفت» كارى نداريم ۲ .

۰.و در «بصائر الدرجات» آمده است:هرگاه به تو پاسخى دهم، از رسول خدا ـ ص ـ است و ما از پيش خود چيزى نمى گوييم ۳ .

مجلسى مى گويد: آنگاه كه سؤال كننده از حضرت خواست «ديدگاه خود را كه با ظن و اجتهاد برمى گزينى برايم بازگو نما»، امام ـ ع ـ وى را از اين ظن نهى فرمود، و براى وى روشن ساخت كه آنان جز با قطع و يقين و يا آنچه كه از سيدالمرسلين ـ ص ـ به آنان رسيده است، مطلبى نمى گويند ۴ .

۰.و نيز در بصائر الدرجات از سماعه نقل شده كه گفت:به ابوالحسن ـ ع ـ عرض كردم: هر چه را كه مى فرمايى در كتاب خدا و سنّت نبى اوست، يا از پيش خود مى گويى؟
حضرت فرمود: بلكه هر چه را مى گوييم در كتاب خدا و سنت نبىّ

1.به تعريف اصل، در الذريعة الى تصانيف الشيعة ۲/۲۵ ـ ۱۶۷ مراجعه شود.

2.اصول كافى، چاپ تهران، سال ۱۳۷۵ هـ ، ج ۱ ص ۸. وافى از محمد بن مرتضى مشهور به ملا محسن فيض كاشانى (م: ۱۰۹۱) چاپ سال ۱۳۲۴ هـ ، ج ۱، ص ۵۹.

3.بصائر الدرجات از محمد بن حسن الصفار (م: ۲۹۰ هـ .) چاپ سال ۱۲۸۵ هـ ، ص ۳۰۱.

4.شرح حديث، از مرآة العقول محمد باقر مجلسى (م: ۱۱۱۱ هـ .).

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث 1
    تاريخ انتشار :
    پاييز 1375
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12959
صفحه از 188
پرینت  ارسال به