187
فصلنامه علوم حديث 1

همچنين در مجلس اول كتابش، خطبه اى را كه در سال 921 هجرى در مشهد حائرى انشا نموده، درج كرده است. و نيز از تأليف كتاب ديگر خود «السّجع النفيس» در سال 955 هجرى ياد مى كند. و از اينجا مشخص مى شود كه تأليف كتاب حاضر، بعد از اين تاريخ صورت گرفته است.
مؤلف همچنين در مقدمه كتاب، متعهّد مى شود كه تنها احاديث صحيح را از كتب علماى شيعه در كتابش نقل كند و از آوردن احاديث ضعيف بپرهيزد.

فصول كتاب

آنچنان كه گفته شد، مؤلف، كتابش را در يك مقدمه و ده مجلس تنظيم كرده است. فصول كتاب، بسيار مفصل است و اغلب از پنجاه صفحه تجاوز مى كند. و اين است فهرست مطالب مجالس كتاب:
المجلس الاول: فى ذكر امورٍ تتعلّق بظلامة ابى عبدالله الحسين عليه السلام،
المجلس الثانى: فى ذكر سيد المرسلين و ذكر وفاته و ذكر امورٍ تتعلق بظلامة اهل بيته الطاهرين،
المجلس الثالث: فى ذكر شى ءٍ من فضائل اميرالمؤمنين ـ ع ـ و ذكر ادلة شريفة على فرض امامته و ذكر فاطمة الزهراء عليهماالسلام،
المجلس الرابع: فى ذكر الحسن بن على بن ابى طالب عليهم السلام،
المجلس الخامس: فى ذكر احوال الحسين بن على بن ابى طالب عليهم السلام،
المجلس السادس: فى ذكر مأتم الحسين عليه السلام و ذكر معاوية و يزيد،
المجلس السابع: فى مسير الحسين عليه السلام و مَن تبعه مِن أهله و إخوانه و بنى أخيه و بنى عمّه،
المجلس الثامن: فى ذكر ما جَرى بعد قتل الحسين ـ ع ـ فى سبى و غيره،
المجلس التاسع: التعزية التى سمّاها المصنف بمجرية العبرة و محزنة العترة،
المجلس العاشر: فى فضل زيارته.
بحث در مورد اين كتاب نفيس را در اينجا خاتمه مى دهيم و كاوش در باب ساير تأليفات مؤلف و ارائه نمونه هايى از مطالب مندرج در كتاب و نيز معرفى منابعى كه مؤلف از آنها بهره جسته را به گفتارى ديگر موكول مى داريم. والسلام خير ختام

فصلنامه علوم حديث 1
186

نسخه يا نسخه هاى آن اشاره داشته باشد. ۱
ثقه الاسلام تبريزى نيز در «مرآة الكتب» نام كتاب و مؤلف آن را به نقل از «روضات الجناب» نقل نموده است. ۲
آنچنان كه ذكر شد، شيخ آقا بزرگ تهرانى در «الذريعة» در دو مورد نام اين كتاب را آورده و هر دو مورد، صراحت دارد بر اينكه او نسخه اى از كتاب را در دسترس نداشته است. ۳
كتابشناس خبير، علامه سيد عبدالعزيز طباطبايى (متوفاى 1416 هـ ) در سفرى كه در سال 1373 شمسى به خوى داشته، نسخه منحصر اين كتاب را (كه بعداً به تفصيل ياد خواهد شد) در مدرسه نمازى خوى رؤيت نموده و از آن در كتاب «ثمرات الاسفار» خود مفصلاً ياد كرده است. وى، همچنين، در كتاب «الغدير فى التراث الاسلامى»، يكى از خطبه هاى مؤلف را پيرامون روز غدير به نقل از همان نسخه ياد كرده است. ۴
اين بود آنچه كه تا به حال در مورد اين كتاب و مؤلف آن اظهار نظر شده است؛ و ملاحظه مى شود كه بجز مورد اخير، چون نسخه در اختيار علما نبوده، مطالب قابل توجهى به دست نداده اند.
اكنون با توجه به منحصر بودن نسخه موجود از اين كتاب، از روى همان نسخه، اطلاعات مربوط به كتاب و مؤلف را تقديم خوانندگان مى داريم (بمنه و كرمه):

سبب تأليف كتاب

مؤلف در مورد علت اقدام خود به تأليف كتاب، چنين مى گويد كه كتابى به فارسى مشاهده كردم كه شامل ده مجلس بود و براى عزادارى دهه اول محرم نوشته شده بود. لذا من هم به تأسى از مؤلف آن كتاب، شروع به تأليف كتاب حاضر، به همان سبك، در ده مجلس براى عزادارى دهه اول ماه محرم، به زبان عربى نمودم.
او همچنين در مقدمه كتاب از شاه اسماعيل صفوى ياد مى كند و خدمات وى را در جهت نشر مذهب تشيع مى ستايد.

1.كشف الحجب والأستار عن احوال الكتب والأسفار، اعجاز حسين الكنتورى: ۱۲۱

2.مرآة الكتب: ۲/۱۴۴

3.الذريعة: ۴/۱۷۹ و ۱۲/۱۹۴

4.الغدير فى التّراث الاسلامى، چاپ دوم: ۲۴۵

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث 1
    تاريخ انتشار :
    پاييز 1375
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12397
صفحه از 188
پرینت  ارسال به