به خدا سوگند نزد ما چيزى است كه [با وجود آن] به هيچ كس نيازى نداريم و مردم به ما نيازمندند. پيش ما كتابى است به املاى رسول خدا ـ ص ـ كه على ـ ع ـ آن را با دستخط خود به نگارش درآورده و صحيفه اى است كه طول آن هفتاد ذراع است، و هر حلال و حرامى در آن وجود دارد ۱ .
۰.و ائمه اهل بيت كتاب على را كه رسول خدا ـ ص ـ در آن، احكام را بر او املا فرموده است، «الجامعه» ناميده اند. چنانكه در شش روايت در كافى و وافى و بصائر الدرجات از اباعبدالله الصادق ـ ع ـ وارد شده است كه خلاصه آن چنين است:«الجامعه» نزد ما است؛ صحيفه اى كه داراى هفتاد ذراع از ذراع رسول خدا ـ ص ـ است، و آن را به زبان خويش املا فرموده و على ـ ع ـ آن را با دستخط خويش به نگارش درآورده است. هر حلال و حرام و هر چه كه مردم بدان نياز دارند حتى عوض اندك خراشيدگى، در آن وجود دارد ۲ .
۰.و در روايتى، آن حضرت فرمود:در گستره اى از چرم، مانند ران شتر دو كوهان، حكم هر چه مردم بدان نياز دارند، در آن وجود دارد. هيچ قضيه اى نيست مگر اينكه در آن هست، حتى عوض اندك خراشيدگى ۳ .
۰.در روايتى ديگر است كه فرمود:«الجامعه» براى هيچ كس سخنى باقى نگذاشته است. علم حلال و حرام در آن است. طرفداران قياس به واسطه قياس، در پى علم و دانش برآمدند، ولى جز دورى [از آن] چيزى نصيبشان نشد، زيرا دين خدا به وسيله قياس دست يافتنى نيست ۴ .
ائمه شيعه، امام على و امام حسن و امام حسين و امام سجاد و امام باقر ـ ع ـ چگونه كتبِ علم را دست به دست گردانده اند؟
۰.در بصائر الدرجات به سند خود از ابى عبدالله امام صادق ـ ع ـ نقل كرده است كه فرمود:
1.بصائر الدرجات ص ۱۴۹ ح: ۱۴ و ص ۱۵۴ ح: ۷ و ص ۱۴۲ ح: ۱ با اختلاف در لفظ و اصول كافى ج ۱، ص ۲۴۱.
2.اصول كافى ج ۱، ص ۲۳۹ ح: ۱. بصائر الدرجات ص ۱۵۱ ـ ۱۵۲. وافى ج ۲ ص ۱۳۵ حديث طولانى است به مقدار نيازمان بسنده كرديم.
3.بصائر الدرجات ص ۱۴۲ و ۱۴۹ تا: (عرض الأديم).
4.اصول كافى ج ۱، ص ۵۷ ح: ۱۴. بصائر الدرجات ص ۱۴۶ و ۱۴۹ ـ ۱۵۰. وافى ج ۱، ص ۵۸.
