31
فصلنامه علوم حديث 1

گفتم: آيا فرسوده نمى گردد؟
فرمود: چه چيز آن را فرسوده گرداند؟ [و افزود:] اين، «جامعه» [و يا از «جامعه» است ۱ .
2 ـ از محمد بن مسلم به دو سند روايت شده كه گفت: ابو جعفر ـ ع ـ چيزى از كتاب على ـ ع ـ را برايم خواند كه در آن [اين مطالب] بود: «شما را از [خوردن] جرىّ (نوعى ماهى حرام) و زمير (ماهى آبنوس) و مار ماهى و طافى (ماهى يى كه در آب بميرد و روى آب بيايد) و طحال (اسپُرز) نهى مى كنم».
وى مى گويد عرض كردم: اى فرزند رسول خدا ـ ص ـ يرحمك الله! ما، ماهى بدون فلس مى آوريم. حضرت فرمود: «از ماهى فلس دار استفاده كن و از خوردنِ ماهى بدون فلس خوددارى كن».
قبلاً به شش حديث با سندهاى متعدد از امام صادق ـ ع ـ اشاره شد كه در هر يك از آنها همين حكم را از كتاب على ـ ع ـ روايت كرده بود كه منابع آن را تحت عنوان «انواع ماهى كه خوردن آن حرام است» ۲ آورديم.
3 ـ در همين منبع از ابو بصير از ابو جعفر ـ ع ـ نقل شده است. ابو بصير گفت: نزد وى [ابو جعفر باقر ـ ع ـ] بودم. «جامعه» را خواست، و در آن نگريست و اين [مطلب] در آن وجود داشت: «زنى كه بميرد و غير از شوهرش وارثى نداشته باشد، همه اموال، مربوط به شوهر است» ۳ .
4 ـ و از عبدالملك بن اعين منقول است كه گفت: ابو جعفر ـ ع ـ بخشى از كتب على ـ ع ـ را به من نشان داد... [بنگريد] ۴ .
5 ـ و از جمله در بصائر الدرجات از عبدالملك نقل شده كه گفت: ابو جعفر ـ ع ـ كتاب على را درخواست كرد، جعفر ـ ع ـ آن را برايش آورد. مانند ران مرد، پيچيده شده بود، و در آن... [حديث را بنگريد] ۵ .
6 ـ در كافى و تهذيب از محمد بن مسلم منقول است كه گفت: به صحيفه اى نگريستم كه در آن مى نگرد... [حديث را بنگريد].
7 ـ و در روايتى محمد بن مسلم مى گويد: ابوعبدالله ـ ع ـ صحيفه ميراث را

1.بصائر الدرجات ص ۱۴۴.

2.«ماهى هايى كه خوردن آنها حرام است» در فروع كافى ج ۶، ص ۲۱۹. وسائل ج ۱۶ ص ۳۳۲ و ۴۰۰ ح: ۳۰۱۵۷.

3.بصائر الدرجات ص ۱۴۵.

4.بصائر الدرجات ص ۱۶۲.

5.بصائر الدرجات ص ۱۶۵ ح: ۱۴. وسائل ج ۱۷ ص ۵۲۲ ح: ۳۲۸۳۶.


فصلنامه علوم حديث 1
30

خورده گربه ۱ ، و حكمِ مُحرِم اگر از دنيا رفت، سه حديث ۲ ، و درباره پوشيدن طيلسان ۳ دكمه دار براى مُحرِم، دو حديث ۴ ، و درباره كفاره زدن قطات (همان كلنگ يا مرغ سنگخوار) دو حديث ۵ ، و در كفاره تخم قطات سه حديث ۶ ، و درباره شوط اضافه در طواف ۷ ، و درباره عمره مفرده ۸ و تعداد گناهان بزرگ، دو حديث ۹ ، و درباره انواع ماهيهايى كه خوردن گوشت آنها حرام است، شش حديث ۱۰ از «جامعه» على ـ ع ـ روايت فرموده است.

آن دسته از ياران ائمه كه كتاب على (ع) را ديده اند

1 ـ از ابو بصير منقول است كه گفت: ابو جعفر، امام باقر ـ ع ـ صحيفه اى را به من نشان داد كه در آن حلال و حرام و ميراث وجود داشت.
عرض كردم: اين چيست؟
فرمود: اين، املاى رسول خدا ـ ص ـ و دستخط على ـ ع ـ است.
عرض كردم: آيا پوسيده نمى شود؟
فرمود: چه چيز آن را پوسيده كند؟

1.نيمخورده گربه، در فروع كافى ج ۱ ص ۹ ح: ۴. تهذيب ج ۱ ص ۲۲۷. وسائل ج ۱ ص ۱۶۴ ح: ۵۸۰.

2.حكم محرمى كه از دنيا برود، در فروع كافى ج ۴ ص ۳۶۸ ح: ۳. وسائل ج ۲ ص ۶۹۶ ـ ۶۹۷ ح: ۲۷۵۹ و ۲۷۶۱ و ۲۷۶۶

3.طيلسان، لباس بلند خاصى است كه امروزه در الجزاير و مغرب متداول است.

4.حكم مُحرم، در پوشيدن طيلسان، در فروع كافى ج ۴ ص ۳۰۴ ح: ۷ و ۸. و من لايحضره الفقيه ج ۲ ص ۱۱۷. و علل الشرايع ج ۲ ص ۹۴. وسائل ج ۹ ص ۱۱۹ ح: ۱۶۸۲۲ و ۱۶۸۲۳.

5.كفاره پرتاب تير مُحرم به قطات، در فروع كافى ج ۴ ص ۳۹۰. و تهذيب ج ۵ ص ۴۴ ح: ۱۱۹۰ و ۱۱۹۱.

6.كفاره تخم قطات براى محرم، در فروع كافى ج ۴ ص ۹۳۰ و استبصار ج ۲ ص ۲۰۲ و ۲۰۳ و ۲۰۴. و تهذيب ج ۵، ص ۳۵۵ و ۳۵۷. وسائل ج ۹ ص ۲۱۶ و ۲۱۷ و ۲۱۸ ح: ۱۷۲۲۳ و ۱۷۲۲۵ و ۱۷۲۲۹.

7.حكم شوطِ اضافه در طواف، در استبصار ج ۲ ص ۲۴۸. سرائر ص ۴۴۶. وسائل ج ۹ ص ۴۳۸ و ۴۳۹ ح: ۱۷۹۷۴ ؛ و در برخى از روايات، جمله «در كتاب على» وجود ندارد.

8.حكمِ عمره مفرده، در فروع كافى ج ۴، ص ۵۳۴ ح: ۲. وسائل ج ۱۰ ص ۲۴۴ ح: ۱۹۲۷۵.

9.تعداد گناهان كبيره، در اصول كافى ج ۲، ص ۲۷۸ ـ ۲۷۹. وسائل ج ۱۱ ص ۲۵۴ ح: ۲۰۶۳۱. خصال ج ،۱ ص ۲۷۳. علل الشرايع ج ۲، ص ۱۶۰.

10.محرمات برخي از انواع ماهي، در كافي، ج ۶ ، ص ۲۲۰؛ تهذيب، ج ۹، ص ۲،۴،۵،۶؛ استبصار، ج۴، ص ۵۹؛ وسائل، ج ۱۶، ص ۳۳۴، ۳۳۵؛ بحار، ج ۱۰، ص ۲۵۴.

  • نام منبع :
    فصلنامه علوم حديث 1
    تاريخ انتشار :
    پاييز 1375
    سردبیر :
    محمدی نیک (ری شهری)، محمد
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حديث
    مدیر اجرایی :
    محمد قنبری
    نشانی :
    قم، بلوار پانزده خرداد، شهرک جهاد، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ص پ : 37185-3431
    تلفن :
    0251-7176131
    امور مشترکان :
    0251-7176413
    دورنگار :
    0251-7785050
    پست الکترونیک :
    ulumhadith@hadith.net
    امتیاز :
    علمی - پژوهشی، به استناد نامه شماره 6219/3 - 85/7/3 کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور
    جانشین سردبیر :
    مهدی مهریزی
تعداد بازدید : 12697
صفحه از 188
پرینت  ارسال به