بررسی تطبیقی احادیث اسلامی، عهد قدیم و ادبیات عامّه؛ مطالعه‌ی موردی یکی از قضاوت‌های منسوب به علی علیه‌السلام

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مصطفی قناعتگر

چکیده :

در کتاب الارشاد، قضاوتی از علی علیه‌السلام پیرامون نزاع دو زن بر سر مادریِ یک کودک گزارش شده. پژوهش پیش رو، در پی این است که با ارائه‌ی شواهدی بر اساس رویکرد تطبیقی، نشان دهد این گزارش یک داستان غیر واقعی و در زمره‌ی داستان‌های فولکلور است. ابتدا با بررسی واژه «عامه و خاصه» که شیخ مفید این گزارش را به آنان نسبت داده، ادعای ادبیات عامه بودن گزارش تقویت شده. سپس نشان داده شده این داستان با همین ریخت و ساختار، در عهد عتیق که پیش از اسلام تدوین گردیده به حضرت سلیمان منتسب شده. در ادامه نیز با بررسی یک متن آلمانی، این گمانه به قوت می‌رسد که نسخه‌ی علوی داستان مانند بسیاری از نسخه‌های دیگر آن در ملل مختلف، داستانی عامیانه است.