تحلیل محتوای اخبار ناظر به جامعیت قرآن در بخش علم ائمّه(ع) به «ماکان و ما یکون» در کتاب الکافی

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد جواد توکلی
پديدآورنده : مهدی ریحانه

سال 1402 / شماره پیاپی 108 / صفحه 24-51

چکیده :

با توجه به فاصلۀ زمانی صدور روایات تاکنون، احتمال جعل و تغییر برخی واژگان احادیث قوت می‌یابد. لذا باید جهت درک مقصود کلام معصومین(ع)، از الگویی مناسب برای تحلیل و فهم روایات استفاده گردد. این پژوهش با روش «تحلیل محتوا» خوانش جدیدی از روایات ناظر به جامعیت قرآن که مشعر به علم ائمه(ع) به «ما کان و ما یکون» در "الکافی" آمده را ارائه نماید. نتیجه آن‌که: الف: از مجموع 6 روایت، تنها یک روایت مرتبط با بحث جامعیت قرآن و علم ائمه(ع) بوده که مؤیدات روایی در"الکافی" و بعضی کتب روایی دارد که زنجیروار به یکدیگر متصلند؛ گویی وحدت زمانی، مکانی و صدوری دارند. ب: ماده"علم" و واژه "کتاب" بیشترین فراوانی در این‌گونه روایات دارد. ج:عامل اصلی صدور این روایات سوق دادن مردم به سمت اهل‌بیت(ع) در تقابل با رأی و قیاس است؛ که به‌تدریج طرفداران زیادی یافت.

کلیدواژه‌های مقاله :تحلیل محتوا، علم ما کان و ما یکون، جامعیت قرآن، الکافی