نخستین هماندیشی ملی استادان علوم قرآن و حدیث، به همت انجمن مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی و با همکاری وزارت علوم، ۱۴ و ۱۵ بهمنماه در تهران برگزار میشود. این همایش با هدف تبادل تجربه، بررسی چالشها و ترسیم مسیر آینده رشته علوم قرآن و حدیث در سراسر کشور برگزار میشود و استادان برجسته این حوزه در آن حضور خواهند داشت.
نخستین هماندیشی ملی استادان علوم قرآن و حدیث، به همت انجمن مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی و با همکاری وزارت علوم و تحقیقات، ۱۴ و ۱۵ بهمنماه در تهران برگزار میشود.
فروغ پارسا، دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در گفتوگو با ایکنا درباره اهداف، ضرورت برگزاری، وضعیت گسترش این رشته در چهار دهه گذشته و نیز جزئیات زمان، مکان و مشارکت نهادهای علمی توضیح داد و تأکید کرد این هماندیشی تلاشی ملی برای تقویت همافزایی، تبادل تجربه و طراحی مسیر آینده این حوزه است.
وی در توضیح رویکرد همایش گفت: این رویداد علمی با هدف ایجاد همافزایی میان استادان علوم قرآن و حدیث سراسر کشور در چهار محور آموزش، پژوهش، آیندهپژوهی و اشتغال برگزار میشود.
وی با تأکید بر گسترش قابل توجه این رشته در چهار دهه گذشته اظهار کرد: در این چهل سال، تعداد استادان علوم قرآن و حدیث رشد چشمگیری داشتهاند، از سال ۱۳۶۵، زمانی که به اهتمام مرحوم آیتالله سیدمحمدباقر حجتی گرایشهای رشته الهیات به پنج شاخه تبدیل شد، تنها یک تا دو دانشگاه این رشته را ارائه میدادند؛ اما امروز این وضعیت کاملاً متفاوت است.
پارسا افزود: پیش از سال ۱۳۶۵، الهیات بهصورت گرایشی در دانشگاههای ایران ارائه نمیشد، اما پس از آن، بهویژه در دانشگاه تهران، تربیت مدرس و مشهد، گرایش علوم قرآن و حدیث شکل گرفت و به مرور در چهار دهه اخیر گسترش قابل ملاحظهای پیدا کرد. اکنون در بسیاری از شهرها، در دانشگاههای مختلف و دانشکدههای الهیات این گرایش فعال است. همچنین در دانشگاه آزاد اسلامی در اغلب شهرها، این رشته در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس میشود؛ افزون بر این، دانشکدههایی وابسته به وزارت اوقاف و نیز دانشگاه پیامنور این رشته را ارائه میدهند.
وی در ادامه گفت: طبق بررسیهای انجامشده، حدود ۲۷۰ مرکز آموزشی در کشور اکنون علوم قرآن و حدیث را آموزش میدهند و در کنار این آموزش گسترده، پژوهش نیز در سطوح عالی ادامه دارد؛ از جمله در سطح کارشناسی ارشد و دکتری که رسالهها و پایاننامههای متعددی به این رشته غنا بخشیده است.
پارسا در بیان ضرورت برگزاری این همایش افزود: با وجود این گسترش فزاینده، با مسائلی از جمله اشتغال دانشآموختگان روبهرو هستیم. بخش دیگری از مباحث ما آیندهپژوهی است؛ اینکه با توجه به تحولات علمی، از جمله تحولاتی که هوش مصنوعی در فلسفه و دانش ایجاد کرده، آینده این رشته چگونه خواهد بود؟ تا چه اندازه میتوانیم این رشته را بیش از این گسترش دهیم؟ چگونه باید کتابها و ابزارهای آموزشی متناسب با این تحولات فراهم کنیم؟
وی ادامه داد: این مسائل، انجمن مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی را بر آن داشت تا گردهمایی ملی برگزار کند و استادان علوم قرآن و حدیث در سراسر کشور در فضایی مشترک درباره چالشها و راهکارها گفتوگو کنند.
پارسا در تشریح اهداف این همایش علمی و ملی گفت: ما میخواهیم تبادل تجربههای آموزشی و پژوهشی اتفاق بیفتد؛ استادی که در سیستان و بلوچستان تدریس میکند بداند در قم، تهران یا اصفهان چه تجربههایی وجود دارد. همچنین ارائه ایدههای نو و بررسی چالشها و فرصتهای پیش رو در علوم قرآن و حدیث از دیگر اهداف است. در نهایت نیز میخواهیم مسیر آینده این حوزه بنیادین در نظام علمی کشور ترسیم شود.
پارسا درباره شیوه مشارکت علمی در همایش توضیح داد: رویکرد همایش میتواند هم به صورت ارسال مقاله و هم ارسال ایده باشد. استادان محترم میتوانند ایدهها یا چکیده مباحث خود را ارسال کنند تا زمینه مشارکت علمی گسترده فراهم شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره ترکیب کمیته علمی این هماندیشی گفت: در هماندیشیهای ملی معمولاً تلاش میشود از ظرفیت استادان سراسر کشور استفاده شود. از دانشگاه تهران عبدالهادی فقهیزاده، محمود واعظی و سهیلا جلالی کندری حضور دارند. از تربیت مدرس نصرت نیلساز، از دانشگاه قم، سیدرضا مودب، از دانشگاه اصفهان، محمدرضا حاجاسماعیلی، از دانشگاه شهید بهشتی، مرضیه محصص، از دانشگاه رفسنجان، احمد قرایی سلطانآبادی، از دانشگاه امام صادق، مرتضی سلمانینژاد، از دانشگاه فردوسی مشهد سهیلا پیروزفر، از بوعلی سینا همدان کرم سیاوشی، از دانشگاه کاشان مصطفی عباس مقدم و از دانشگاه کوثر فاطمه حاجیاکبری حضور دارند.
وی همچنین افزود: محسن قاسمپور، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی، نیز در کمیته علمی این همایش حضور دارند. همایش به اهتمام انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی برگزار میشود و انجمنهای علمی دیگری همچون انجمن علمی اعجاز قرآن در پژوهشکده مطالعات دانشگاه شهید بهشتی، انجمن قرآن و عهدین ایران و انجمن مطالعات نهجالبلاغه نیز با ما همکاری میکنند. دبیران اجرایی همایش نیز زهرا بشارتی از دانشگاه شهیدبهشتی و حجت علینژاد از دانشگاه علامه طباطبایی هستند.
پارسا در پایان درباره زمان و مکان همایش اعلام کرد: این همایش در روزهای ۱۴ و ۱۵ بهمن برگزار میشود که ۱۵ بهمن مصادف با نیمه شعبان، عید بزرگ شیعیان است. تصور اولیه این است که همایش در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شود؛ اما با توجه به شرایط آب و هوایی و احتمال تعطیلی، ممکن است در دانشگاه تهران یا حتی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شود.
