105
مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي

كتابشناسى تفاسير قرآن كريم كه با ادّعاى اطلاع رسانى در زمينه منابع جهانى قرآنى تأليف شده و توسّط دبيرخانه نمايشگاه بين المللى قرآن و خانه كتاب قم چاپ شده ، ذيل اين تفسير ، مشكلاتى دارد . براى نمونه ابوالفتوح را اينگونه شناسه كرده است :
رازى خزاعى نيشابورى ، حسين بن على ابوالفتوح ؛ در حالى كه شهرت و مشهوريت او، ابوالفتوح است. مهمتر اينكه چاپهاى مهم اين تفسير را معرفى نكرده و اطلاعات اندك و كم مايه عرضه كرده است. ۱
اين كتابشناسى در مورد چاپ ياحقى ـ ناصح ، بدون ذكر شماره جلد ، چاپ اول مجلّداتى را در 1365 دانسته و تاريخ جلد هفدهم را 1366، جلد نهم را 1367 و جلد يازدهم را 1367 دانسته است. ۲
قابل توجه پژوهشگران اينكه، مقاله اى در توصيف و نقد چاپ ياحقى ـ ناصح در مجله آينه پژوهش (پياپى 17 و 18 ، بهمن 1371ـ ارديبهشت 1372 ، ص124) درج شده است.

مشخّصات كتابشناختى ديگر چاپها اينگونه است :
روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن ، ويراسته محمدحسن خزاعى ، 5جلد/ جلد اول، مشهد ، ملك ، چاپ دوم : 1378/ 5000 نسخه ، فارسى ، وزيرى(گالينگور).
تفسير روح الجنان ، به كوشش مرتضى مدرسى ، قم ، كتابخانه آيت اللّه نجفى مرعشى ، 1404ق . اين چاپ ، افست چاپ تهران ، 1331ق ، پنج جلدى است.
اين چاپ در واقع افست چاپ 1323ق و تقوى است. ۳ مقاله محمد قزوينى با نام خاتمة الطّبع در آخر جلد 5 (ص650 تا 656) آمده است.
گزيده ها و تحليلها: پژوهشگران درباره اين تفسير ، تحقيقهاى فراوان از منظرهاى مختلف انجام داده و آثارى به صورت كتاب يا مقاله چاپ كرده اند. احمد

1.براى شناختن محتواى كتابشناسى جهانى قرآن كريم، فقط اطلاعات گرفته شده در بخش چاپها در يادنامه ابوالفتوح و اطلاعات عرضه شده در كتابشناسى جهانى را مقايسه كنيد.

2.كتاب شناسى تفاسير قرآن كريم ، ص۵۵ـ۶۱ .

3.آشنايى با تفاسير قرآن مجيد ، ص۱۲۱ .


مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
104

نسخه هاى سى و هشتگانه موجود مقابله و مقايسه شده است . در ميانه اين سالهاى دراز صدها هزار واژه ، نام ، جاى ، طايفه ، حديث ، مثل ، بيت عربى يا فارسى بيرون كشيده شد و در فهرستهاى ده يازده گانه در مجلّدات بيستگانه گرد آمد و فايده كتاب را براى خواننده دوچندان و براى ما كه به نازكى كار ، دل داده بوديم ده چندان كرد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى در سال 1376 چاپ بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى را در شمار كتب برگزيده پنجمين نمايشگاه قرآن كريم مورد تشويق و تحسين قرار داد و از مصحّحان و بنياد پژوهشها تجليل و تقدير به عمل آورد. ۱
گزارش دايرة المعارف بزرگ اسلامى اينگونه است :
آخرين چاپ، بنا به سنت و تقسيم بندى خود ابوالفتوح به 20 جلد تقسيم شده است ، به كوشش ياحقى و ناصح و با در نظر گرفتن شيوه هاى علمىِ تصحيح از 1365ش در مشهد آغاز شده است . در اين چاپ متأسفانه مصححان ضبط و قرائت آيات قرآنى را از صورت اصلى خود در تفسير تغيير داده و بر قرائت حفص از عاصم انطباق داده اند كه ناگزير تفاوتهايى را بين معانى آيات با متن پيش آورده است. ۲
سال آغاز تصحيح در اين گزارش با گزارش احمدى بيرجندى كه آن را 1360 دانسته تعارض دارد و به دليل چاپ مجلّداتى در 1365 معلوم مى شود كه گزارش احمدى صحيح است.
مشخّصات كتابشناختى اين چاپ اينگونه است :
روض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن ، 20جلد / جلد 1 ، چاپ اول: مشهد ، آستان قدس رضوى ، بنياد پژوهشهاى اسلامى ، 1365 .
گويا اين چاپ در 1371 نيز منتشر شده است يا نشر مجلّدات از 1365 آغاز شده و تا بعد از 1370 تداوم داشته است .

1.گزينه روض الجنان ، ج ۱ ، ص۳۰ .

2.دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج ۶ ، ص۱۱۳ .

  • نام منبع :
    مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهريزي، مهدي؛ زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 73881
صفحه از 293
پرینت  ارسال به