معجم البلدان و مقريزى در خطط مشهور خود كه تقريبا صفحه ازين كتاب اخير از ذكر آن خالى نيست (رجوع شود به انساب در نسبت «قضاعى»، و ابن الاثير و ابوالفداء و دول الاسلام ذهبى و يافعى هر چهار در حوادث سنه 454ق، و ابن خلّكان 4:36، و سبكى 3:62ـ63، و ديباچه خطط مقريزى 1:6، و حاجى خليفه در عناوين شهاب الاخبار و خطط مصر و روضات الجنات، 3425 و 428 و مستدرك الوسائل مرحوم حاح ميرزا حسين نورى (3:367ـ368)، و خاتمة الطّبع راقم اين سطور محمد بن عبدالوهاب قزوينى بر جلد پنجم از تفسير ابوالفتوح رازى طبع طهران سنه 1315 شمسى ص623 و 628).
نامگذارى: نامهاى مختلفى براى اين اثر ذكر كرده اند. از متون كهن معالم العلماء آن را شرح الشهاب ناميده است. در امل الآمل، روح الالباب و روح الالباب ثبت گرديده ۱ و فهرست سپهسالار آن را پيروى نموده، ۲ ولى در فهرست منتجب الدين و مستدرك الوسائل و كشف الحجب والاستار، روح الاحباب و روح الالباب ضبط گرديده ۳ و آقاى قزوينى همين نام اخير را در خاتمة الطّبع ذكر نموده است.
برخى درباره وجه تسميه آن نوشته اند: نام روح الاحباب و روح الالباب يعنى خوشى و آسايش دوستان و جان خردها است كه در شرح شهاب الاخبار است. روح اول در نام هر دو كتاب به فتح راء است و سكون واو به معنى «آسايش» آمده است و هم به معنى باد نرم و نسيم. و روح دوم به ضمّ راء به معنى «جان» است و جِنان اول به كسر جيم، جمع جَنّة و جَنان دوم به فتح جيم به معنى «دل» و با تصرف بعضى ناسخان در بعضى كتب تصحيف شده و روض الجنان نوشته اند و چون از لطف اين جناس بى خبر بوده اند و روح الجنان را تكرار
