اين عدد ، نوعى جابه جايى رخ داده و به احتمال نزديك به يقين تاريخ وفات ابوالفتوح در آن مأخذ «554» بوده است ، امّا ناقل به اشتباه عدد چهار را كه در مرتبه يكان بوده در مرتبه دهگان ديده و در اثر عدم تشخيص و بدخطى، عدد پنج آن را صفر خوانده و در مرتبه يكان ديده است ، بنابراين عدد «554» سال وفات ابوالفتوح ، «540» خوانده شده است.
اگر اين استحسان دلپذير را به عنوان حلّ اين تناقض بپذيريم ـ كه ظاهرا دليلى براى نپذيرفتنش در دست نيست ـ هيچ گونه ابهام و اشكال ديگرى باقى نمى ماند ، در اين صورت مى توانيم با اطمينانى نزديك به يقين اعلام كنيم كه شيخ ابوالفتوح رازى مؤلّف تفسير گرانقدر روض الجنان و روح الجنان به سال 554 هجرى درگذشته است. ۱
محدث ارموى پس از بررسى اجازات ابوالفتوح مى نويسد : پس به گواهى اين اجازات ، بعد از پانصد و چهل زنده بوده است و از طرفى هم مى بينيم كه وى در زمان تأليف كتاب نقض (556ـ559) مرده بوده است زيرا چنانكه گذشت شيخ عبدالجليل در آن كتاب در چند موضع نام او را مقرون به ترحّم ساخته و بعد از ذكر نام او «رحمه اللّه » گفته است پس وفات وى محدود بمابين پانصد و پنجاه و پانصد و پنجاه و نه مى باشد و اين تحديد معارضى ندارد مگر قول صاحب شاهد صادق كه گفته «ابوالفتوح خزاعى در 540 درگذشت» پس بايد براى حلّ اين مشكل و رفع اين ابهام فكرى كرد.
آنچه در حلّ اين مشكل و رفع اين ابهام به نظر نگارنده مى رسد آنست كه صاحب شاهد صادق اين تاريخ وفات را به صورت رقمى ديده يعنى در جائى كه مأخذ كتاب شاهد صادق بوده و صاحب اين كتاب تاريخ مورد بحث را از آنجا گرفته است عبارت به تمام حروف ملفوظ بها درج نشده بوده بلكه به طريق عددنگارى رسم شده بوده و اين صورت «540» را داشته است و نظر به آنكه بعضى نويسندگان گاهى اعداد را نيز مانند حروف و كلمات مندمج و درهم مى نويسند بطورى كه تشخيص مقدّم و مؤخّر واول و دوم آن مشكل مى شود و به كمك قرينه معيّن و معلوم مى گردد و در صورت فقد قرينه خواننده كه به نظر خود يكى را مقدّم مى دارد گاهى اصابه مى كند و