169
مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي

(1323ق) در مقدمه آمده است . اين چاپ به كوشش ملك الشعراء محمدكاظم صبورى تصحيح شد.
نقش محمدكاظم طباطبايى، نظارت بر تصحيح و چاپ روض الجنان و مديريت آن از سوى دربار قاجار بوده است ؛ زيرا در ابتداى مقدمه اينگونه نوشته است :
چون خاطر مهر مظاهر همايون بتصحيح و تنقيح و امتياز اين كتاب مستطاب از هر باب توجهى تمام داشت انجام اين مهم مقدس و امر اقدس را به صرافت طبع همايون به اين خادم شريعت مطهره و داعى دولت قاهره (محمدكاظم بن محمديوسف بن محمدباقر الطباطبائى الحسن الحسينى التبريزى) محوّل و مرجوع فرمودند و اين احقر مجلسى از فضلاى جامع و دانشمندان متتبع منعقد نموده ديرى به اين خدمت شريفه اشتغال جست و در مقابله و تصحيح آن سعى بليغ و جهد وافى بجا آورده و غايت دقت و مراقبت را مبذول داشت تا اين مهم بطوريكه منظور خاطر همايون بود پرداخته آمد. ۱
نوشته طباطبايى با عنوان «مجملى از ترجمه حال شيخ اجل اعلم ابوالفتوح رازى» آغاز مى شود و درباره زندگى و آثار و ابعاد فعّاليتهاى ابوالفتوح است . نويسنده تحليل خود را اينگونه آغاز مى كند :
صاحب اين تفسير كبير به نقل از كتاب روضات الجنات تأليف مرحوم ميرزا محمدباقر خوانسارى الشيخ جمال الملة والحق و الدين، الحسين بن على بن محمد بن احمد الخزاعى النيسابورى الاصل المعروف بالشيخ ابى الفتوح الرازى المفسر الفارسى المشهور از اعلام علماء تفسير و كلام و اعاظم فضلاى ناقلين احاديث قرن ششم هجرى و از احفاد (بديل) بن ورقاء خزاعى است . بديل از اكابر صحابه حضرت رسول و خاندان ابوالفتوح يكى از اجله بيوتات عرب مى باشد كه در عجم توطّن اختيار كردند و در ايران سكنى گزيدند . يكى از اجداد اعلاى شيخ ابوالفتوح شيخ ثقة احمد بن الحسين بن احمد خزاعى نزيل رى از تلامذه سيد مرتضى و سيد بن زهره و

1.روض الجنان ، چاپ ۱۳۲۳ق ، ج ۱ ، ص۱ .


مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
168

مسرّت اقتران به بركات سلطنت عدالت توأمان حضرت ظلّ اللهى چند نفر از قاريان قرآن و خدّام روشنايى معيّن شده در هر صبح و شام مشغول قرائت قرآن و دعاگويى دولت قاهره مى باشند. ۱

تفرشى، ميرمصطفى

نقد الرجال. قم، نشر رسول مصطفى، 1415ق. ج1، ص108، 395.
اين اثر در 1318ق در تهران تأليف شده و همچون ديگر منابع رجالى به بررسى شخصيتهاى موجود در سلسله سند احاديث مى پردازد . لذا قلمرو علمى اينگونه كتابها ، رجال احاديث و نه هر شخصيت است و لابد ابوالفتوح در علوم حديث منزلتى داشته كه نام او را در اين كتاب آمده است.
معمولاً كتابهاى رجال نوشته كوتاهى درباره شخصيتها درج كرده اند، ولى در تراجم ، از هر كس ، يك زندگينامه نسبتا طولانى و مفصل عرضه مى شود . نوشته اين كتاب نيز درباره ابوالفتوح كوتاه و بدين قرار است :
الحسين بن على بن محمد الخزاعى الرازى جمال الدين ابوالفتوح الرازى عالم فاضل دين ثقه عين واعظ مفسر له تصانيف منها التفسير المسمّى بروض الجنان و روح الجنان فى تفسير القرآن عشرين مجلدة. ۲

طباطبايى ، محمدكاظم بن محمديوسف

روض الجنان و روح الجنان ، تهران ، مطبعه شاهنشاهى ، 1323ق.
مرحوم طباطبايى بر چاپ اول اين اثر مقدمه اى درباره ابوالفتوح نوشته است . مطابق يادداشت مرحوم قزوينى ، نام ايشان ميرزا كاظم امام جمعه تبريزى پسر حاجى ميرزا يوسف امام جمعه است. ۳ اين مقدمه در نخستين چاپ روض الجنان

1.خاتمة الطّبع ، روح الجنان ، چاپ شعرانى ، ج ۱۲ ، ص۲۳۹ .

2.نقد الرجال ، ص۱۰۸ .

3.يادداشت هاى قزوينى ، به كوشش ايرج افشار ، ج ۳و ۴ ، ص۲۲۰ـ۲۲۱ .

  • نام منبع :
    مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهريزي، مهدي؛ زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 68507
صفحه از 293
پرینت  ارسال به