173
مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي

كه زرد مى نمايد بر آن نصب شده كه اسم شريف آن مرحوم مكتوب است و برحسب وصيت خواسته در جوار حضرت عبدالعظيم و مقدمه مزار امامزاده حمزه مدفون شده باشد . گويا آن تفصيلى كه آن محدث جليل نگاشته در چند سال قبل بوده اكنون كه سنه 1319 [است] فى الجمله تغيير يافته و بالفعل دو پارچه سنگ مرمر غير محكوك در سر مقبره صاحب اين تفسير كبير نصب شده و از ميامن دولت مسرت اقتران ببركات سلطنت عدالت توأمان حضرت ظل اللهى چند نفر از قاريان قرآن و خدام و روشنائى معين شده در هر صبح و شام مشغول قرائت قرآن و دعاگوئى دولت قاهره مى باشند ابن حمزه در كتاب ايجاز المطالب فى ابراز المذاهب و در كتاب هادى إلى النجاة من جميع المهلكات در هر دو كتاب مى گويد كه در شهررى بودم كه شيخ ابوالفتوح رازى صاحب تفسير بموجب وصيتش در جوار مرقد امامزاده واجب التعظيم حضرت عبدالعظيم الحسنى مدفون گشت پس به نيت حج متوجه مكه معظمه شدم در وقت برگشتن گذارم به اصفهان افتاد در علنلان و بعضى ديگر از محلات آن شهر را ديدم به زيارت شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى و حافظ ابونعيم كه پدر استاد او است و شيخ يوسف كه جدّ شيخ ابونعيم است و شيخ على بن سهل و امثال ايشان كه سنى و از مشايخ صوفيه بوده اند مى رفتند كه شيعه شهررى و نواحيش هزار يك به زيارت امامزاده عبدالعظيم نمى رفتند و مولانا احمد اردبيلى در كتاب حديقة الشيعة كه منسوب به ايشان است نقل كرده كه مرا گذار به اصفهان افتاد ديدم مردم اين بلده شيخ ابوالفتوح عجلى شافعى اصفهانى را شيخ ابوالفتوح رازى كرده بودند و به اين بهانه به عادت پدران خود قبر آن سنى صوفى را زيارت مى كردند پس از اين بيان معلوم مى شود كه قبر شيخ ابوالفتوح همان است كه در مزار حضرت عبدالعظيم است . ۱
اين مقدمه در چند چاپ ديگر هم، از جمله چاپ كتابخانه آية اللّه نجفى مرعشى كه با تصحيح مرتضى مدرسى منتشر شده، درج شده است . همچنين در چاپ به كوشش غلامحسين مراقبى (تهران ، 1378) در ابتداى جلد اول آمده است . اين نشانگر اهميت اين نوشته و سودمندى نكات آن است.

1.روض الجنان ، چاپ ۱۳۱۳ق ، ج۱ ، ص۱ـ۵ .


مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
172

ائمه هر طايفه آن را طالبند و بمطالعت آن ميل دارند و ظاهرا اكثر آن مجلدات از تفسير عربى او مى باشد چه تفسير فارسى شيخ تقريبا صد و بيست هزار بيت يا قدرى بيشتر است و آن را در چهار مجلد منتها در هشت مجلد مى توان قرار داد و خيلى كمتر از بيست جلد مى شود . و از بعضى ثقات شنيده شد كه قبر شريف او در اصفهان است.
گويا قاضى نوراللّه از تفسير شيخ ابوالفتوح اطلاع درستى حاصل نكرده كه اين توجيه بى قاعده را مى نمايد چه دو تلميذ آگاه او شيخ منتجب الدين و ابن شهرآشوب تصريح كرده اند كه تفسير فارسى ابوالفتوح بيست مجلد است و لازم نيست مجلدات عرفى كتاب با اجزاء تصنيف كه كه از آنها نيز مجلدات تعبير مى كنند به يك اندازه باشد چنانكه مجمع البيان نيز تقريبا همين قدر كتابت دارد و مصنف آن كتاب را در ده جلد قرار داده و اما اينكه قاضى نوراللّه شنيده است مزار شيخ ابوالفتوح در اصفهان است گويا صاحب عنوان را بشيخ ابوالفتوح اسعد بن ابى الفضايل عجلى شافعى كه در زمانى نزديك بشيخ رازى يعنى در سنه ششصد هجرى در اصفهان درگذشته است اشتباه كرده باشد.
چنانكه غريق بحار رحمت يزدانى واعظ و محدث جليل الحاج ملاباقر الشهير بطهرانى ابن ملا محمد اسمعيل كجورى در كتاب جنة النعيم كه در احوال سعادت اشتمال حضرت عبدالعظيم(ع) و بعضى ديگر از امامزادگان گرام و نه تن از علماء اعلام و فقهاء عظام كه در حدود رى و حول روضه منوره حضرت عبدالعظيم مدفونند تأليف نموده است مدفن صاحب عنوان را در جوار حضرت عبدالعظيم نگاشته و شرحى در احوال اين شيخ اجل مسطور داشته گويد دويم كسى كه از علما در رى مدفون است و بر مزار وى نهايت افتخار بايد نمود شيخ ابوالفتوح صاحب الاصل الاصيل قدوة المفسيرين من اهل التنزيل و التأويل حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى رازى است نسب شريف وى منتهى مى شود به بديل بن ورقاء خزاعى و وى از كبار اصحاب حضرت ولايت مآب بوده و شرحى از جلالت مقام و اصالت نسب وى مسطور داشته تا آنكه گويد مزار وى در صحن حضرت امامزاده حمزه در زمان دخول در طرف دست راست جلو حجره اول است و الواحى از كاشى

  • نام منبع :
    مأخذ شناسي ابوالفتوح رازي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهريزي، مهدي؛ زماني نژاد، علي اكبر
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 73024
صفحه از 293
پرینت  ارسال به