سائر الاحكام كالوضوء والمتعة والطلاق واشتراط العدالة وغيرها من الامور المختلفة بين الشيعة والسنة.
ومما أُخذ عليه، أنه نقل الاخبار الاسرائيلية عن طريق وهب بن مُنبّه و كعب الاحبار والسدي والكلبي و غيرهم من الوضاعين، و نقل عنهم من دون جرح و تعديل، و على سبيل المثال انّه نقل قصة هاروت و ماروت على ما رواهما السدي والكلبى مما ينافى عصمة الملائكة. وان كان مُقلاً فى نقلها خصوصا اذا كانت تتنافى مع عصمة الانبياء.
قد ابتدأ التفسير بمقدمة فى بيان غرضه من تأليفه و منهجه، و شرائط التفسير، ثم البحث فى فصول هى: فى اقسام معانى القرآن؛ و اقسام القرآن (المحكم، والمتشابه، الناسخ، والمنسوخ، الخاص والعام)؛ واسماء القرآن و معانيه؛ و معنى السورة والآية و البحث حول كلماتها و حروفها؛ وفضل قراءة القرآن؛ وفضل علم القرآن، ومعنى التفسير والتأويل؛ والاستغاذة. كان التفسير يبرز مذهب المؤلف و اعتقاداته وفق مذهب اهل البيت(ع) .
همانگونه كه از مطالب فوق پيداست ، نويسنده درباره زندگى و آراى عمومى ابوالفتوح نكته جديدى ندارد، امّا در زمينه تفسير نگارى و آراى تفسيرى و روش تفسيرى او تحليل قابل استفاده اى عرضه كرده است؛ بويژه درباره روش شناسى ابوالفتوح تحليل منسجم و مستحكمى دارد .

مراقبى ، غلامحسين (متولد 1320)

تفسير روض الجنان و روح الجنان . به كوشش غلامحسين مراقبى ، تهران ، مؤسسه انتشارات ملك ، 1378 ، ج 1 ، ص3ـ11 .
در اين چاپ مقاله محمد قزوينى درباره ابوالفتوح كه در چاپ تقوى (1315ـ1313) تفسير ابوالفتوح با عنوان «خاتمة الطّبع» مندرج بوده ، در ابتداى جلد دوم آمده است. اول جلد نخست ، مقدمه اى از غلامحسين مراقبى درباره ابوالفتوح آمده است . پس از آن يادداشتى با عنوان «مظفر الدين شاه قاجار» در چهار صفحه آمده

بالفارسية إلا أنه فى وثاقة التحرير، وعذوبة التقرير، ودقة النظر من غير نظير، و إنّما إقتبس من آثاره الإمام فخرالدين الرازى فى تفسيره الكبير و بنى عليه بنيانه، وان اضاف اليه بعض تشكيكاته ^۱ . وقد أخذ من تفسير الكشاف ابيات و كان الزمخشرى من شيوخه.
در مورد تأثير روض الجنان در تفسير نگارى مى نويسد:
وقد تأثر بهذا التفسير و نقل عنه كل من ابى المحاسن الحسين بن الحسن الجرجانى فى تفسير المسمى بجلاء الاذهان و جلاء الاحزان المعروف بتفسير گازر و ملا فتح اللّه الكاشانى فى تفسير منهج الصادقين المعروف بتفسير ملافتح اللّه الكاشانى .
آقاى ايازى روش تفسيرى ابوالفتوح را اينگونه گزارش كرده است :
كانت طريقته ان يبدأ باسم السورة و معناه، و نقل الاقوال و الروايات فى ذلك، ثم بيان مدنيّها و مكّيها، ثم فى فضل قراءتها، ثم فى عدد آياتها، ثم يبدأ بآيات من القرآن، يترجمها الى لغته مع تفسيرها.
و كان منهجه فى نقل الروايات، فإنه ينقلها عن اهل البيت عليهم السلام و عن طريق اهل السنة الروايات المختصّة فى فضل قراءة القرآن و القصص و الحكايات، و نقل اقوال الصحابة و التابعين فى تفسير السورة، و فى بعض الأحيان يذكر اصل الحديث و الأثر و نص الرواية، فى أحيان اخرى، ينقل الترجمة بالفارسية فقط، و يذكر اسماء بعض المفسرين من الصحابة و التابعين و من بعدهم، كالطبرى محمد بن جرير، و محمد بن بحر ابى مسلم الاصفهانى، والطوسى، وابى عبدالرحمن السُلَّمى و غيرهم.
وقد اعتنى بذكر اللغة و القراءات و الاعراب و النحو و الصرف و الوجوه و الاحتمالات فى مدلول الآية، و بيان مواقف الكلامية و الاعتقادية و ذكر القصص.
وقد تعرض للاحكام الفقهية وفق مذهب الشيعة الامامية، مع نقل الاقوال و ذكر الادلة من غير بسط و اخلال فى التفسير، او تعصب فى مذهبه، كما ذكر الفرق بين النسخ و البداء، والاقوال المذكورة فيهما من الامام ابى حنيفة والشافعى ^۲ . وكذلك فى