299
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲

۵۰۴.مسند ابن حنبل- به نقل از ابن عبّاس -: روزى گروهى از يهوديان ، نزد پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله آمدند و گفتند: اى ابو القاسم! چند سؤال از تو مى‏پرسيم كه پاسخ آنها را جز كسى كه پيامبر باشد، نمى‏داند.
فرمود: «هر چه مى‏خواهيد، بپرسيد ؛ امّا با من به ضمانت خدا و همانند آن تعهّدى كه يعقوب عليه السلام از فرزندانش گرفت، پيمان ببنديد كه اگر پاسخ شما را دادم و آن را درست يافتيد، در اسلام ، پيرو من شويد».
گفتند: باشد.
فرمود: «پس آنچه مى‏خواهيد، از من بپرسيد» .
گفتند: چهار چيز از تو مى‏پرسيم . ما را از آنها خبر ده: به ما بگو چه غذايى بود كه اسرائيل ، پيش از نازل شدن تورات، آن را بر خود ، حرام گردانيد ، و به ما از چگونگى آبِ زن و آبِ مرد به ما خبر ده و اين كه چگونه به پسر ، تبديل مى‏شود ، و به ما بگو كه اين پيامبر اُمّى ، در خواب ، چگونه است ، و [چهارم ]اين كه كدام فرشته ، دوست اوست [و با او رابطه دارد] .
فرمود: «پيمان و ميثاق الهى ، بر عهده شماست كه اگر پاسخ اينها را به شما گفتم، از من ، پيروى خواهيد كرد» .
آنها هر پيمان و ميثاقى كه ايشان خواست ، به او دادند. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود: «شما را به آن كسى كه تورات را بر موسى عليه السلام فرو فرستاد، سوگند مى‏دهم ، آيا مى‏دانيد كه اسرائيل ، يعقوب عليه السلام ، به بيمارىِ سختى دچار شد و بيمارى او به درازا كشيد، پس نذر كرد كه اگر خداوند متعال ، او را از آن بيمارى شفا دهد، دوست‏داشتنى‏ترين نوشيدنى و غذايش را بر خود ، حرام گردانَد و دوست‏داشتنى‏ترين غذا در نزد او ، گوشت شتر بود و دوست‏داشتنى‏ترين نوشيدنى‏اش ، شير آن؟» .
گفتند: آرى . درست است.
فرمود: «بار خدايا ! تو بر ايشان ، گواه باش. شما را به آن خدايى كه معبودى جز او نيست و تورات را بر موسى فرو فرستاد، سوگند مى‏دهم ، آيا مى‏دانيد كه آبِ مرد ، سفيد و غليظ است ، و آبِ زن ، زرد و رقيق، و هر كدام از آنها بر ديگرى غالب آيد، به اذن خداوند، فرزند از نظر جنسيت و شباهت ، به آن طرف مى‏رود : اگر آب مرد ، بر آبِ زنْ چيره آمد، به اذن خدا ، پسر مى‏شود و اگر آبِ زن بر آبِ مرد غلبه كند، به اذن خدا، دختر مى‏شود؟» .
گفتند: آرى . درست است.
فرمود: «بار خدايا ! تو بر ايشان ، گواه باش. شما را به آن كسى كه تورات را بر موسى فرو فرستاد ، سوگند مى‏دهم ، آيا مى‏دانيد كه اين پيامبر اُمّى ، چشمانش مى‏خوابد ؛ امّا دلش بيدار است؟» .
گفتند: آرى . درست است.
فرمود: «بار خدايا ! گواه باش» .
يهوديان گفتند: اكنون به ما بگو كه كدام فرشته ، [آورنده وحى و] دوستِ توست؟ با اين پاسخ است كه با تو همراه مى‏شويم ، يا از تو جدا مى‏گرديم.
فرمود: «دوست من، جبرئيل عليه السلام است ، و خداوند ، هيچ گاه پيامبرى برنينگيخت ، مگر آن كه او ، دوست وى بوده است» .
گروه يهودى گفتند: پس، ما از تو جدا مى‏شويم. اگر فرشته ديگرى ، دوستِ تو بود ، حتماً تو را پيروى و تصديق مى‏كرديم.
پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرمود: «چه چيز ، مانع شما مى‏شود كه او را تصديق كنيد؟» .
گفتند: او دشمن ماست!
در اين هنگام، خداوند عزّ وجلّ ، اين آيات را فرو فرستاد: (بگو: كسى كه دشمن جبرئيل است ، [ در واقع ، دشمن خداست ] ؛ چرا كه او به فرمان خدا، قرآن را بر قلبت نازل كرده است) تا آيه شريف : (كتاب خدا را پشت سر افكندند، چنان كه گويى [ از آن هيچ ]نمى‏دانند) . پس در اين هنگام ، (به خشمى روى خشمى ديگر ، گرفتار آمدند) .


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲
298

۵۰۴.مسند ابن حنبل عن ابن عبّاس : حَضَرَت عِصابَةٌ۱ مِنَ اليَهودِ نَبِيَّ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله يَوماً ، فَقالوا: يا أبَا القاسِمِ ، حَدِّثنا عَن خِلالٍ نَسأَ لُكَ عَنهُنَّ لا يَعلَمُهُنَّ إلّا نَبِيٌّ ، قالَ : سَلوني عَمّا شِئتُم ، ولكِنِ اجعَلوا لي ذِمَّةَ اللَّهِ وما أخَذَ يَعقوبُ عليه السلام عَلى‏ بَنيهِ ، لَئِن حَدَّثتُكُم شَيئاً فَعَرَفتُموهُ لَتُتابِعُنّي عَلَى الإِسلامِ ، قالوا : فَذلِكَ لَكَ .
قالَ : فَسَلوني عَمّا شِئتُم ، قالوا: أخبِرنا عَن أربَعِ خِلالٍ نَسأَ لُكَ عَنهُنَّ: أخبِرنا أيَّ الطَّعامِ حَرَّمَ إسرائيلُ عَلى‏ نَفسِهِ مِن قَبلِ أن تُنَزَّلَ التَّوراةُ؟ وأخبِرنا كَيفَ ماءُ المَرأَةِ وماءُ الرَّجُلِ ، كَيفَ يَكونُ الذَّكَرُ مِنهُ؟ وأخبِرنا كَيفَ هذَا النَّبِيُّ الاُمِّيُّ فِي النَّومِ ، ومَن وَلِيُّهُ مِنَ المَلائِكَةِ؟
قالَ : فَعَلَيكُم عَهدُ اللَّهِ وميثاقُهُ لَئِن أنَا أخبَرتُكُم لَتُتابِعُنّي ، قالَ : فَأَعطَوهُ ما شاءَ مِن عَهدٍ وميثاقٍ .
قالَ : فَأَنشُدُكُم بِالَّذي أنزَلَ التَّوراةَ عَلى‏ موسى‏ عليه السلام ، هَل تَعلَمونَ أنَّ إسرائيلَ يَعقوبَ عليه السلام مَرِضَ مَرَضاً شَديداً وطالَ سُقمُهُ ، فَنَذَرَ للَّهِ‏ِ نَذراً لَئِن شَفاهُ اللَّهُ تَعالى‏ مِن سُقمِهِ لَيُحَرِّمَنَّ أحَبَّ الشَّرابِ إلَيهِ وأحَبَّ الطَّعامِ إلَيهِ ، وكانَ أحَبُّ الطَّعامِ إلَيهِ لُحمانَ الإِ بِلِ ، وأحَبُّ الشَّرابِ إلَيهِ ألبانَها؟
قالوا : اللَّهُمَّ نَعَم .
قالَ : اللَّهُمَّ اشهَد عَلَيهِم . فَأَنشُدُكُم بِاللَّهِ الَّذي لا إلهَ إلّا هُوَ الَّذي أنزَلَ التَّوراةَ عَلى‏ موسى‏ ، هَل تَعلَمونَ أنَّ ماءَ الرَّجُلِ أبيَضُ غَليظٌ وأنَّ ماءَ المَرأَةِ أصفَرُ رَقيقٌ ، فَأَيُّهُما عَلا كانَ لَهُ الوَلَدُ وَالشَّبَهُ بِإِذنِ اللَّهِ ، إن عَلا ماءُ الرَّجُلِ عَلى‏ ماءِ المَرأَةِ كانَ ذَكَراً بِإِذنِ اللَّهِ ، وإن عَلا ماءُ المَرأَةِ عَلى‏ ماءِ الرَّجُلِ كانَ اُنثى‏ بِإِذنِ اللَّهِ؟
قالوا : اللَّهُمَّ نَعَم .
قالَ : اللَّهُمَّ اشهَد عَلَيهِم . فَأَنشُدُكُم بِالَّذي أنزَلَ التَّوراةَ عَلى‏ موسى‏ ، هَل تَعلَمونَ أنَّ هذَا النَّبِيَّ الاُمِّيَّ تَنامُ عَيناهُ ولا يَنامُ قَلبُهُ؟
قالوا : اللَّهُمَّ نَعَم .
قالَ: اللَّهُمَّ اشهَد .
قالوا : وأنتَ الآنَ فَحَدِّثنا مَن وَلِيُّكَ مِنَ المَلائِكَةِ ، فَعِندَها نُجامِعُكَ أو نُفارِقُكَ؟
قالَ : فَإِنَّ وَلِيّي‏۲جِبريلُ عليه السلام ، ولَم يَبعَثِ اللَّهُ نَبِيّاً قَطُّ إلّا وهُوَ وَلِيُّهُ .
قالوا : فَعِندَها نُفارِقُكَ ، لَو كانَ وَلِيُّكَ سِواهُ مِنَ المَلائِكَةِ لَتابَعناكَ وصَدَّقناكَ .
قالَ : فَما يَمنَعُكُم مِن أن تُصَدِّقوهُ؟ قالوا : إنَّهُ عَدُوُّنا !
قالَ : فَعِندَ ذلِكَ قالَ اللَّهُ عزّ وجلّ : (قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى‏ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ)- إلى‏ قَولِهِ عزّ وجلّ - (كِتَبَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ) فَعِندَ ذلِكَ (بَاءُو بِغَضَبٍ عَلَى‏ غَضَبٍ ) .۳

1.العِصَابَةُ : هم الجماعة من الناس من العشرة إلى الأربعين (النهاية : ج ۳ ص ۲۴۳ «عصب») .

2.في المصدر : «ولي» ، والتصويب من بقيّة المصادر .

3.مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۵۹۶ ح ۲۵۱۴ ، المعجم الكبير : ج ۱۲ ص ۱۹۰ ح ۱۳۰۱۲ ، مسند الطيالسي : ص ۳۵۶ ح ۲۷۳۱ ، تفسير الطبري : ج ۱ الجزء ۱ ص ۴۳۱ ، تفسير ابن كثير : ج ۱ ص ۱۸۵ .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 77125
صفحه از 506
پرینت  ارسال به