ناشايستگى‏ها منزّه اند. در نگاه قرآن، نبّوت ، موهبتى است الهى كه از سوى خدا در شايسته‏ترين استعدادها قرار مى‏گيرد. در اين نگرش پيامبرى و وحى‏گيرى ، منوط به سلسله‏اى از ويژگى‏هاى اساسى است كه عصمت در دريافت پيام خداوند و حفظ و ابلاغ آن و نيز عصمت در مقام عمل به وظيفه شخصى، به حكم عقل و شرع، اساسى‏ترين آنهاست:
(عَلِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى‏ غَيْبِهِ أَحَدًا * إِلَّا مَنِ ارْتَضَى‏ مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا * لِّيَعْلَمَ أَن قَدْ أَبْلَغُواْ رِسَلَتِ رَبِّهِمْ وَ أَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَ أَحْصَى‏ كُلَّ شَىْ‏ءٍ عَدَدَا .^۱
داناى به غيب ، كه غيبش را براى هيچ كس آشكار نكند ، به جز پيامبرى كه از او خشنود باشد ، كه در اين صورت ، براى او از پيش رو و پشت سر نگاهبانى بگمارد ، تا معلوم بدارد كه رسالت‏هاى پروردگارشان را ابلاغ كرده‏اند و خدا به آنچه نزد ايشان است ، احاطه دارد و هر چيزى را به عدد شماره كرده است).
تصوير قرآن از سيره علمى و عملى رسولان الهى ، آن است كه ايشان بهترين، پاك‏ترين و راستگوترين انسان‏ها بوده‏اند؛^۲ رادمردانى كه دعوت و رفتارشان ، نمود توحيد و مظهر صفات الهى بوده است:
(وَ مَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِى إِلَيْهِ أَنَّهُ لَآ إِلَهَ إِلَّآ أَنَا فَاعْبُدُونِ .^۳
ما پيش از تو پيامبرى نفرستاديم ، مگر اين كه به او وحى كرديم كه هيچ معبودى جز من نيست ، پس مرا بپرستيد).
آنان با كمال عقلانى و سلامت فطرى و صداقت و امانت و پاكى، دلسوزترين افراد به هم‏نوعان خويش و الگوهاى راستين معرفت و تلاش در به‏سازى زندگى دنيا و آخرت مردم بوده‏اند و هرگز سخنى جز حق و رفتارى جز عمل نيك

بريزد . انسان گويد : زمين را چه شده است ؟ آن روز است كه زمين خبرهاى خود را باز گويد . همان گونه كه پروردگارت به او وحى كرده است . آن روز مردم به حالت پراكنده برآيند تا نتيجه كارشان به آنان نشان داده شود . پس هر كس هم وزن ذرّه‏اى نيكى كند ، نتيجه آن را خواهد ديد . و هر كس هم‏وزن ذرّه‏اى بدى كند نتيجه آن را خواهد ديد).

قرآن و پيامبرى‏

پيامبرشناسى و نبوّت نيز چهره‏اى ديگر از موضوعات ارزشمند قرآنى است كه ارمغان بشريت گرديده است.
بر اساس الگوى متون مقدّس عهدينى كه مدعيان پيروى از آن، خود را وابسته به الوهيت مى‏شمارند، نبّوت و وحى‏گيرى ، هيچ گونه ويژگى و مزيّت خاصى به همراه ندارد. فال‏گيرى، كهانت، حكمت‏آموزى، سحر و جادو و جز آن ، همه شعبه‏هاى گوناگون وحى‏گيرى اند. در اين نگرش ، پيامبران و وحى‏پذيران نيز افرادى معمولى هستند كه به عصيان و گناه آلوده مى‏شوند و گرفتار اعمال خلاف اخلاق و تجاوز به نواميس خود و ديگران مى‏گردند!^۱ حتى خدعه و نيرنگ و دروغ و نفاق ، در كار ايشان معمول است.^۲ آنان گاه همديگر را لعن و نفرين مى‏كنند و در عين حال نبوّت و رسالت نيز دارند!^۳ همانان كه با سابقه‏اى تاريك و ناهنجار در قتل و آزار ديگران، كار را از اندازه گذرانده‏اند، يكباره به مكاشفه نايل مى‏شوند و رسالت مى‏يابند!^۴
در نگرش قرآنى، انبياى الهى ، پيام‏آوران نجات بشر اند كه براى هدايت انسان به سوى كمال انسانى و بارور كردن استعدادهاى انسانى مبعوث شده‏اند، و از همه اين