407
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲

5 / 4

گريستن عبد اللَّه بن رَواحه‏

۶۰۲.تاريخ الطبرى- به نقل از عُروة بن زُبير -: پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله در جمادى الاولى سال هشتم [هجرى‏] ، لشكريانش را به سوى موته گسيل داشت و زيد بن حارثه را به فرماندهى آن گماشت و فرمود: «اگر زيد بن حارثه كشته شد، جعفر بن ابى طالب ، فرمانده است و اگر جعفر كشته شد ، عبد اللَّه بن رواحه جانشين اوست» .
سپاهيان اسلام - كه سه هزار نفر بودند - ، ساز و برگ بر گرفتند و آماده رفتن شدند. چون زمان حركتشان فرا رسيد، مردم با فرماندهان پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله خداحافظى كردند و بِدرودشان گفتند. عبد اللَّه بن رواحه، هنگام خداحافظى با او ، گريه‏اش گرفت. گفتند: چرا گريه مى‏كنى ، اى پسر رواحه؟
گفت: به خدا سوگند كه مرا نه علاقه‏اى به دنياست و نه شوقى به شما [كه موجب گريه‏ام شده باشد] ؛ بلكه از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله شنيدم كه آيه‏اى از كتاب خدا را مى‏خواند كه در آن ، از آتش [دوزخ‏] ، ياد شده است: (و هيچ يك از شما نيست ، مگر به آن وارد مى‏شود . اين امر ، همواره بر پروردگارت ، حكمى قطعى است) ، و من نمى‏دانم كه پس از وارد شدنم [به آتش‏] ، چگونه از آن خارج شوم !
مسلمانان گفتند: خدا يارتان باشد و از شما ، دفاع كند و شما را سالم، به سوى ما باز گردانَد!
عبد اللَّه بن رواحه گفت:


امّا من از [خداوند] مهربان ، آمرزش مى‏خواهم‏و ضربتى كوبنده كه خون بپراكَنَد
يا ضربتى كُشنده با دستانى محكم‏با نيزه‏اى كه روده‏ها و جگر را از هم بدَرَد
تا چون بر جسدم بگذرند، بگويند:چه جنگاور رشيدى ! راستى كه رشيد بوده‏اى!


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲
406

5 / 4

بُكاءُ عَبدِاللَّهِ بنِ رَواحَةَ

۶۰۲.تاريخ الطبري عن عروة بن الزبير : بَعَثَ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله بَعثَهُ إلى‏ مُؤتَةَ في جُمادَى الاُولى‏ مِن سَنَةِ ثَمانٍ ، وَاستَعمَلَ عَلَيهِم زَيدَ بنَ حارِثَةَ ، وقالَ: إن اُصيبَ زَيدُ بنُ حارِثَةَ فَجَعفَرُ بنُ أبي طالِبٍ عَلَى النّاسِ ، فَإِن اُصيبَ جَعفَرٌ فَعَبدُ اللَّهِ بنُ رَواحَةَ عَلَى النّاسِ.
فَتَجَهَّزَ النّاسُ ثُمَّ تَهَيَّؤوا لِلخُروجِ ، وهُم ثَلاثَةُ آلافٍ ، فَلَمّا حَضَرَ خُروجُهُم وَدَّعَ النّاسُ اُمَراءَ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله وسَلَّموا عَلَيهِم. ووَدَّعوهُم فَلَمّا وُدِّعَ عَبدُ اللَّهِ بنُ رَواحَةَ مَعَ مَن وُدِّعَ مِن اُمَراءِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله بَكى‏ ، فَقالوا لَهُ : ما يُبكيكَ يَابنَ رَواحَةَ؟
فَقالَ: أما وَاللَّهِ ما بي حُبُّ الدُّنيا ولا صَبابَةٌ۱ بِكُم ، ولكِنّي سَمِعتُ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله يَقرَأُ آيَةً مِن كِتابِ اللَّهِ يَذكُرُ فيهَا النّارَ: (وَ إِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى‏ رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا)۲ ، فَلَستُ أدري كَيفَ لي بِالصَّدَرِ بَعدَ الوُرودِ!
فَقالَ المُسلِمونَ: صَحِبَكُمُ اللَّهُ ودَفَعَ عَنكُم ، ورَدَّكُم إلَينا صالِحينَ ، فَقالَ عَبدُ اللَّهِ بنُ رَواحَةَ:


لكِنَّني أسأَلُ الرَّحمنَ مَغفِرَةًوضَربَةً ذاتَ فَرغٍ‏۳تَقذِفُ الزَّبَدا
أو طَعنَةً بِيَدَي حَرّانَ مُجهِزَةًبِحَربَةً تُنفِذُ الأَحشاءَ وَالكَبِدا
حَتّى‏ يَقولوا إذا مَرّوا عَلى‏ جَدَثي‏أرشَدَكَ اللَّهُ مِن غازٍ وقَد رَشَدا۴

1.الصَّبابَةُ : الشوق، وقيل : رقّتُهُ وحرارته (لسان العرب : ج ۱ ص ۵۱۸ «صبب») .

2.مريم: ۷۱ .

3.ضَرْبَةٌ فرِيغةٌ : واسعةٌ ، والفرغُ هو السَّعَةُ ( الصحاح : ج ۴ ص ۱۳۲۵ « فرغ » ) .

4.تاريخ الطبري : ج ۳ ص ۳۶ ، السيرة النبويّة لابن هشام : ج ۴ ص ۱۵ ، اُسد الغابة : ج ۳ ص ۲۳۷ ح ۲۹۴۳ ، تاريخ دمشق : ج ۲۸ ص ۱۲۳ كلاهما نحوه.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۲
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 64878
صفحه از 506
پرینت  ارسال به