شأن مسقمٌبه دلالت دارد:
إنَّهُ سُبحانَهُ يُقسِمُ بِخَلقِهِ، لِلتَّنبيهِ عَلى مَوضِعِ العِبرَةِ فيهِ، لأنَّ القَسَمَ يَدُلُّ عَلى عِظَمِ شَأنِ المُقسَمِ بِهِ .۱
خداوند سبحان به آفريدهاش سوگند ياد مىكند ، براى توجه دادن به جاى عبرتآموز آن ؛ چون سوگند ، حكايت از بزرگى آن چيزى دارد كه به آن سوگند خورده مىشود .
«مُقسَمٌبه»هاى قرآن در يك تقسيمبندى، دو دسته اند: خداى سبحان و مخلوقات او۲ كه به اجمال به آنها اشاره مىشود:
الف - سوگند به خداوند
در قرآن كريم بارها به خداوند يا افعال و صفات الهى سوگند ياد شده است و برخى قرآنپژوهان آنها را در دو بخش سوگند به ذات و صفات گنجاندهاند:
(تَاللَّهِ لَتُسَْلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُونَ .۳
به خداوند سوگند ، از آنچه هماره افترا مىزديد ، بازخواست مىشويد) .
(فَوَ رَبِّ السَّمَآءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَآ أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ .۴
سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه او حق است ؛ به همان سان كه شما سخن مىگوييد).
ب - سوگند به صفات و افعال فرشتگان
در چهار جاى قرآن به فرشتگان سوگند ياد شده است كه در چهار سوره صافّات، مرسلات، نازعات و ذاريات آمدهاند:
(وَ الصَّفَّتِ صَفًّا .۵
سوگند به صفبستگان كه صف با شكوه بستهاند) .
