59
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۴

2 / 4

ريشه‌داران در دانش۱ و در شناخت تأويل‏

قرآن‏

(اوست كسى كه اين كتاب ( قرآن ) را بر تو فرو فرستاد. پاره‏اى از آن، آيات محكم [ و روشن ] اند . آنها اساس كتاب‏اند ، و [ پاره‏اى ]ديگر ، متشابهات اند [ كه تأويل‏پذيرند ] ؛ امّا كسانى كه در دل‏هايشان انحراف است ، براى فتنه‏جويى و طلب تأويل آن [ به دلخواه خود ] ، از متشابه آن ، پيروى مى‏كنند، با آن كه تأويلش را جز خدا و استواران در دانش ، كسى نمى‏داند ؛ [ همانان كه ] مى‏گويند: «ما بِدان ايمان آورديم. همه‏[ ى آيات ، چه محكم و چه متشابه ] ، از جانب پروردگار ماست»، و جز خردمندان ، كسى متذكّر نمى‏شود).

(و چون خبرى [ حاكى ] از ايمنى يا وحشت به آنان رسد، آن را انتشار مى‏دهند؛ و اگر آن را به پيامبر و اولياى امر خود ، ارجاع دهند، قطعاً از ميان آنان ، كسانى هستند كه [ درست و نادرستِ ] آن را در مى‏يابند، و اگر فضل خدا و رحمتِ او بر شما نبود، مسلّماً جز [ شمارِ ] اندكى، از شيطان پيروى مى‏كرديد).

(و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا براى مردم ، آنچه را به سوى ايشان نازل شده است ، توضيح دهى، و اميد كه آنان بينديشند).

(و ما اين كتاب (قرآن) را بر تو نازل نكرديم، مگر براى اين كه آنچه را در آن اختلاف كرده‏اند، براى آنان توضيح دهى و [ آن ، ] براى مردمى كه ايمان مى‏آورند، ره‏نمود و رحمتى است).

(همان طور كه در ميان شما، فرستاده‏اى از خودتان روانه كرديم، [ كه ] آيات ما را بر شما مى‏خواند و شما را پاك مى‏گرداند و به شما كتاب و حكمت مى‏آموزد و آنچه را نمى‏دانستيد ، به شما ياد مى‏دهد).

حديث‏

۱۴۹۶.امام على عليه السلام: از من، در باره قرآن بپرسيد؛ چرا كه دانش اوّلين و آخرين ، در قرآن است . [قرآن‏] براى هيچ گوينده‏اى [جاى‏] سخن نگذاشته است و تأويل آن را جز خدا و استواران در دانش ، كسى نمى‏داند و اينان ، يك نفر نيستند. پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله يكى از ايشان بود كه خداوند سبحان ، آن را به او آموخت و پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله هم آن را به من آموخت و [تأويل قرآن‏] در فرزندان [معصومِ‏] او تا روز قيامت ، باقى خواهد ماند .

1.اين تعبير را به عنوان برگردان فارسى براى اصطلاح قرآنىِ (الرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ) برگزيده‏ايم كه يعنى: آنها كه علم يقينى و ترديدناپذير دارند؛ آنها كه علمشان پايدار و بى‏زوال است. در اين باره، ر.ك: المَجازات القرآنية (تلخيص البيان): ص ۴۲؛ الطراز المتضمّن: ج ۲ ص ۲۰۶.


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۴
58

2 / 4

الرّاسِخونَ فِي العِلمِ وفي مَعرِفِة التَّأويلِ‏

الكتاب‏

(هُوَ الَّذِى أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَبَ مِنْهُ ءَايَتٌ مُّحْكَمَتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَبِ وَأُخَرُ مُتَشَبِهَتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَبَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُوْلُواْ الْأَلْبَبِ) .۱

(وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُواْ بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى‏ أُوْلِى الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَنَ إِلَّا قَلِيلاً ) .۲

(وَ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ) .۳

(وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَبَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِى اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ) .۴

(كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُواْ عَلَيْكُمْ ءَايَتِنَا وَ يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتَبَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ ) .۵

الحديث‏

۱۴۹۶.الإمام عليّ عليه السلام : سَلوني عَنِ القُرآنِ فَإِنَّ فِي القُرآنِ عِلمَ الأَوَّلينَ وَالآخِرينَ ، لَم يَدَع لِقائِلٍ مَقالاً ، ولا يَعلَمُ تَأويلَهُ إلَّا اللَّهُ وَالرّاسِخونَ فِي العِلمِ ، ولَيسوا بِواحِدٍ ، ورَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله كانَ واحِداً مِنهُم عَلَّمَهُ اللَّهُ سُبحانَهُ إيّاهُ ، وعَلَّمَنيهِ رَسولُ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، ثُمَّ لا يَزالُ في بَقِيَّتِهِ إلى‏ يَومِ القِيامَةِ .۶

1.آل عمران: ۷ .

2.النساء : ۸۳ .

3.النحل: ۴۴ .

4.النحل : ۶۴ .

5.البقرة : ۱۵۱ .

6.تأويل الآيات الظاهرة : ج‏۲ ص ۵۵۵ ح‏۱۰ ، تفسير فرات : ص‏۶۸ ح‏۳۸ ، كتاب سليم بن قيس : ج‏۲ ص‏۹۴۲ ح‏۷۸ كلاهما نحوه وكلّها عن سليم بن قيس .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج۴
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
    لینک خرید :
    http://shop.darolhadith.ir/137-.html
تعداد بازدید : 64864
صفحه از 580
پرینت  ارسال به