پژوهشى در باره روايات فراموش كردن قرآن پس از حفظ آن۱
محدّثان و فقيهان ، در تبيين و جمع بندى روايات ناظر به نسيان قرآن ، آراى گوناگونى دارند كه در پى مىآيد :
1. حرمت كوتاهى عمدى در تكرار و مواظبت به گونهاى كه به فراموشى قرآن بينجامد.
اين وجه ، از مفهوم عبارت محدّثانى مانند شيخ حرّ عاملى رحمه اللَّه عليه و محدّث نورى رحمه اللَّه عليه به دست مىآيد؛ زيرا آن دو بزرگوار ، عنوانِ باب حاوى اين احاديث را چنين قرار دادهاند: «باب أنّه لا يجوز ترك القرآن تركاً يؤدى إلى النسيان»؛ باب جايز نبودن ترك قرآن به گونهاى كه به فراموشى آن بينجامد.2
همچنين شيخ حرّ عاملى ذيل حديثى در همين باب3 كه بر نفى حرمت نسيان دلالت دارد مىنويسد:
أقولُ : هذا مَحمولٌ عَلى مَن نَسِىَ بِغَيرِ تَفريطٍ وَ لا تَقصيرٍ وَ لَم يَكُن سَبَبُهُ التَّركَ وَ التَّهاوُنَ كَما مَرَّ .4
اين ، براى كسى است كه بدون كمكارى و كوتاهى ، آن را فراموش كرده ، و علت
1.اين پژوهش ، با همكارى فاضل گرامى جناب آقاى حسين اشرفى ، انجام شده است.
2.وسائل الشيعة : ج۶ ص۱۹۳ (باب ۱۲ از ابواب قرائة القرآن)؛ مستدرك الوسائل : ج۴ ص۲۶۳ (باب۱۱ از ابواب قرائة القرآن) .
3.همان : ص ۱۹۵ ذيل حديث ابى كهمس به شماره ۷۷۱۴ .
4.وسائل الشيعة : ج۶ ص۱۹۵ ذيل ح ۷۷۱۴ .
